Η μαφιόζικου τύπου δολοφονία του Βαγγέλη Ζαμπούνη, γνωστού στους κύκλους των εγκληματικών οργανώσεων στη χώρα (αλλά και στην αστυνομία) ως «Ζαμπόν», τα ξημερώματα της Κυριακής, με τους εκτελεστές του να αδειάζουν επάνω του τρεις γεμιστήρες Καλάσνικοφ και το όλο φρικιαστικό περιστατικό να καταγράφεται – σαν σουρεαλιστική ταινία τρόμου – από κάμερα ασφαλείας και να αναμεταδίδεται από τα ΜΜΕ, προκάλεσε σοκ και δέος στην κοινωνία και τεράστιο προβληματισμό στην κυβέρνηση.

Ο προβληματισμός είναι απολύτως δικαιολογημένος: μόλις λίγες ημέρες πριν, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε προχωρήσει σε μίνι ανασχηματισμό της κυβέρνησης, «απολύοντας» τον Γιάννη Οικονόμου και αντικαθιστώντας τον – για πέμπτη φορά στην πολιτική του καριέρα στην ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη – με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, θεωρώντας ότι το κυβερνητικό δόγμα περί «νόμου και τάξης» είχε τρωθεί σοβαρά το τελευταίο διάστημα και θέλοντας να επαναφέρει σε ένα κρίσιμο χαρτοφυλάκιο ένα πρόσωπο που έχει συνδέσει το όνομά του με επιτυχίες στον χώρο της ασφάλειας και, γενικότερα, με καλό «rapport» με τη φυσική ηγεσία και με το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ.

«Νόμος και τάξη»

Όσοι θυμούνται την προεκλογική περίοδο του 2019, θα θυμούνται ότι στο επίκεντρο της στρατηγικής της Ν.Δ. βρέθηκαν κυρίως δύο θέματα: η μεσαία τάξη και η δημόσια τάξη και ασφάλεια, με τον Μητσοτάκη να κατηγορεί την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ

● ότι στη διάρκεια της θητείας της είχε χάσει τον έλεγχο,

● ότι δεν επέτρεπε στην αστυνομία να κάνει τη δουλειά της,

● ότι στην Αθήνα είχαν δημιουργηθεί «άβατα»

και να δεσμεύεται πως ο ίδιος θα κάνει το παν ώστε να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφαλείας των πολιτών και η αστυνομία να αφεθεί ελεύθερη να κάνει τη δουλειά της, χτυπώντας τα διάφορα φαινόμενα παραβατικότητας και εγκληματικότητας στη ρίζα τους.

Ωστόσο, σχεδόν πέντε χρόνια μετά – και λίγο περισσότερα από 4,5 χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τη Ν.Δ. – και ύστερα από χιλιάδες προσλήψεις αστυνομικών, εκατομμύρια που έπεσαν στην ενίσχυση των υποδομών της ΕΛ.ΑΣ. και πέντε αλλαγές στην ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, με εξαίρεση κάποιες «σημειακές» παρεμβάσεις (π.χ. στα Εξάρχεια ή σε καταλήψεις), η αίσθηση της ανασφάλειας και της διάχυτης παραβατικότητας μοιάζει να κυριαρχεί στην κοινωνία.

Κυρίαρχη είναι επίσης η αίσθηση ότι η αστυνομία δεν φαίνεται να έχει την ικανότητα ή τη διάθεση να αποκαταστήσει πραγματικά το αίσθημα ασφαλείας των πολιτών, καθώς και ότι η κυβέρνηση ίσως υπερεκτίμησε τις δυνατότητές της, όταν αναλάμβανε συγκεκριμένες προεκλογικές δεσμεύσεις.

Δυσμενής εικόνα

Μάλιστα, η συνολική εικόνα είναι μάλλον πιο… σκοτεινή, καθώς:

● Με αφορμή την εκτέλεση Ζαμπούνη, με τους δράστες να πυροβολούν ασταμάτητα, την ώρα που στο βίντεο εμφανίζεται να περνά από το σημείο άνθρωπος με το σκυλί του, φαίνεται ότι οι ανακατατάξεις στην αποκαλούμενη «greek mafia» (διάβαζε, δολοφονίες μελών της) συνεχίζονται με αμείωτη ένταση και γίνονται όλο και πιο απροκάλυπτες και θρασείες.

● Για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια, οι διωκτικές αρχές βρίσκονται μπροστά σε ένα φαινόμενο οργανωμένης οπαδικής βίας και παραβατικότητας, με τους συνδέσμους να εμφανίζονται να δρουν συντεταγμένα και οι… δραστηριότητές τους να επεκτείνονται πέρα από κλασικές «χουλιγκανιές», σε τομείς που αφορούν άμεσα στον Ποινικό Κώδικα.

● Ταυτόχρονα, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, παρατηρείται όξυνση – τόσο ποσοτική, όσο και ποιοτική – της νεανικής παραβατικότητας, με πηγές της αστυνομίας να κάνουν λόγο ακόμα και για οργανωμένες συμμορίες πιτσιρικάδων μέσα στα σχολεία, οι οποίες επιδίδονται σε bullying, καυγάδες, αλλά και κλοπές, καταστροφές και άλλες αντικοινωνικές συμπεριφορές.

● Τέλος, η τοποθέτηση βόμβας κοντά στην έδρα των ΜΑΤ, στου Γουδή, στις 18 Δεκεμβρίου και η ανάληψη ευθύνης από την πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση Ένοπλη Προλεταριακή Δικαιοσύνη, η οποία στην προκήρυξή της μιλά για «αντάρτικο πόλης» και για σχεδιασμό νέων χτυπημάτων, προκαλούν ανησυχία στις διωκτικές αρχές για τον κίνδυνο επανεμφάνισης της τρομοκρατίας έπειτα από αρκετά χρόνια σιωπής.

Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα για την κυβέρνηση αν αναλογιστεί κάποιος ότι ύστερα από πολύ καιρό στις δημοσκοπήσεις το ζήτημα της ασφάλειας μοιάζει να απασχολεί πολύ σοβαρά τους πολίτες: είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία δημοσκόπηση της Opinion Poll για το thetoc.gr, το συντριπτικό 83,8% των ερωτηθέντων δηλώνει λίγο ώς καθόλου ικανοποιημένο με την αντιμετώπιση από την κυβέρνηση συνολικά της εγκληματικότητας και γενικά των φαινομένων βίας.

Επίσης, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Alco για τον τηλεοπτικό σταθμό Alpha, το 40% των κατοίκων της Αττικής θέτει ως πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση εντός του 2024 την ενίσχυση της αστυνόμευσης, ποσοστό που σε ολόκληρη την επικράτεια διαμορφώνεται στο 21%.

Πολιτικές παρενέργειες

Ωστόσο, και σε πολιτικό επίπεδο το ζήτημα της ασφάλειας αποτελεί μείζονα προτεραιότητα για την κυβέρνηση, καθώς είναι ένα θέμα το οποίο μπορεί εύκολα να αξιοποιηθεί από τη Δεξιά στα… δεξιά της Ν.Δ.

Ήδη τα κόμματα που βρίσκονται εντός Βουλής κατηγορούν την κυβέρνηση για ανεπάρκεια στο ζήτημα της εμπέδωσης αισθήματος ασφάλειας στους πολίτες και η ανησυχία είναι ότι η ρητορική αυτή, σε συνδυασμό με τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων, αλλά και τα διαρκή περιστατικά «χαμηλής έντασης», αλλά και «σκληρής» παραβατικότητας, σταδιακά μπορεί να επηρεάσει το πιο συντηρητικό (αλλά όχι μόνο…) κομμάτι των ψηφοφόρων, οι οποίοι ενδέχεται να αποφασίσουν να… μετοικήσουν σε άλλες κομματικές αγκάλες από αυτήν της Ν.Δ. Και σε αυτή την περίπτωση η επιστροφή στα «πάτρια εδάφη» είναι πολύ δύσκολή – αν όχι σχεδόν αδύνατη.

Με αυτή την κατάσταση πλέον να διαμορφώνεται και να μοιάζει να παγιώνεται, είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν δραστικά μέτρα για την αλλαγή της εικόνας, καθώς ο συνδυασμός οικονομικής ανασφάλειας, λόγω των πολλαπλών κρίσεων (στη δημοσκόπηση της Opinion Poll το 77,7% των ερωτηθέντων εμφανίζεται από λίγο έως καθόλου ικανοποιημένο από τα κυβερνητικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και τη στήριξη των εισοδημάτων) και κοινωνικής ανασφάλειας, λόγω αυξημένης παραβατικότητας και ανομίας, μπορούν να δημιουργήσουν ένα εξαιρετικά «πτητικό» κοκτέιλ απογοήτευσης και δυσφορίας, το οποίο ενδεχομένως θα εκφραστεί και στην κάλπη των ευρωεκλογών τον ερχόμενο Ιούνιο.

Κάτι τέτοιο, αν και δύσκολα θα θέσει υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία της Ν.Δ. στο πολιτικό σκηνικό, μπορεί να προκαλέσει «ρωγμές», οι οποίες συν τω χρόνω μπορούν να προκαλέσουν σημαντική φθορά στην εικόνα της, ενισχύοντας φυγόκεντρες τάσεις στους ψηφοφόρους και – κυρίως – ενδυνάμωση των κομμάτων στα δεξιά της Ν.Δ., η οποία, με τη σειρά της, μπορεί να επιφέρει συνολικότερες αλλαγές στις αντιλήψεις των πολιτών και ακόμα περισσότερες μετακινήσεις μεταξύ των κομμάτων.

Γενικώς, για να γίνει όσο πιο απλό μπορεί, το τελευταίο πράγμα που θέλει ο Μητσοτάκης είναι να πάει σε ευρωεκλογές με τους πολίτες να ανησυχούν για την ικανότητα της κυβέρνησης να εμπεδώσει αίσθημα ασφάλειας στην κοινωνία.

Οι βασικές προτεραιότητες

Στο πλαίσιο αυτό εξηγείται και ο ξαφνικός μίνι ανασχηματισμός, αλλά και οι «πατ – κιουτ» κρίσεις στην ΕΛ.ΑΣ. (πριν καλά – καλά ορκιστεί ο Χρυσοχοΐδης…), αλλά και οι πληροφορίες για τις προθέσεις του νέου υπουργού Προστασίας του Πολίτη, σύμφωνα με τις οποίες θα υπάρξουν αλλαγές στο πλαίσιο, ώστε να ενισχυθεί η αστυνόμευση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Θέλει έτσι να «σπάσει» την «παράδοση» που θέλει την πλειονότητα των αστυνομικών να υπηρετεί στην περιφέρεια, αφήνοντας μεγάλα κενά στην αστυνόμευση των μεγάλων αστικών κέντρων, με συνεργάτες του υπουργού να αναφέρουν ότι διάφορα «τεχνάσματα» που χρησιμοποιούνται είναι γνωστά και θα… κοπούν μαχαίρι, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υπάρξει συνολική επανεξέταση των αποσπάσεων αστυνομικών σε άλλες υπηρεσίες.

Ταυτόχρονα, με δηλώσεις του, ο ίδιος ο Χρυσοχοΐδης έθεσε τις προτεραιότητες της κυβέρνησης για το χαρτοφυλάκιό του, λέγοντας ότι «στόχος είναι με σχέδιο και αλλαγές να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, με έμφαση στην εγκληματικότητα, στην οπαδική και στην ενδοοικογενειακή βία, αλλά και στο φαινόμενο της βίας ανηλίκων, που γνωρίζει έξαρση».

Πληροφορίες αναφέρουν ότι πρώτος στόχος είναι να ενισχυθεί η αστυνόμευση των γειτονιών, με επιπλέον περιπολίες και πιο έντονη την παρουσία της Ομάδας ΔΙΑΣ. Παράλληλα, φαίνεται ότι έμφαση θα δοθεί και στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού (ο Κηφισός έχει μετατραπεί για τους οδηγούς σε… δαντικό κύκλο της Κόλασης) και των τροχαίων ατυχημάτων / δυστυχημάτων.

Φυσικά, όλα αυτά για την ώρα βρίσκονται στη φάση του σχεδιασμού, ενώ είναι χαρακτηριστική η αμηχανία με την οποία η κυβέρνηση αντιμετώπισε τη δολοφονία Ζαμπούνη, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη, όταν ερωτήθηκε σχετικά, να σημειώνει:

«Νομίζω πως είναι άδικο να πει κανείς ότι έχουμε μία πολιτική ηγεσία, μια αστυνομία που είναι με σταυρωμένα χέρια. […] Για παράδειγμα είχαμε μία προσπάθεια κατάληψης της πρυτανείας του ΕΜΠ από κάποιους που θεωρούν ότι τους ανήκει η πρυτανεία, το πανεπιστήμιο. Δεν ανήκει σε κανέναν τους. Ανήκει στους φοιτητές, στους καθηγητές. Ήταν άμεση η επέμβαση της αστυνομίας, […] επέβαλε τον νόμο».

Πρόσθεσε δε ότι «η επιβολή του νόμου είναι και σε επίπεδο αντιμετώπισης της εγκληματικότητας, είτε αυτό αφορά τα γήπεδα είτε αυτό αφορά τις πρωτοβουλίες που έχουμε πάρει, τους δρόμους, τις καταλήψεις, όπου, τέλος πάντων, πρέπει να εφαρμοστεί ο νόμος».

Διαβάστε επίσης:

Χαρίτσης από Γιάννενα: Η κυβέρνηση θα οδηγήσει τα περιφερειακά πανεπιστήμια στον αφανισμό

Εξεταστική για Τέμπη: Ένταση μετά το εξώδικο της οικογένειας του νεκρού μηχανοδηγού – Διεκόπη η συνεδρίαση

Το ζήτημα της ακρίβειας έθιξαν πολίτες στον Μητσοτάκη – Συζήτηση με ηλικιωμένο για τον εξωδικαστικό