«Φιλική και αδελφή χώρα» χαρακτήρισε το Πακιστάν ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας, Χοσεϊν Αμίρ Αμπντολαχίαν, λίγες ώρες αφότου ιρανικοί πύραυλοι έπληξαν στόχους στην πακιστανική επαρχία του Μπαλουχιστάν, εξηγώντας ότι «κανένας πολίτης της φιλικής και αδελφής χώρας του Πακιστάν δεν έγινε στόχος των ιρανικών πυραύλων και drones».

Για την Τεχεράνη, στόχος ήταν «η αποκαλούμενη Τζάις αλ-Αντλ, μία ιρανική τρομοκρατική ομάδα», στην οποία αποδίδονται οι πρόσφατες επιθέσεις στην πόλη Ρασκ.

Η οργάνωση Τζάις αλ-Αντλ είναι αυτονομιστική σουνιτική ομάδα που κάνει επιθέσεις μέσα στο ιρανικό έδαφος, λειτουργώντας – κατά την Τεχεράνη – ως «αντ΄ αυτού» για το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας, που υποστηρίζει τις σουνιτικές πολιτοφυλακές.

Επίθεση αντιποίνων για ισοπαλία

Το Πακιστάν καταδίκασε την ιρανική επίθεση ως παραβίαση του πακιστανικού εναέριου χώρου και ένα 24ωρο μετά, σε αντίποινα, εκτόξευσε πυραύλους στην ιρανική επαρχία του Μπαλουχιστάν, σκοτώνοντας εννέα άτομα. Κατά το Πακιστάν οι επιθέσεις  «έπληξαν κρυσφύγετα τρομοκρατών». Η πακιστανική κυβέρνηση υποστήριξε ότι ενήργησε υπό το φως «αξιόπιστων πηγών της αντικατασκοπείας για μεγάλης κλίμακας τρομοκρατική δραστηριότητα» στην ιρανική επαρχία.

Αλλά τόνισε ότι ενώ «σέβεται πλήρως την εθνική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα» του Ιράν, αποδεικνύει «την αποφασιστικότητα του Πακιστάν να προστατεύσει και να υπερασπιστεί την εθνική ασφάλεια έναντι όλων των απειλών».

Αναλυτές τους οποίους επικαλείται το BBC αναφέρουν ότι η πακιστανική επίθεση αντιποίνων δεν αποτελεί έκπληξη, αντιθέτως βρίσκεται στην ίδια λογική με την ιρανική επίθεση εναντίον συγκεκριμένων στόχων.

«Τα αντίποινα του Πακιστάν δεν προκαλούν κίνδυνο κλιμάκωσης, αλλά δίνουν την ευκαιρία να γίνει ένα βήμα πίσω. Στην πραγματικότητα οι δύο πλευρές είναι ισόπαλες τώρα», δήλωσε ο Μάικλ Κούγκελμαν, διευθυντής του Wilson Centre. «Αν το Πακιστάν έκανε πίσω, στην πραγματικότητα θα αντιμετώπιζε τον κίνδυνο νέων επιθέσεων» από το Ιράν, πρόσθεσε ο Κούγκελμαν.

Από την άλλη, οι ιρανικές επιθέσεις στο Πακιστάν δεν είχαν στόχο την αμφισβήτηση της πακιστανικής εθνικής κυριαρχίας, αλλά την αποστολή μηνυμάτων προς κάθε κατεύθυνση για τις δυνατότητες του ιρανικού στρατού, καθώς ήταν πλήγματα ακριβείας, τονίζουν οι αναλυτές.

Παρά την κλιμάκωση της  αντιπαράθεσης, οι δύο χώρες έχουν αποδείξει στο παρελθόν ότι μπορούν να διαχειρίζονται τις εντάσεις στη μήκους 900 χιλιομέτρων μεθόριό τους.

Επικίνδυνα περιφερειακά μέτωπα

Το νέο μέτωπο Πακιστάν-Ιράν δείχνει να ανοίγει την ώρα που το Ισραήλ του Νετανιάχου διεξάγει ισοπεδωτικό πόλεμο κατά της Χαμάς στη Γάζα και διατηρεί ανοιχτή την σύγκρουση με την φιλο-ιρανική Χεζμπολάχ, στα σύνορα με το Λίβανο. Παράλληλα Αμερικανοί και Βρετανοί έχουν αναλάβει τα πλήγματα κατά των φιλο-ιρανών Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι με πυραυλικές επιθέσεις έχουν παραλύσει την ναυσιπλοϊα στα στενά του Άντεν.

Το Ιράν πριν από τα πλήγματα στο Πακιστάν είχε χτυπήσει στόχους στο ιρακινό Κουρδιστάν και στη Συρία, επικαλούμενο τη δράση της ισραηλινής Μοσάντ και την εμπλοκή Ισραηλινών πρακτόρων στη διπλή βομβιστική επίθεση στην πόλη Κερμάν, που στοίχισε τη ζωή 84 ανθρώπων.

Το αφγανικό παρελθόν

Πάντως, παρά τις διαβεβαιώσεις μεταξύ Ιράν και Πακιστάν για αμοιβαίο σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας, οι δύο χώρες κινδυνεύουν να οδηγηθούν στο όριο της κατάρρευσης των διπλωματικών σχέσεων, ενώ είναι δύο ισχυροί παίκτες στην περιοχή με στενές ιστορικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές σχέσεις.

Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες έχουν βελτιωθεί σημαντικά μετά την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν, στο γειτονικό τους Αφγανιστάν, το 2002. Το Ιράν θεωρεί το βόρειο και δυτικό Αφγανιστάν ως σφαίρα επιρροής του, καθώς οι πληθυσμοί μιλούν την περσική διάλεκτο Ντάρι. Το Πακιστάν από την πλευρά του θεωρεί το νότιο και ανατολικό Αφγανιστάν ως δική του σφαίρα επιρροής, δεδομένου ότι οι πληθυσμοί μιλούν τις διαλέκτους Πάστο και Μπαλόχ, όπως και στις επαρχίες Πακτουνκούα και Μπαλουχιστάν.

Πέραν του διαγκωνισμού Ιράν-Πακιστάν για τον έλεγχο του Αφγανιστάν, στο Πακιστάν ασκεί μεγάλη επιρροή το σουνιτικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας, που βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με το σιιτικό Ιράν, που έχει δημιουργήσει ισχυρά ερείσματα στο Λίβανο, την Συρία και την Υεμένη, δηλαδή στα περιφερειακά μέτωπα που υπάρχει κίνδυνος να εκραγούν λόγω της ισραηλινής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή. 

Η ιστορία στις σχέσεις Πακιστάν-Ιράν και η αντιπαράθεση σιιτών-σουνιτών

Το Ιράν και το Πακιστάν συνήψαν διπλωματικές σχέσεις στις 14 Αυγούστου του 1947, την μέρα της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας του Πακιστάν, καθώς το Ιράν ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε το Πακιστάν.

Οι δύο χώρες έχουν στενή οικονομική σχέση και συνεργάζονται σε ευρύ πεδίο όπου υπάρχουν αμοιβαία ενδιαφέροντα. Μεταξύ αυτών των τομέων συνεργασίας είναι η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών στα σύνορά τους και η αντιμετώπιση των αυτονομιστών σουνιτών που δρουν στην περιοχή του Μπαλουχιστάν, οι οποίοι έχουν την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας.

Το Πακιστάν είναι από τις χώρες όπου η ιρανική επιρροή αντιμετωπίζεται θετικά από τον πληθυσμό, όπως δείχνει έρευνα του κέντρου Pew Research Center. Κι από την άλλη πλευρά ο ανώτατος πολιτικοθρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεϊ, έχει απευθύνει έκκληση για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Η Τεχεράνη ασκώντας επιρροή στον σιιτικό πληθυσμό του Πακιστάν προσπαθεί να ανακόψει την επιρροή που ασκεί η Σαουδική Αραβία στους σουνίτες του Πακιστάν.

Διαβάστε επίσης:

ΝΑΤΟ: Θιασώτες του Ψυχρού Πολέμου ή μάντεις κακών οι στρατηγοί της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας; (photos)

Σαρώνει τη Γερμανία η κακοκαιρία «Γερτρούδη» – Ένας νεκρός και χάος στις συγκοινωνίες

Δικαστήριο του Μέιν αναστέλλει τον αποκλεισμό του Ντόναλντ Τραμπ από τις προκριματικές εκλογές