Για πρώτη φορά στα νεότερα τηλεοπτικά χρονικά μια σειρά μυθοπλασίας, «Famagusta» του Mega, τολμά να βάλει στη δημόσια σφαίρα το Κυπριακό και το θέμα των αγνοούμενων. «Οι νέοι δεν γνωρίζουν, οι μεγαλύτεροι δεν συζητούν για το Κυπριακό» δήλωσε χαρακτηριστικά στο topontiki.gr. η Αιμιλία Υψηλάντη που πρωταγωνιστεί στη σειρά «Famagusta» του Mega.

Η Αιμιλία Υψηλάντη έχει συνδέσει τη ζωή της με το ζήτημα της Κύπρου και των αγνοούμενων. Το Κυπριακό την ακολουθεί όπως λέει στη συνέντευξη της στο topontiki.gr. Στη σειρά υποδύεται μια Ελληνίδα δημοσιογράφο, στο Λονδίνο, η οποία υιοθετεί ένα Κυπριωτόπουλο – δηλωμένο ως αγνοούμενο– (στον ενήλικο χαρακτήρα θα δούμε τον Χρήστο Λούλη).

Η «Famagusta» των Ανδρέα Γεωργίου, Βάνας Δημητρίου, Κούλη Νικολάου, σχεδιασμένη με το Mega από καιρό έρχεται στο πλήρωμα του χρόνου. Στα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την διχοτόμησή της. Σαν μια εκδήλωση μνήμης στην «μαύρη» επέτειο, θέτει το ζήτημα των αγνοούμενων- «ανοιχτή πληγή»- της διχοτόμησης σε κεντρική θέση στο τηλεοπτικό κάδρο.

«Οι επέτειοι είναι χρήσιμες, διότι μας αναγκάζουν, να δούμε, να ασχοληθούμε με κάποια ιστορικά γεγονότα», λέει μεταξύ άλλων η ηθοποιός και θιασάρχης.

Για πρώτη φορά «ανοιχτά» μια ελληνική τηλεοπτική σειρά, η «Famagusta», τολμά να μιλήσει για το Κυπριακό. Η δύναμη της εικόνας, σε ποιο βαθμό μπορεί να συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος που είναι σαν χαίνουσα πληγή για ένα ολόκληρο λαό;

Η Τέχνη δεν μπορεί να λύσει προβλήματα. Πόσω μάλλον ένα τόσο σοβαρό πολιτικό ζήτημα.
Με άλλον τρόπο παρεμβαίνει η Τέχνη και αναλόγως τι προσδοκά κάποιος.

Η δύναμη της τηλεόρασης μπορεί να αγγίξει την πολιτική και την διπλωματία οι οποίες δεν έχουν καταφέρει να δώσουν λύση στο Κυπριακό εδώ και μισό αιώνα;

Η «Famagusta» είναι ένα ωραίο είδος Τέχνης, εν προκειμένω της μυθοπλασίας η οποία εδράζεται σε αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα, ελκυστικό σε πρώτη ανάγνωση για τον τηλεθεατή. Τι να περιμένει κάποιος; Κατ’ αρχάς προσφέρει γνώση. Μιλούμε για μια «πληγή», μια ήττα του ελληνισμού, η οποία πονά. Πολλοί- ιδίως νέοι- δεν γνωρίζουν. Δεν έχουν ιδέα για το Κυπριακό. Οι νέοι δεν γνωρίζουν, οι μεγαλύτεροι δεν το συζητούν.

Ως διαδικασία μνήμης η σειρά, θα μας φέρει μπροστά σε μια πραγματικότητα με επακόλουθα ακόμα και σήμερα. Διότι το πρόβλημα δεν έχει αντιμετωπιστεί σε επίπεδο γνώσης. Αλλά και μέχρι τώρα δεν έχουμε μπορέσει να το διαχειριστούμε, όσοι ζούμε στην Ελλάδα. Είναι κάτι που το απωθούμε.

Γενικά με την ιστορία μας έχουμε κάποιο πρόβλημα, ίσως και κάποιοι λαοί ακόμα, έπειτα από το 1922.
Διδασκόμαστε από την ιστορία, ιδίως από τις ήττες και σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο. Η γνώση είναι δύναμη και τη χρειαζόμαστε για την επιβίωση μας.

Καταλαβαίνουμε ότι μια χώρα δική μας πέρασε από αποικιοκρατία. Αντιλαμβανόμαστε ότι όλα αυτά που συνέβησαν τότε ήταν απόρροια της αποικιοκρατίας και ότι μας αφορά και μάς επηρεάζει σήμερα.
Προσωπικώς, το Κυπριακό με ακολουθεί σε όλη τη ζωή μου. Ήμασταν με τον Άγγελο Αντωνόπουλο και τον Τίμο Περλέγκα στην Κύπρο για παραστάσεις με το «Ταβάριτς» (σ.σ. έργο του Ζανκ Ντεβάλ, μια κωμωδία για τους Ρώσους εμιγκρέδες στο Παρίσι) όταν εκδηλώθηκε η εισβολή, μάς έβαλαν σε ένα αεροπλάνο και προλάβαμε να γυρίσουμε στην Ελλάδα.

Από όταν ήμουν νέα έπαιρνα μέρος σε πορείες για την Ένωση (σ.σ. Ελλάδας- Κύπρου). Η γνώστη της ιστορίας είναι αναγκαία για τον αυτοπροσδιορισμό μας. Οι Έλληνες της Ελλάδας δεν ήθελαν να ασχοληθούν με το Κυπριακό… Από ενοχές; Δεν γνωρίζω. Όμως, δεν βάλαμε κάτω τα πράγματα μετά τη Χούντα να τα συζητήσουμε, να τα αποδεχτούμε. Το ενοχικό στοιχείο για να θεραπευτεί πρέπει να ομολογηθεί.

Η μισή σειρά είναι ντοκουμέντο. Και το ενδιαφέρον είναι πως τα γεγονότα έχουν αναλάβει να μεταφέρουν οι ηθοποιοί, όπως η εξαιρετική Δέσποινα Μπεμπεδέλη Που σημαίνει ότι με τη διαμεσολαβητική δύναμη της Τέχνης μπορεί και να συμφιλιωθεί κάποιος με την «πληγή». Με αυτό τον ρόλο μπορεί να είναι θεραπευτική η λειτουργία των Τεχνών. Αυτό μπορεί να κάνει. Να αλλάξει τον κόσμο δεν μπορεί. Όμως μπορεί να θέτει ερωτήματα.

Η «Famagusta» πώς συνομιλεί με τον πόλεμο στη Γάζα και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής;

Κάθε Νοέμβριο στη Νέα Υόρκη πραγματοποιείται στον ΟΗΕ μια συνεδρίαση στην οποία συμμετέχουν ΜΚΟ και τοποθετούνται στα επίκαιρα διεθνή ζητήματα. Αρχές ’80 βρέθηκα εκεί ως μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης, για την ιδρυτική συνεδρίαση της αμερικανική Επιτροπής. Ο τότε πρόεδρος του Συμβουλίου, ο Ινδός Ρομές Σαντρά, γυρνά και μου λέει «θα μιλήσεις για το Κυπριακό».

Έμεινα κόκκαλο. Δεν ήμουν προετοιμασμένη. Αιφνιδιάστηκα. Εκείνη την εποχή στον Πειραιά κατέφθαναν καράβια με τραυματίες από την Παλαιστίνη. Σε έναν από τους διαδρόμους του ΟΗΕ, πηγαίνοντας, συναντηθήκαμε με την Κυπριακή αποστολή. Απευθύνθηκα στον επικεφαλής, τον τότε γ.γ. του ΑΚΕΛ, Εζεκία Παπαϊωάννου. «Κάνε σύνδεση του Κυπριακού με το Παλαιστινιακό», μού είχε πει, διότι το Κυπριακό αντανακλά ό,τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. Δείτε τη μεγάλη εικόνα. Από ποιους έγινε η νομή γης και ο διαχωρισμός κρατών στην περιοχή. Ποιοι στην πρόσφατη ιστορία είχαν τον έλεγχο της Κύπρου; Οι Άγγλοι με την αποικιοκρατική πολιτική τους.

Η προσδοκία σας από τη σειρά ποια είναι;

Να τη δει ο κόσμος. Κυρίως οι νέοι. Επίσης- αν πετύχει- να ασχοληθεί ο χώρος της Τέχνης με την ιστορία μας. Έχουμε πλούσια ιστορία, με ηρωικές πράξεις αλλά και με ήττες και συμβιβασμούς. Θα προσθέσουμε έτσι σε γνώση. Διότι η άγνοια βοηθά στην ανάπτυξη της αδιαλλαξίας. Στο φανατισμό. Το μεγάλο ζήτημα είναι η καταπολέμηση της άγνοιας.

Με ποιόν τρόπο μπορεί να εκφράσετε τη θέση σε ένα τέτοιο φλέγον θέμα, μέσα από τη σειρά; Ποια είναι τα περιθώρια;

Το σημαντικό είναι ότι κομίζουμε μαρτυρίες ανθρώπων. Βάζουμε ένα λιθαράκι στη γνώση. Ό,τι ψέμα κι αν υπάρχει έρχονται οι μαρτυρίες και οι πολλές μικρές μαρτυρίες διαμορφώνουν τη μεγάλη αλήθεια.
Μητέρα υιοθετημένου παιδιού στη «Famagusta» και μητέρα παραγκωνισμένου παιδιού στο «Η σκιά του Μάρτ».

Οι διαδρομές τους πού τέμνονται;

Ο ρόλος μου έχει το στοιχείο της σύγκρουσης. Η ηρωίδα μου έκρυψε από τον υιοθετημένο γιό της την καταγωγή του. Τις ρίζες του. Έρχεται αντιμέτωπη με την ιστορική αλήθεια και έρχεται αντιμέτωπη με το θεμελιώδες στη δουλειά του ηθοποιού, τη σύγκρουση.

Στο «Μάρτ», μιας και βρισκόμαστε στον απόηχο του έργου, γίνεται αυτό που συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία μας: Λατρεύει και προβάλλει τον γενναίο, ωραίο, επιτυχημένο. Ο μη γενναίος και ωραίος δεν έχει τα ίδια δικαιώματα στην ευτυχία, ενώ στα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να είμαστε ίσοι.

Οι δύο μανάδες δεν έχουν κάποιο κοινό στοιχείο. Η μία κρύβει αλήθειες από φόβο μην «χάσει» το παιδί της, η άλλη το χειραγωγεί. Και οι δυο θα συγκρουστούν με τα παιδιά τους. Όπως θα συμβεί και με την Μπερνάρντα Άμπα του Λόρκα που θα παρουσιάσουμε στο θέατρο «Αργώ» από τα τέλη Μαρτίου- συμπίπτει με την παραγωγή που θα ανέβει στο Εθνικό και ο κόσμος θα έχει δύο διαφορετικές αναγνώσεις. Είναι κι εκείνη εκπρόσωπος της εξουσίας και ως τέτοια λειτουργεί με τα χαρακτηριστικά της εξουσίας, η οποία είναι ανδρική.

Η Μπερνάρντα Άλπμα είναι σημαντική ηρωίδα. Σε εκείνη βλέπουμε τι δεν πρέπει να είμαστε. Το θέατρο λειτουργεί ως καθρέφτης και θέτει το ερώτημα: μήπως είσαι και εσύ έτσι;

Το «Αργώ» συμπληρώνει 22 χρόνια πορείας. Το ταξίδι πώς συνεχίζεται;

Τι θα απαντούσε άραγε ένας εξερευνητής; Δεν ξέρω. Ταξιδεύω, προσπαθώντας να ανακαλύψω κόσμους. Να ανακαλύψω ρόλους, ανθρώπους. Να χαρώ για ό,τι μπορεί να ανακαλύψω ή να φύγω τρέχοντας σαν τον Μαγγελάνο…

Info

«Famagusta», σενάριο Βάνα Δημητρίου, σκηνοθεσία Αντρέας Γεωργίου, έρευνα και συγγραφή αληθινών ιστοριών των αγνοουμένων, Δημήτρης Τοκαρής, σύμβουλος δραματουργικής εξέλιξης Κώστας Καπώνης. από 21 Ιανουαρίου και κάθε Κυριακή στις 21.00 στο Mega.

Διαβάστε επίσης:

Masterchef: Επιστρέφει σήμερα με αλλαγές, εκπλήξεις και νέο έπαθλο! (Video)

«Famagusta»: Οι φωτογραφίες από τα γυρίσματα και οι εκπλήξεις της σειράς (Photos)

Σασμός: Η δυσάρεστη έκπληξη του Αντρέα στον Μαθιó (Video)