Μετά από εβδομάδες υψηλών θερμοκρασιών και ξηρού καιρού, έφτασαν οι αναπόφευκτες πυρκαγιές – φέρνοντας θάνατο, καταστροφή και αναστάτωση σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική.

Για σχεδόν δύο εβδομάδες, οι πυροσβέστες μάχονταν με τις φλόγες σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Κροατία, Τυνησία, Αλγερία. Και λίστα συνεχίζεται.

Χάθηκαν ζωές, καταστράφηκαν περιουσίες, τουρίστες επέστρεψαν στα σπίτια τους και επιχειρήσεις που βασίζονται στον τουρισμό τέθηκαν σε κίνδυνο.

«Το πραγματικά τρομακτικό στοιχείο είναι ότι το τελευταίο δεκαπενθήμερο των ρεκόρ καύσωνα αντιπροσώπευε μόλις 1,2°C αύξηση στην υπερθέρμανση του πλανήτη», λέει ο καθηγητής Mark Maslin στο the National, που είναι ειδικός στην επιστήμη των συστημάτων της γης στο University College του Λονδίνου.

Εάν οι αριθμοί αυξηθούν προς τον 1,5°C, ο κόσμος θα βιώσει μια εντελώς νέα εποχή ζέστης, πυρκαγιάς και καταστροφής, προσθέτει ο Maslin.

Με τον Ιούλιο να περνά στην ιστορία πλέον ως ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ένδειξη ότι ο κόσμος βρίσκεται υπό την επίδραση της υπερθέρμανσης του πλανήτη – ή του «παγκοσμίου βρασμού» όπως το περιέγραψε ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Η Νότια Ευρώπη έχει βιώσει άνευ προηγουμένου συνθήκες καύσωνα που φέρνουν την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής στην ήπειρο.

Τι σημαίνει όμως αυτό για τον κόσμο; Θα διαρκέσει ή θα ξεχαστεί ο αντίκτυπος μέχρι την έναρξη της διάσκεψης Cop28 για το κλίμα στα ΗΑΕ στα τέλη Νοεμβρίου;

Υπάρχουν λόγοι για αισιοδοξία ή ο κόσμος καλπάζει προς τα σημείο δίχως επιστροφή και τα καιρικά μοτίβα εκτός ελέγχου;

Και το πιο σημαντικό, θα είναι τώρα οι άνθρωποι πιο πρόθυμοι να πληρώσουν για πράσινες πολιτικές;

Οι εκκενώσεις στη Ρόδο πρέπει να σημάνουν τον συναγερμό

Χιλιάδες τουρίστες που τράπηκαν σε φυγή από τις μαινόμενες πυρκαγιές στο νησί της Ρόδου κατέγραψαν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη.

Ο Maslin λέει ότι αυτοί οι καύσωνες των 40°C δεν αναμένονταν μέχρι το 2050.

«Αλλά συμβαίνει τώρα, και τότε είναι που οι κλιματολόγοι όπως εγώ λένε “Ω, αυτό είναι κακό”, λέει ο Maslin.

«Έχουμε σπάσει το ρεκόρ θερμοκρασίας για ολόκληρο τον πλανήτη με αυτούς τους απίστευτους καύσωνες στην Αμερική, την Ευρώπη και την Κίνα. Τα ρεκόρ θερμοκρασίας καταρρίπτονται σε όλο τον κόσμο».

Οι επιστήμονες στο British Antarctic Survey είχαν προειδοποιήσει για επικείμενη κλιματική καταστροφή, έχοντας παρακολουθήσει τον πάγο να υποχωρεί και τους νότιους ωκεανούς να θερμαίνονται τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Αυτό φυσικά δεν καθιστά τον αντίκτυπο των τελευταίων εβδομάδων λιγότερο τρομακτικό, λέει ο Δρ Thomas Bracegirdle, αναπληρωτής επικεφαλής επιστήμης του ινστιτούτου για το κλίμα.

«Για μένα ως επιστήμονα, το μεγαλύτερο πράγμα είναι ότι αυτό που φαινόταν αφηρημένο στο παρελθόν γίνεται πραγματικότητα», λέει στο The National.

«Αυτό περιμέναμε, αλλά τώρα συμβαίνει πραγματικά και αυτό φαίνεται ακόμα εκπληκτικό. Σίγουρα θα πρέπει να ανησυχούμε».

Ο Ελ Νίνιο

Εάν οι καύσωνες του καλοκαιριού ξεχαστούν σε μεγάλο βαθμό από τη Σύνοδο για το Κλίμα, τότε οι επιπτώσεις του καιρικού μοτίβου του Ελ Νίνιο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα γίνουν αισθητές.

«Το Ελ Νίνιο δεν έχει καν ξεκινήσει ακόμα και συνήθως κορυφώνεται γύρω στον Δεκέμβριο, προσθέτοντας ίσως έναν βαθμό στη θερμοκρασία της γης», λέει ο Μάσλιν.

«Προσθέτουμε τον Ελ Νίνιο στο μείγμα των σημερινών ακραίων καιρικών συνθηκών που θα επιδεινώσουν πολλά πράγματα, προκαλώντας ξηρασίες στην Αφρική, πλημμύρες στην Καλιφόρνια και άλλα ακραία φαινόμενα».

Ο Maslin προειδοποιεί επίσης για «βόμβες βροχής» στις οποίες υπάρχει περισσότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα λόγω της εξάτμισης σε έναν θερμότερο πλανήτη. «Όταν έρχονται οι βροχές, έρχονται πολύ πιο έντονες».

Οι σοβαρές πλημμύρες στο Πακιστάν πέρυσι έδειξαν αυτό το ζοφερό αποτέλεσμα, λέει.

Η σχέση με την κλιματική αλλαγή είναι ότι η συχνότητα, η σφοδρότητα και η διάρκεια των κυμάτων καύσωνα δεν μένουν σταθερές «αλλά στην πραγματικότητα αυξάνονται», λέει ο Δρ Carlo Buontempo, της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, του προγράμματος παρατήρησης της Γης της ΕΕ.

Τα λόγια του αντικατοπτρίστηκαν από μια έκθεση του βρετανικού Met Office την Πέμπτη, η οποία ανέφερε ότι τα δύο τελευταία χρόνια των καύσωνα – που βίωσαν στο Ηνωμένο Βασίλειο πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου για πρώτη καταγεγραμμένη φορά – θα θεωρούνταν δροσερές περίοδοι μέχρι το τέλος του αιώνα.

«Πρέπει να βάλετε αυτά τα ακραία φαινόμενα στο πλαίσιο της ραγδαίας θέρμανσης του παγκόσμιου κλίματος και της ακόμη ταχύτερης θέρμανσης του κλίματος για την Ευρώπη», λέει ο Buontempo.

«Μερικά από αυτά τα ακραία γεγονότα που έχουμε δει γύρω μας είναι το γεγονός ότι το κλιματικό σύστημα θερμαίνεται αναμφίβολα παντού».

«Ζούμε με δανεικά»

Στο ίδιο μήκος κύμματος και η ανάρτηση του Χάρη Δούκα, Καθηγητή στο Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης (EPU), Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών (ECE) 
του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (NTUA).

Με αφορμή τη Μέρα Οικολογικής Υπέρβασης της Γης, ο κ. Δούκας αναφέρει πως «η Γη εξάντλησε την ικανότητά της να απορροφά το οικολογικό αποτύπωμα της ανθρώπινης δραστηριότητας για το 2023» ενώ ταυτόχρονα επισημαίνει πως «ζούμε με δανεικά, αυξάνοντας το οικολογικό χρέος στις επόμενες γενιές».

🆘Μέρα Οικολογικής Υπέρβασης της Γης (Earth Overshoot Day) η σημερινή – 2/8/2023
❗Η Γη εξάντλησε την ικανότητά της να απορροφά το οικολογικό αποτύπωμα της ανθρώπινης δραστηριότητας για το 2023.
❗Ζούμε με «δανεικά», αυξάνοντας το οικολογικό χρέος στις επόμενες γενιές.#καυσωνας pic.twitter.com/q6olJgMuFE

— Haris Doukas (@h_doukas) August 2, 2023

Το κόστος της κλιματικής αλλαγής

Υπάρχει ένα επιχείρημα ότι η τεχνολογία θα επιλύσει τις προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή, αλλά το ερώτημα παραμένει εάν οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για τα μεγάλα πράσινα ενεργειακά έργα.

Στις πρόσφατες ενδιάμεσες εκλογές της Αγγλίας στο δυτικό Λονδίνο, που προκλήθηκαν από την παραίτηση του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον από το κοινοβούλιο, οι κυβερνώντες Συντηρητικοί κράτησαν την έδρα, παρά τη μη δημοτικότητα της κυβέρνησης.

Αυτό θεωρήθηκε ευρέως ότι έγινε σε μεγάλο βαθμό επειδή ο δήμαρχος του Λονδίνου Sadiq Khan, του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος, είχε επεκτείνει τη «ζώνη εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών» οδηγώντας σε περισσότερους χρήστες αυτοκινήτων να πληρώνουν για να εισέλθουν στην πρωτεύουσα.

Αυτό, λέει ο Άλαν Μεντόζα, της δεξαμενής σκέψης του Henry Jackson Society, υποδηλώνει μια δημόσια επιφυλακτικότητα όσον αφορά τη χρηματοδότηση της αλλαγής.

«Φαίνεται ότι όταν οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι πρέπει να πληρώσουν για αυτό, είναι ίσως λιγότερο πρόθυμοι να ασχοληθούν με το ζήτημα», λέει ο Μεντόζα.

«Με μακρές περιόδους έντονης ζέστης να γίνονται ο κανόνας, θα περιμένατε από τους ψηφοφόρους να το παρατηρήσουν πρώτον και δεύτερον, να πουν στις κυβερνήσεις ότι θέλουν να γίνει κάτι για αυτό.

«Η δυσκολία είναι ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που όλοι θέλουν να πολεμήσουν, αλλά όχι απαραίτητα να το πληρώσουν».

Ωστόσο, ο Μεντόζα υποστηρίζει ότι «οι τεχνολογικές λύσεις θα μπορούσαν να καταλήξουν στην επίλυση αυτής της κρίσης για εμάς», κάτι που θα απαιτούσε «μια σταθερή επένδυση χρόνου και χρήματος, ιδίως κάνοντας αυτό ως προτεραιότητα.

Τα πρόσφατα γεγονότα θα πρέπει τώρα να λειτουργήσουν ως καταλύτης για τον τρόπο καταπολέμησης της παγκόσμιας θέρμανσης.

«Η κλιματική αλλαγή δεν συμβαίνει αφηρημένα, δεν συμβαίνει στον 25ο αιώνα, συμβαίνει σε εμάς τώρα», λέει.

«Νομίζω ότι η συνειδητοποίηση μπορεί να προκαλέσει μια διαφορετική αντίδραση και ως άνθρωποι έχουμε αυτή την ικανότητα να αντιμετωπίζουμε μια τεράστια πρόκληση και να βρίσκουμε λύσεις όπως κάναμε για τον Covid».

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναγνώρισε την Πέμπτη ότι η Ελλάδα χρειάζεται να λάβει περισσότερα μέτρα για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης της πρόληψης των πυρκαγιών.

«Η κλιματική κρίση μπορεί να είναι πραγματικότητα, αλλά δεν μπορεί να είναι δικαιολογία», είπε ο Μητσοτάκης.

«Η χώρα μας πρέπει να κάνει περισσότερα βήματα… για να είναι έτοιμη να μετριάσει, όσο το δυνατόν περισσότερο, τις επιπτώσεις μιας πραγματικότητας που ήδη αρχίζουμε να νιώθουμε και που θα μπορούσε να έχει δραματικές επιπτώσεις σε πολλές διαφορετικές πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής».

Διαβάστε επίσης:

Τουρκία: Ελεγχόμενη έκρηξη οβίδων που εντοπίστηκαν σε παραλία της Κωνσταντινούπολης (videos)

Κίνα: Θα απαγορευτεί η πρόσβαση των ανήλικων στο Internet μέσω κινητών τις νύχτες

Ο (πιθανόν) αρχαιότερος ανθρώπος: H ψηφιακή απεικόνιση μιας γυναίκας που έζησε πριν από 45.000 χρόνια