Η προσπάθεια να απευθυνθεί στο ευρύτερο δυνατό ακροατήριο χαρακτηρίζει την προεκλογική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

Έτσι από τη μία η ηγεσία φαίνεται να κινείται με βάση την ανάγκη να πετύχει την υψηλότερη δυνατή συσπείρωση, ανταποκρινόμενη και στη διάθεση της βάσης, των φίλων, οπαδών κ.ά. για οξείς καταγγελτικούς τόνους και υπογράμμιση των αγεφύρωτων διαχωριστικών γραμμών. Ενδεχομένως στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και μια προσπάθεια να «τραβηχτούν» πίσω προς τον ΣΥΡΙΖΑ και ψηφοφόροι του 2019 που στη συνέχεια μετακινήθηκαν προς την γκρίζα ζώνη.

Από την άλλη ο Αλέξης Τσίπρας συνεχίζει να απευθύνεται και προς το Κέντρο, κάτι που υπαγορεύει διαφοροποιήσεις στη ρητορική και το ύφος.

Στοιχεία αυτής της στρατηγικής είδαμε το τελευταίο δεκαήμερο, ενώ παρατηρεί κάποιος και διακυμάνσεις στο ύφος και τη ρητορική, ανάλογα με το πού επιλέγεται κάθε φορά να σταλούν τα μηνύματα.

Πιο συγκεκριμένα, με την απόφαση αποχώρησης από τις ψηφοφορίες την Τρίτη (1.2.2023) ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε να απευθύνεται και να περιφρουρεί το δικό του ακροατήριο. Το πλαίσιο των ανακοινώσεων, η έκτακτη συνέντευξη Τύπου και οι αναφορές πως ο ΣΥΡΙΖΑ «δεν θέλει να νομιμοποιήσει την εκτροπή» μιας κυβέρνησης που θεωρεί «πολιτικά και ηθικά έκπτωτη», διαμόρφωσαν μια ατμόσφαιρα δραματικής κλιμάκωσης, λίγα εικοσιτετράωρα μετά την πρόταση δυσπιστίας.

Το κλίμα αυτό συνεχίστηκε και με τις ομιλίες της ίδιας εβδομάδας σε Περιστέρι και Πάτρα, όπου κυριάρχησαν οι υψηλοί τόνοι, το θέμα των υποκλοπών, ο «ανένδοτος» (ελέω και Αχαΐας και Γεωργίου Παπανδρέου), καθώς και τα σκληρά διλήμματα που αντιδιέστελλαν τη Δημοκρατία προς τον Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία («Μητσοτάκης ή Δημοκρατία»). Επιπρόσθετα ανέβηκαν οι τόνοι και με το ΠΑΣΟΚ, με τον Αλέξη Τσίπρα να υπογραμμίζει πως ο Ανδρουλάκης εγκαταλείπει τα περί «σοσιαλιστικής» κυβέρνησης και μετακινείται στη θέση πως την επομένη των εκλογών θα μπει σε κυβέρνηση συνεργασίας με όποιο κόμμα έρθει πρώτο. Αυτά με φόντο τον καβγά Χαριλάου Τρικούπη με Κουμουνδούρου για την αναφορά περί «εκβιαζόμενου» Ανδρουλάκη και μετατόπισης Ανδρουλάκη όσον αφορά το ζήτημα της συγκυβέρνησης.

Αλλαγή ύφους

Την τρέχουσα εβδομάδα ο Αλέξης Τσίπρας μοιάζει να κινείται σε μετριοπαθέστερους τόνους. Στη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, τη Δευτέρα, ασχολήθηκε λιγότερο με την κυβέρνηση, άρα περιόρισε και τις επιθέσεις, χωρίς βέβαια να τις εγκαταλείπει ή να τις αποσύρει, κι έδωσε μεγαλύτερη έκταση στα θετικά μηνύματα που θέλει να εκπέμψει ο ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τις εκλογές, το πρόγραμμά του και γενικά τις προθέσεις του για την επόμενη μέρα.

Για παράδειγμα, αναφέρθηκε πιο διεξοδικά στα ζητήματα της οικονομίας, επεκτάθηκε περισσότερο στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, τις επιδιώξεις του και τις επαγγελματικές ομάδες και τις κοινωνικές κατηγορίες που θέλει να στηρίξει και να ενισχύσει, κι έστειλε εν τέλει το μήνυμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έρχεται μόνο για να καταργήσει τους άδικους νόμους της Ν.Δ., αλλά κυρίως έρχεται για να «χτίσει» και να «δημιουργήσει».

Παράλληλα, την Τρίτη, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. μιλώντας στο νομοσχέδιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις επιχείρησε να αντικρούσει τους υψηλούς δραματικούς τόνους που προσέδιδε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην επιλογή αποχώρησης από τις ψηφοφορίες με χαρακτηρισμούς όπως «ακρότητες», «κοινοβουλευτική εκτροπή» κ.λπ.

Έτσι, σε αυτή την πρώτη εμφάνιση μετά την ανακοίνωση περί αποχώρησης από τις ψηφοφορίες ώς τις εκλογές εστίασε στην προσπάθεια να «διορθώσει» τις εντυπώσεις έναντι του κεντρώου ακροατηρίου: «χαμήλωσε» την πρωτοβουλία αυτή λέγοντας ότι πρόκειται για μια θεσμική επιλογή (δεν πρόκειται για καμιά «επανάσταση» δηλαδή) όπως είναι η υπερψήφιση, η καταψήφιση και το «παρών». Δίπλα σε αυτά, ανέφερε, τα κοινοβούλια σε όλες τις δημοκρατίες έχουν και την επιλογή της αποχής. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παραδέχτηκε, επέλεξε έναν πράγματι έντονο συμβολικό τρόπο για να εκδηλώσει τη διαμαρτυρία του για την απουσία της παραμικρής λογοδοσίας της κυβέρνησης όσον αφορά την παρακολούθηση πολιτικών, δημοσιογράφων και στρατιωτικών.

Παράλληλα, παρέπεμψε σε αντίστοιχες ενέργειες από την πλευρά της Ν.Δ. (Αβέρωφ το 1982, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Κυριάκος Μητσοτάκης τον Ιούνιο του 2019). Επιπλέον, επισήμανε αυτό που υπογραμμίστηκε και με την παρουσία του στην Ολομέλεια, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα δίνει το «παρών» σε όλες τις συζητήσεις στη Βουλή και δεν θα αφήνει τίποτε να περνά χωρίς αντίλογο. Μήνυμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απορρίπτει τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες (και δη από αντιθεσμικότητα), όπως του καταλογίζουν από το «γαλάζιο» στρατόπεδο.

Χθες, στο πλαίσιο της συζήτησης επί της τροπολογίας για τον αποκλεισμό Κασιδιάρη από τις εκλογές, και μολονότι απέδωσε στην κυβερνητική πλειοψηφία μάλλον ταπεινά κίνητρα («Ο καημός του Μητσοτάκη είναι να πάρει τις ψήφους των ακροδεξιών και των εθνικιστών»), ο Αλέξης Τσίπρας κατέθεσε και συμβιβαστική πρόταση, προκειμένου να δείξει διάθεση σύγκλισης σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, το οποίο άλλωστε αποτελεί και εξαίρεση στην αποχή από τις ψηφοφορίες. Έτσι, πέρα από την αρχική πρόταση που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε αυτήν της Ν.Δ., με την οποία διαφώνησε λόγω «γενικεύσεων που οδηγούν στη θεωρία των δύο άκρων», ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε τη Ν.Δ. να κάνει ένα βήμα πίσω και να συζητήσουν πάνω στην πρόταση που έχουν κάνει στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου οι Νίκος Αλιβιζάτος, Ξενοφών Κοντιάδης και άλλοι συνταγματολόγοι που δεν θα μπορούσαν να κατηγορηθούν ότι είναι ΣΥΡΙΖΑ. Τελικώς, η Κουμουνδούρου, μετά τις βελτιώσεις που εισήγαγε ο υπουργός Εσωτερικών, μετακινήθηκε από την καταψήφιση στο «παρών».

Εν ολίγοις, για το επόμενο διάστημα οι εξάρσεις και οι υφέσεις στη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως θα είναι στην ημερήσια διάταξη, αποτυπώνοντας την ανάγκη να απευθυνθεί στους «ήδη πεισμένους» αλλά και στους κεντρώους, ακόμη και στους δεξιούς και τους συντηρητικούς, όπως είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη.

Μηνύματα για τις δημοσκοπήσεις

Εν τω μεταξύ, εξέπεμψε με μεγαλύτερη βεβαιότητα μήνυμα νίκης ότι η ανατροπή έχει γίνει και ο ΣΥΡΙΖΑ «είναι ήδη μπροστά». Είχε άλλωστε προηγηθεί και το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο, όπου καταγράφηκε αστοχία των δημοσκοπήσεων σε βάρος του υποψηφίου του ΑΚΕΛ Ανδρέα Μαυρογιάννη, ο οποίος πέρασε δεύτερος (και άρα περνά στον β’ γύρο) αφήνοντας στην τρίτη θέση τον υποψήφιο του ΔΗΣΥ. Κοινώς, αξιοποίησε το αποτέλεσμα των κυπριακών προεδρικών εκλογών, που έδειξε να επιβεβαιώνει τη σταθερή κριτική της Κουμουνδούρου στις δημοσκοπήσεις. Και συμπληρωματικά διεμήνυσε προς πάσα κατεύθυνση «να μη βιάζονται κάποιοι με βάση τις τακτικές των κομμάτων της δημοκρατικής αντιπολίτευσης, ψάχνοντας και διογκώνοντας τις φυσιολογικές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσά τους. (…) Ανάμεσα στις προεκλογικές τακτικές και τις μετεκλογικές εξελίξεις μεσολαβεί ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Οι εκλογές».

Μονομέτωπος κατά Ν.Δ. με… πράσινους κόκκους

Πάντως ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση απέναντι στο ΠΑΣΟΚ όσο πλησιάζει η ώρα της κάλπης.

Αν μέχρι πρότινος ο ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον σε επίπεδο Τσίπρα και ηγετικών στελεχών, απέφευγε να αντιδρά σε φαρμακερά σχόλια πασοκικών στελεχών για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, την περασμένη εβδομάδα φάνηκε η στάση αυτή να μεταβάλλεται μετά και την αλλαγή πλεύσης Ανδρουλάκη όσον αφορά τα σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης μετά τις εκλογές της απλής αναλογικής. Αλλαγή πλεύσης που εκφράστηκε με την αναφορά του στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή περί «ισχυρού ΠΑΣΟΚ από την πρώτη Κυριακή» και, όπως προαναφέρθηκε, ο Τσίπρας στη συνέντευξη Τύπου στο Ζάππειο μεθερμήνευσε ως συνεργασία με όποιο κόμμα έρθει πρώτο, παρά τα όσα έχουν μεσολαβήσει με τις υποκλοπές.

Στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ από το Περιστέρι επιτέθηκε στο ΠΑΣΟΚ λέγοντας πως «διευκολύνει τον Μητσοτάκη με τον ανιστόρητο διμέτωπο» (κατά Ν.Δ. και κατά ΣΥΡΙΖΑ), ενώ από την Πάτρα επανέλαβε τα περί «επαμφοτερίζουσας στάσης» του ΠΑΣΟΚ, που αφήνει ανοιχτό να γίνει «υποστήριγμα της πιο άθλιας κυβέρνησης της Δεξιάς από τη μεταπολίτευση ώς σήμερα».

Τη Δευτέρα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χαμήλωσε τους τόνους, αφού προηγουμένως διόρθωσε την αναφορά περί «εκβιαζόμενου» Ανδρουλάκη για την οποία ο καβγάς φούντωνε, με τη Χαριλάου Τρικούπη να υποστηρίζει ότι η Κουμουνδούρου πετάει άθλια υπονοούμενα ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι «εκβιάσιμος» και με την Κουμουνδούρου να εξηγεί ότι αυτό που ήθελε να πει ήταν ότι ο Μητσοτάκης εκβιάζει, παραπέμποντας και σε όσα έχει πει ο Ανδρουλάκης περί απόπειρας εκβιασμού. Τελικώς ο Αλέξης Τσίπρας από τη Θεσσαλονίκη προέβη στη δήλωση ότι «εμείς δεν διανοηθήκαμε να σας απειλήσουμε ή να σας εκβιάσουμε», παραπέμποντας έτσι σε απόπειρα και πρόθεση εκβιασμού και όχι σε πράξη. Από το ίδιο βήμα σημείωσε πως η δέσμευση για σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης παραμένει σταθερή και η πρόσκληση προς τις προοδευτικές δυνάμεις «σαφής» και «έντιμη», ενώ υπογράμμισε πως ο αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ είναι «μονομέτωπος», καθώς ο αντίπαλός του είναι μόνο η Ν.Δ. και ο Μητσοτάκης.

Όλα πάντως δείχνουν πως, αν και «μονομέτωπος», ο αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο ίδιος διακηρύσσει, και η πίεση στο ΠΑΣΟΚ με στόχο είτε να αποτρέψει διαρροές προς αυτό, είτε να πάρει ψηφοφόρους από αυτό, θα είναι ένα στοιχείο της στρατηγικής της Κουμουνδούρου. Πολλώ δε μάλλον που λόγω και των δικών του πολιτικών αναγκών το ΠΑΣΟΚ οξύνει και θα συνεχίσει οξύνει τη ρητορική του απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να αποτινάξει κάθε υπόνοια ότι δένεται στο «άρμα» της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Διαβάστε επίσης:

Χαρίλαος Τρικούπης: Από το όραμα του εκσυγχρονισμού στον εφιάλτη της πτώχευσης

Πώς μας βλέπουν οι πρεσβείες: Απ’ την κλειδαρότρυπα των γραφείων των ξένων πρεσβευτών στην Αθήνα

Χαράτσι στους μικρομεσαίους