O Γιαννούλης Χαλεπάς – ο «τρελός» από τον Πύργο της Τήνου έμελλε να γίνει ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες και Ευρωπαίους γλύπτες του 20ου αιώνα. Καταδικασμένος από το βάρος μιας κακιάς μοίρας, δεν μπόρεσε ποτέ να χωρέσει μέσα στα στενά πλαίσια της εποχής του όπου η καλλιτεχνική του ιδιοφυΐα μεταφραζόταν σε τρέλα. Μεγάλωσε στον Πύργο σε μιαν οικογένεια μαρμαράδων. Ο πατέρας του και ο θείος του είχαν μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση μαρμαρογλυπτικής με παραρτήματα στο Βουκουρέστι, την Σμύρνη και τον Πειραιά. Από μικρός ανακάλυψε το ταλέντο του στη μαρμαρογλυπτική και έτσι δεν ακολούθησε τον δρόμο που ήθελαν οι γονείς του αλλά σπούδασε γλυπτική στο Σχολείον των Τεχνών (αργότερα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) με δάσκαλο τον Λεωνίδα Δρόση.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Onassis Foundation (@onassis.foundation)

Με υποτροφία του Πανελλήνιου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου όπου δημιούργησε τα έργα Το παραμύθι της Πεντάμορφης και Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα, για τα οποία και βραβεύθηκε. Το ταλέντο του να δίνει πνοή στο μάρμαρο, ήταν πλέον γνωστό κι έτσι πολλοί ήταν εκείνοι που του ανέθεταν δουλειές. Από την παραγγελία της επιφανούς και πλούσιας οικογένειας Αφεντάκη από την Κίμωλο δημιουργήθηκε ένα από τα ωραιότερα έργα του, η «Κοιμωμένη», για τον τάφο της κόρης τους Σοφίας Αφεντάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Το 1877 παθαίνει νευρικό κλονισμό και αρχίζει να καταστρέφει τα έργα του. Οι γονείς του μη μπορώντας να κατανοήσουν το μέγεθος του ταλέντου του και τα αίτια της κατάρρευσής του τον έστειλαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Εκεί δεν μπορούσε ούτε να σχεδιάσει ούτε να πλάσει τίποτε – οποιαδήποτε καλλιτεχνική έκφραση ήταν απαγορευμένη. Αυτό δεν άλλαξε ούτε όταν γύρισε στην Τήνο το 1902 αφού η μητέρα του πίστευε πως η τέχνη τον τρέλαινε… Μόλις το 1916 μετά τον θάνατο της μητέρας του και βιώνοντας την απόλυτη ένδεια, προσπάθησε με τα μέσα που διέθετε να καλύψει τον χαμένο χρόνο….

Τα τελευταία του χρόνια έζησε στην Αθήνα όπου και πέθανε αναγνωρισμένος από τους μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής του. Υπήρξαν πολλοί σύγχρονοί του – ως μονάδες και με θεσμικό ρόλο – που μερίμνησαν για τον άνθρωπο και το έργο, ωστόσο, οι δυνατότητες της χώρας μάλλον αδίκησαν αυτόν τον μοναδικό γλύπτη της νεότερης ιστορίας μας. Η μεγάλη τραγωδία του Χαλεπά ήταν ότι είχε να παλέψει με την προσωπική του μοίρα υπό το βάρος της ασυμμάζευτης καλλιτεχνικής του μεγαλοφυΐας, αυτός μόνος του, δίχως κανένα στήριγμα. Και οι δραματικές συνθήκες του βίου του αποδείχτηκαν ιδιαίτερα εχθρικές και ακατάλληλες προκειμένου να καταφέρει ο καλλιτέχνης να αφοσιωθεί απρόσκοπτα στο έργο του.

Εάν φέτος πάτε στην Τήνο, να επισκεφτείτε το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού που σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση ενώνει δύο εξαιρετικά σημαντικές περιόδους του έργου του Γιαννούλη Χαλεπά. Από τη μία, η συλλογή του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού με έργα της πρώτης και, κυρίως, της δεύτερης περιόδου του καλλιτέχνη στην Τήνο και από την άλλη, η συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση, από την οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά έργα της τρίτης, της αθηναϊκής περιόδου του γλύπτη. Στην έκθεση «Χαλεπάς – Γλυπτικής μέγιστον μάθημα», σε επιμέλεια της Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά, συγκεντρώνονται σχεδόν όλα τα σωζόμενα έργα του Χαλεπά της πρώτης (Αθήνα, 1870-79) και της δεύτερης περιόδου του γλύπτη στην Τήνο (1918-30), δίνοντάς μας τη μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια της δημιουργικής παραγωγής του στην Αθήνα, με περισσότερα από 30 έργα! Αυτά σηματοδοτούν την τρίτη καλλιτεχνική του περίοδο και βρίσκονται στη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση.

Κυρίως, όμως, αυτή η έκθεση μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τη μεγάλη στροφή που έκανε στο έργο του ο καλλιτέχνης, όταν ξαναήρθε σε επαφή με την τέχνη του στο νησί, να συνειδητοποιήσουμε τον ρόλο του υλικού, αλλά και τα εμπόδια που οδήγησαν στη διαμόρφωση του «νέου» Χαλεπά.

Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 10 Ιουνίου έως τις 16 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (Χώρα, Τήνος).

Διαβάστε επίσης:

Επίδαυρος: Χαμός με τους «Σφήκες» της Λένας Κιτσοπούλου – Διχάστηκε το Twitter (Video)

«Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού»: Αναβάλλονται οι επόμενες τρεις παραστάσεις

«Εξομολογήσεις» του Αλεξάντερ Ζέλντιν

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.