H Κυψέλη είναι η συνοικία με τη μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού. Παλιά λεγόταν ότι έχει πυκνότητα 15.000 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο· σήμερα με τους διάφορους μετανάστες η πυκνότητα έχει αυξηθεί ακόμη περισσότερο πλησιάζοντας τα 20.000 άτομα. Και όμως, αυτή η περιοχή, που διαθέτει μόνο μια σημαντική πλατεία, έχει τελείως στερηθεί των υπηρεσιών της.

Στον σταθμό μετρό των Εξαρχείων ουδείς λόγος για υψηλή βλάστηση

Λέγαμε σε προηγούμενη αναφορά επί του ζητήματος ότι αυτά που συμβαίνουν στα Εξάρχεια συμβαίνουν επαυξημένα και στην πλατεία Κυψέλης – μόνο που δεν έχουν την ίδια «ακροαματικότητα»: εννοώντας ότι στην περίπτωση των Εξαρχείων υπάρχει η διασημότητα του αντικειμένου, υπάρχουν οι διάφοροι διανοούμενοι, υπάρχουν οι πολλαπλοί χρήστες της πλατείας, συμπεριλαμβανομένων των αναρχικών, υπάρχει μια σοβαρή μερίδα της πολιτικοποιημένης νεολαίας, που δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους. Επιπλέον τα Εξάρχεια, ως αιτία διατήρησης της παρούσας κατάστασης, έχουν την υποστήριξη επιστημόνων. Λέει ο Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής στο Πολυτεχνείο:

«H φυσική θέση του σταθμού Μετρό είναι το Μουσείο και όχι τα Εξάρχεια. Εμπορικά, κυκλοφοριακά, πολεοδομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, η επιλογή Εξάρχεια είναι λάθος, η επιλογή Αρχαιολογικό Μουσείο είναι σωστή. Η τεχνική λύση της χάραξης για τη χωροθέτηση του σταθμού στη συμβολή Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα δόθηκε από μεικτή κυβερνητική επιτροπή του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του υπουργείου Πολιτισμού, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Αρχαιολογικού και του Επιγραφικού Μουσείου με τον συντονισμό της “Ανάπλασης Αθήνας”, την άνοιξη του 2019. Η επιλογή της νέας κυβέρνησης, τον Σεπτέμβριο του 2019, να επιστρέψει το Μετρό στην πλατεία έχει σχέση με τη βεντέτα των ακροδεξιών υπουργών, οι οποίοι υποσχέθηκαν την “εκκαθάριση των Εξαρχείων”».

Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να προχωρήσει σε μια λύση που παράγει ένταση στον συγκεκριμένο χώρο, που δεν εξυπηρετεί τους πολίτες στον ίδιο βαθμό, που καταλαμβάνει ένα κομμάτι χώρου σαφώς μικρότερο εκείνου που θα κατελάμβανε με τη λύση της Μπουμπουλίνας – Τοσίτσα, που πλήττει ευθέως τη λειτουργικότητα του χώρου στριμώχνοντας όπως – όπως τις αστικές χρήσεις. Ταυτόχρονα αρνείται να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία για την εγκυρότητα της λύσης της και αρνείται να ενημερώσει για τον χρονικό ορίζοντα των έργων.

Η περίπτωση της Κυψέλης

Στην περίπτωση της πλατείας Κυψέλης, ενώ γράφαμε για το κακοφόρμισμά της, την αισθητική και λειτουργική κακοποίησή της με τα έργα, μια νεότερη τερατογονία ήλθε να ταράξει τα νερά. Την περιγράφουμε δι’ ολίγων:

Αφού «έφαγαν» το μεγαλύτερο μέρος της πλατείας, προχώρησαν στο βόρειο τμήμα της και περιόρισαν ακόμη την κίνηση των πεζών απομειώνοντας τον δρόμο σε μονοπάτι του ενός μέτρου, ετοίμασαν έναν υποσταθμό, έκλεισαν τον άλλο δρόμο της Βελβενδούς εκτοπίζοντας τους πεζούς στον οδικό χώρο, έκλεισαν ένα μεγα-περίπτερο επί της πλατείας και την πιάτσα των ταξί και μετά επανήλθαν δριμύτεροι στο νότιο κομμάτι, που διαθέτει πυκνή βλάστηση μουριών, και έκλεισαν το 40%, τέλος δε επανέρχονται αυτές τις ημέρες και κλείνουν άλλο ένα δυτικό τμήμα.

Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς να δώσουν λόγο των πράξεών τους, χωρίς να προσδιορίσουν τη χρονική διάρκεια του έργου τους, χωρίς να ενημερώσουν τους πολίτες για τη διάρκεια και το περιεχόμενο των έργων τους. Αυτό εξηγείται φυσικά με το ότι η κυβέρνηση ξέρει πολύ καλά ότι δεν έχει να κάνει με Εξαρχειώτες, με ανθρώπους που θα προβάλουν αντεπιχειρήματα και θα θέσουν ιδέες υπό την κρίση του γενικότερου κοινού. Ξέρει το ποιόν του πληθυσμού – και αντίστοιχα πράττει.

Η Αθήνα χρειάζεται πλατείες, και μάλιστα πλατείες λειτουργικές, που να συμβάλουν στην επικοινωνία των κατοίκων. Σε προηγούμενο σημείωμα προσδιορίζαμε το είδος των πλατειών που δεν χρειάζεται η πόλη:

Λόγου χάρη η πλατεία Καραϊσκάκη στην Αθήνα, που υποβαθμίζεται σε απλό «αξιοθέατο» χωρίς δυνατότητα προσπέλασης, λόγω της περιβάλλουσας πυκνής κυκλοφορίας. Ή η υπερμεγέθης πλατεία Εθνικής Αντίστασης στην Ηλιούπολη Αττικής, με τις άπειρες δυνάμει χρήσεις, που επίσης είναι σχετικά απροσπέλαστη, γιατί επίσης περικυκλώνεται από την κυκλοφορία οχημάτων.

Ακόμη ο βίος στην πλατεία Βασ. Γεωργίου του Α’ στην Πάτρα γίνεται αβίωτος και προκαλεί την κριτική «ιθαγενών», όπως του Ανδρέα Τσιλήρα, εκδότη του περιοδικού «Το Δόντι», που θέλουν την ανοικτότητα του χώρου αλλά ταυτόχρονα και την προφύλαξή τους από τον καύσωνα. Για την πλατεία της Βαρβακείου η δημοσιογράφος Μ. Ντάνου βεβαιώνει ότι οι εμφυτευθείσες βιολέτες «είναι στα θετικά στοιχεία. Μόνο που οι βιολέτες δεν κάνουν σκιά».

Το μετρό είναι χρήσιμο

Οι ανακοινώσεις του χρονικού ορίζοντα των έργων είναι στοιχειώδης δημοκρατική απαίτηση της κοινωνίας

Το μετρό είναι προσθήκη νέου ζωτικού χώρου στην πόλη, είναι μια προσθήκη στον χώρο των τριών διαστάσεων, με αυτό η κίνηση επιφανείας γενικά μειώνεται και τα μέσα κυκλοφορίας μπορεί να είναι πιο ανθρώπινα, εξοικονομείται δε χώρος για άλλες χρήσεις – κατά προτίμηση για την κίνηση και για την απόλαυση των πεζών…

Στον σταθμό των Εξαρχείων, όπου νομίζουν ότι θα εξαλείψουν μια εστία παραβατικότητας, ουδείς λόγος για υψηλή βλάστηση: Οι αντοχές ενός ορόφου βλάστησης πάνω από τις εγκαταστάσεις του μετρό θα είναι περιορισμένες, οπότε δεν θα απομένει άλλο από μια χαμηλή βλάστηση – κατά προτίμηση γκαζόν. Η ίδια τύχη επιφυλάσσεται για την πλατεία Κυψέλης, η οποία θα «προσομοιώνει» την πρόσθια πλευρά της πλατείας Κλαυθμώνος, που είναι δεόντως φυτεμένη με γκαζόν λόγω του υπόγειου γκαράζ.

Καταλήγουμε σε ένα συμπέρασμα, που είναι απολύτως χρήσιμο σε κάθε δραστηριότητα: Τα δημόσια έργα έχουν, εκτός του οικονομικού, και ένα άδηλο κόστος, που εκπροσωπείται από την αποδιοργάνωση που επιφέρουν στην κοινωνική και οικονομική ζωή επί τον χρόνο! Τέτοια έργα, με μακρόσυρτη διάρκεια και άδηλη κατάληξη, τα ζήσαμε, ιδιαίτερα την εποχή της Ολυμπιάδας. Οι κατασκευαστές οφείλουν να κοινοποιούν επί τόπου τον χρόνο ολοκλήρωσης των έργων, αντί να προχωρούν με κουτσαβακίστικο τρόπο στην πραγματοποίησή τους…

* Ο Γιάννης Σχίζας είναι συγγραφέας

Διαβάστε επίσης:

Σπέτσες: «Ναυμαχία» για τη βίλα του Γιάννη Κούστα – Αντιδρούν στα σχέδια του εφοπλιστή δήμος και κάτοικοι

Δηκτικός Λαζόπουλος για Αχτσιόγλου: ¨Επαιξε το τραγούδι «Μια γυναίκα φεύγει» – «Γύρισε να πάρει την ομπρέλα που ξέχασε»

Κραουνάκης κατά αποχωρήσεων στο ΣΥΡΙΖΑ: Ήρθε το τεκνό από την America και πήρε το μαγαζί – 1,5% θα πάρει το νέο κόμμα