Μια «μάχη» με απρόβλεπτο αποτέλεσμα αρχίζει σήμερα στις Βρυξέλλες, όπου συνεδριάζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με βαριά και άκρως ενδιαφέρουσα ατζέντα, στην προμετωπίδα της οποίας βρίσκονται δύο αλληλένδετα ζητήματα: η παροχή βοήθειας στην Ουκρανία και η αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, δηλαδή του προϋπολογισμού της Ε.Ε.

Γιατί τα δύο θέματα είναι αλληλένδετα; Διότι η Ένωση επιδιώκει μέσω της αναθεώρησης του προϋπολογισμού της να εντάξει σε αυτόν κονδύλια ύψους 50 δισ. ευρώ τα οποία θα κατευθυνθούν στην Ουκρανία. Ωστόσο διάφορες χώρες – μέλη – μεταξύ αυτών και η Ελλάδα – διαφωνούν, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να δηλώνει μετά την τελευταία σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. ότι «κατέστησα απολύτως σαφή την ελληνική θέση: η Ελλάδα δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε μία λύση η οποία θα συμπεριλαμβάνει μόνο την Ουκρανία και τίποτε άλλο».

Ο πρωθυπουργός, μάλιστα, προσέθεσε ότι «χρειαζόμαστε πρόσθετους πόρους για το μεταναστευτικό, για τη στήριξη γειτονικών χωρών με τις οποίες συνεργαζόμαστε για να περιορίσουμε τις μεταναστευτικές ροές. Χρειαζόμαστε πρόσθετους πόρους για το Ταμείο Αλληλεγγύης, το οποίο έχει ήδη εξαγγελθεί, για να μπορούν να στηρίζονται χώρες οι οποίες έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές. Χρειαζόμαστε πρόσθετους πόρους για το νέο αναπτυξιακό εργαλείο, το STEP, το οποίο έχει ήδη ανακοινωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Καμία αλλαγή

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση την περασμένη Δευτέρα, ενόψει της συνόδου κορυφής, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωσε πως «ό,τι λέει ο πρωθυπουργός ισχύει και νομίζω ότι φαίνεται από τις πράξεις, οι οποίες αποδεικνύουν τα λόγια. Και ό,τι έχει πει και στο συγκεκριμένο θέμα προφανώς θα το επαναλάβει και θα διεκδικήσει με τα επιχειρήματα, τα οποία έχει εκθέσει επανειλημμένως, την επιβεβαίωση της θέσης αυτής», μια δήλωση που δείχνει ότι, προφανώς, οι θέσεις της Ελλάδας σχετικά με την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. δεν έχουν αλλάξει.

Οι λόγοι γι’ αυτή την αμετακίνητη στάση είναι… διάφανοι: η Ελλάδα, ιδίως μετά τις καταστροφές που προκάλεσε στη Θεσσαλία η κακοκαιρία «Daniel», πιέζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσει τα κονδύλια του Ταμείου Αλληλεγγύης, προκειμένου να μπορούν να εκταμιευθούν από αυτό πρόσθετοι πόροι υπέρ χωρών που πλήττονται από ακραία φαινόμενα, σχετιζόμενα με την κλιματική κρίση, καθώς ο κρατικός προϋπολογισμός (ο οποίος αναμένεται να ψηφιστεί το βράδυ της Κυριακής) δεν μπορεί να σηκώσει μόνος του τα συγκεκριμένα βάρη.

Ζήτημα χρηματοδότησης

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του διαλόγου και της επαναπροσέγγισης με την Άγκυρα, η Αθήνα επιδιώκει να… αναστηθεί με κάποιον τρόπο η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας για το μεταναστευτικό, όπερ σημαίνει ότι οι Βρυξέλλες θα πρέπει να «βάλουν το χέρι στην τσέπη» και να ενισχύσουν τη γείτονα χώρα με κονδύλια για να μπορεί να διαχειρίζεται τις ροές προσφύγων και μεταναστών με αποτελεσματικό τρόπο και να μην της… μπαίνουν ιδέες σχετικά με τη μετατροπή των απελπισμένων αυτών ανθρώπων σε «όπλα» κατά της Ευρώπης.

Από την άλλη ωστόσο – και αφήνοντας στην άκρη τον Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος απειλεί με βέτο αν δεν εξαιρεθεί από την ατζέντα της συνόδου κορυφής η συζήτηση περί ενταξιακής πορείας της Ουκρανίας –, με δεδομένα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο Κογκρέσο των ΗΠΑ η νέα πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον για χρηματοδότηση του Κιέβου, η Ε.Ε. καλείται να βρει τρόπο να στείλει χρήματα στην Ουκρανία σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή του πολέμου με τη Ρωσία, οπότε και πιέσεις υπάρχουν, αλλά και εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης εξετάζονται.

Το Σύμφωνο Σταθερότητας

Την ίδια στιγμή, πάντως, υπάρχει κι άλλο ένα ζήτημα σε εκκρεμότητα, το οποίο η Ελλάδα παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δηλαδή οι διαπραγματεύσεις σε επίπεδο Ε.Ε. για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, δηλαδή των δημοσιονομικών κανόνων της Ένωσης. Οι συζητήσεις αυτές διεξάγονται εδώ και περίπου έναν χρόνο, με την Κομισιόν να έχει καταθέσει συγκεκριμένο πλαίσιο, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχει βρεθεί κοινός τόπος που θα οδηγήσει σε μια συμφωνία.

Όπως έχει ξαναγράψει το «Ποντίκι», σε αδρές γραμμές οι διαφωνίες επί της αναθεώρησης του Συμφώνου είναι λίγο – πολύ… γεωγραφικά προσδιορισμένες: ο πλεονασματικός Βορράς της Ε.Ε. θέλει συγκεκριμένους και επακριβώς προσδιορισμένους στόχους από κάθε χώρα – μέλος για τα ελλείμματα και το χρέος, ενώ ο ελλειμματικός Νότος ζητά μεγαλύτερη ευελιξία στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και έμφαση στην αναπτυξιακή πλευρά της δημοσιονομικής πολιτικής. Με απλά λόγια, ο Βορράς θέλει λιτότητα και ο Νότος αντιδρά.

Οι αμυντικές δαπάνες

Το τελευταίο Eurogroup δεν κατάφερε να βρει κοινό τόπο, ωστόσο, σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, υπήρξε μια θετική εξέλιξη για την Ελλάδα, που αφορά στην εξαίρεση από τον υπολογισμό του ελλείμματος των αμυντικών δαπανών που σχετίζονται με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, η οποία υπολογίζεται περίπου στα 1,5 ώς 2 δισ. ευρώ ετησίως. Η εξέλιξη αυτή είναι θετική για τα δημοσιονομικά της χώρας, καθώς δημιουργεί επιπλέον «χώρο» για παρεμβάσεις είτε μακροοικονομικού τύπου είτε για επιπλέον μέτρα ανακούφισης των πολιτών.

Ωστόσο, ακόμα και με αυτή τη θετική εξέλιξη, η Ελλάδα πιέζει προς την κατεύθυνση μιας πιο ευέλικτης εφαρμογής των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε., ενώ πλέον ο χρόνος τελειώνει: αν δεν υπάρξει συμφωνία ώς το τέλος του 2023, Κομισιόν και ΕΚΤ θα καταρτίσουν πολιτικές με βάση τα ήδη ισχύοντα, που σημαίνει ότι οι όποιες αλλαγές επιτευχθούν εντός του 2024 θα εφαρμοστούν σε επίπεδο πολιτικών στο μέλλον. Ίδωμεν…

Διαβάστε επίσης:

Συζήτηση για τον προϋπολογισμό: Κόντρα Χατζηδάκη – αντιπολίτευσης σε υψηλούς τόνους

Κώστας Ζαχαριάδης: Καλεί σε συγκρότηση μετώπου με ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά

Αχτσιόγλου: Η κυβέρνηση εγκλωβίζει την οικονομία και τους πολίτες σε φαύλο κύκλο φτωχοποίησης