Απολαύσαμε τις ημέρες που παρήλθαν υψηλή και ρεαλιστική ελληνική διπλωματία. Κανένας συνετός αναλυτής και σκαπανέας των διεθνών σχέσεων δεν ισχυρίσθηκε ότι οι διεθνείς μας σχέσεις είναι «πεδίο λαμπρό διασκέδασης, κοινωνικής και ακαδημαϊκής ανέλιξης», παραμερίζοντας το γεγονός ότι στην πραγματικότητα αποτελούν στίβο συνεχούς ανταγωνισμού και αναμετρήσεων.

Οι δύο επιστολές Μπλίνκεν, που απευθύνθηκαν στο αμερικανικό Κογκρέσο, θέτουν ακριβώς το πλαίσιο του διεθνούς ρεαλισμού και των ενιαίων γεωστρατηγικών επιδιώξεων. Μόνο μικρόνοες και απαίδευτοι δεν αντιλαμβάνονται την πορεία του κόσμου.

Το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο ορθότατα επικαλούμεθα και απαιτούμε να εφαρμόζεται, προφανώς έχει και εφαρμογές που δεν ανταποκρίνονται απολύτως στις προσδοκίες ορισμένων εκ των συμπολιτών μας.

Το Δίκαιο των Θαλασσών, όπως έχει κυρωθεί και εφαρμόζεται, δεν ευνοεί δημιουργία κλειστών θαλασσών, ενώ προωθεί πνεύμα συνεργασιών, συνεκμεταλλεύσεων και συγκλίσεων, διότι θεωρεί τις θάλασσες, τους ωκεανούς, τους πυθμένες και το υπέδαφός τους, πέραν των ορίων της εθνικής κυριαρχίας, ως κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας και κοινό πλούτο ανάπτυξης των λαών παρακτίων και εγκλείστων κρατών.

Ανίσχυρες θέσεις

Όλοι θυμόμαστε ως διπλωμάτες, αλλά και από τα χρόνια των σπουδών μας, ότι ο εθνικός εναέριος χώρος και τα δικαιώματα στο Διάστημα συμπίπτουν με τα όρια της εθνικής κυριαρχίας.

Η ελληνική επιτυχία εναερίου χώρου στα 10 ν.μ. αποτελεί διεθνή πρωτοτυπία που, παρά την άσκηση και τη διαφύλαξη του δικαιώματος, δεν έχει δημιουργήσει εθιμικό δίκαιο, επειδή πολλοί άλλοι πριν από την Τουρκία δεν αποδέχονται την ελληνική θέση. Χρειάζεται να εξοικειωθούμε με τα διεθνή δεδομένα και τις πρακτικές, ώστε να ξεφύγουμε από στερεότυπα και προκαταλήψεις που μας ταλανίζουν, προκαλώντας εντάσεις και αναστολές στην πραγματοποίηση σημαντικών βημάτων, με πολλαπλασιαστική ενίσχυση των εθνικών συμφερόντων και της ανάπτυξής μας.

Την προσπάθεια απαγκίστρωσης από τα «ταμπούρια της άγνοιας», του απομονωτισμού και της φοβίας προωθούν όλες οι κυβερνήσεις. Όμως η οικονομική κρίση, η απώλεια της αξιοπιστίας που επήλθε από τη δομική και οικονομική ένδεια της χώρας, η ανάγκη προσαρμογής στις απαιτήσεις αλληλέγγυας αντιμετώπισης της πανδημίας, μας υποχρέωσαν σε ταχύτατη αναπροσαρμογή στα νέα δεδομένα.

Η τουρκική απειλή

Η απειλή που προσπάθησε να δημιουργήσει η Τουρκία το 2020 επανέφερε στις προτεραιότητές μας την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Το βαρύ φορτίο της άμεσης ανταπόκρισης σε όλες τις προκλήσεις, εσωτερικές και εξωτερικές, με την επιλογή του ελληνικού λαού, έχει αναλάβει από το 2019 η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με θετικό πρόσημο για τα συνολικά αποτελέσματα που έχει επιτύχει.

Το πρόσφατο ταξίδι του πρωθυπουργού στην Ινδία και στη συνέχεια στο Κατάρ επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα επεκτείνει τις προοπτικές τεχνικών, τεχνολογικών, εμπορικών, οικονομικών, επενδυτικών, τουριστικών, αλλά και υψηλών επιστημονικών συνεργασιών με αντίληψη των πραγματικών εξελίξεων ενός νέου κόσμου.

Η Ινδία, μεταξύ των αναδυόμενων δυνάμεων, αποτελεί συνομιλητή της χώρας μας, εκκινώντας από την ήπια πραγματικότητα των μεγάλων πολιτισμών του κόσμου για να αγγίξει θέματα που μας αφορούν, όπως της Τεχνητής Νοημοσύνης, της φαρμακευτικής παραγωγής, του δυναμικού τουρισμού, της ενέργειας, των σχετικών αειφόρων πηγών και των νεοφυών επιχειρήσεων.

Η Ντόχα, που ήταν ο δεύτερος σταθμός ενός ξεχωριστής σημασίας ταξιδιού, πρόσθεσε αξία στη συνεργασία και στη διεύρυνση στον Κόλπο, αίροντας κάθε επιφύλαξη ή προκατάληψη για τους εκεί συνομιλητές μας. Την ημέρα της συνάντησης του πρωθυπουργού με τον εμίρη του Κατάρ ο κόσμος όλος είχε στρέψει το βλέμμα του στην Ντόχα, επειδή έχει αναλάβει σημαντικό ρόλο μαζί με την Αίγυπτο για να σταματήσουν οι συγκρούσεις στη Γάζα.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος πρωθυπουργός που ενημερώθηκε προσωπικώς από τον εμίρη του Κατάρ για τις εξελίξεις στην περιοχή. Οι δύο ηγέτες συνομίλησαν για θέματα όπως το Συριακό, το Λιβυκό, το Παλαιστινιακό, η ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε. και σίγουρα αφιέρωσαν χρόνο σε ιδιαίτερα θέματα ασφάλειας και πληροφοριών, όπως συνηθίζεται σε συναντήσεις ηγετών, κυρίως σε στιγμές που απειλείται η παγκόσμια και περιφερειακή σταθερότητα.

Εξ ίσου σημαντική όμως ήταν η ημερήσια διάταξη των συνομιλιών για ήπιες πολιτικές, τόσο στο Δελχί όσο και στην Ντόχα. Τα μεγέθη των οικονομικών προοπτικών ξεπερνούν το πεπερασμένο των αριθμών που φανταζόμαστε στη χώρα μας.

Η Ινδία, με τα μεγέθη που ήδη εξασφαλίζει στον τουρισμό μας, αποτελεί σημαντική αγορά προώθησης του προϊόντος μας, χώρο ανάπτυξης ελληνικών εταιρειών συμβούλων τουρισμού και οργάνωσης του τομέα σε διασύνδεση με την Ε.Ε., κυρίως μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε.

Οικονομικές συνεργασίες

Το Κατάρ από πολύ νωρίς ενημέρωσε τη χώρα μας (ήδη από το 2010) ότι διαθέτει κεφάλαια που μπορούν να απορροφηθούν αποκλειστικά από την Ελλάδα, χωρίς να ανταγωνιζόμαστε (μιλούσαν τότε για 7 δισ. ευρώ) άλλες χώρες. Για κάθε επιλέξιμη χώρα, επενδυτικού ενδιαφέροντος, δεσμεύονται αποκλειστικώς κεφάλαια, για να μη δημιουργείται ανταγωνισμός, που εξουθενώνει χώρες υποδοχής των επενδύσεων, αλλά και τους καταριανούς ομίλους, που αποφασίζουν να επενδύσουν σε συγκεκριμένη χώρα (π.χ. στην Ελλάδα).

Γνωρίζοντας την οργάνωση του επενδυτικού πλαισίου και των προτεραιοτήτων του Κατάρ, με βεβαιότητα θα μπορούσαμε να αχθούμε στο συμπέρασμα ότι συνεχίζουν να ισχύουν οι αυστηροί κανόνες που απαιτούνται διεθνώς για τις επενδύσεις, αλλά ταυτοχρόνως συνεχίζουν να δεσμεύονται προγραμματισμένα ποσά για επενδύσεις στην Ελλάδα, μικρότερα ή μεγαλύτερα από το παρελθοντικό ποσό. Μοναδική προϋπόθεση και αυστηρός όρος για πρόσβαση στην επενδυτική Αρχή του Κατάρ και απορρόφηση των κεφαλαίων, η παρουσίαση ολοκληρωμένων προτάσεων, ώστε να κινητοποιηθούν οι επενδυτές, κρατικοί φορείς ή ιδιώτες.

Η γνώση που έχει αποκτήσει το Κατάρ από το 1995 σε θέματα φυσικού αερίου, εξόρυξης, συνεκμεταλλεύσεων με την Εxxon Mobil στην Κύπρο και το Ιράν στον Κόλπο, καθώς και μεταφοράς, υγροποίησης και εμπορίας, αποτελεί σημαντική διάσταση για τα ενδιαφέροντα της χώρας μας.

Η Ελλάδα όμως αποτελεί εξ ίσου σημαντικό συνομιλητή για το Κατάρ σε θέματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αειφόρου ανάπτυξης, αγροτικής παραγωγής, προμήθειας αγροτικών αγαθών και τροφίμων για εξασφάλιση της διατροφικής αλυσίδας, πρόβλημα που αντιμετώπισε το Κατάρ το 2016 με τον αποκλεισμό που του επιβλήθηκε από Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν και Αίγυπτο.

Οι φίλοι των φίλων μας

«Λυδία λίθο» της αξιοπιστίας του Κατάρ, για σημαντικό μέρος των συμπολιτών μας, αποτελεί η σχέση της Ντόχα με την Άγκυρα. Βέβαια για το Κατάρ δεν αποτελεί κανένα πρόβλημα η εξαιρετική και στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αντιλαμβανόμαστε τη δυσκολία πολλών να κατανοήσουν τη διπλωματία που επιδιώκει συνεχή βελτίωση ακόμη και των πιο αδιέξοδων σχέσεων, όταν διαπιστωμένα οι διεθνείς συσχετισμοί μεταβάλλονται ταχύτατα, από λεπτό σε λεπτό.

– Οι προσπάθειες της Αιγύπτου για βελτίωση των σχέσεων με το Ισραήλ θεωρούνταν κάποτε ως άπιαστο όνειρο, ειδικότερα μετά τον πόλεμο όπου το Ισραήλ κατατρόπωσε την Αίγυπτο.

 – Η Τουρκία προσεγγίζει με σχετική επιτυχία τη σημερινή πολιτική ηγεσία στην Αίγυπτο, την οποία κατά την περίοδο διακυβέρνησης Μόρσι αντιμετώπιζε ως απολύτως εχθρική.

– Η Άγκυρα παρ’ όλο που καθύβριζε και απειλούσε τη Σαουδική Αραβία και ειδικότερα τον διάδοχο του θρόνου, τον οποίο διέσυρε διεθνώς μετά τη δολοφονία Κασόγκι, βελτιώνει τις σχέσεις, πολιτικές και οικονομικές, με το Ριάντ.

– Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρούσαν τον κ. Ερντογάν και το τουρκικό καθεστώς ακρότατη απειλή για τη διεθνή κοινότητα, αλλά και τα συμφέροντα των χωρών του Κόλπου, εξαιτίας των διασυνδέσεων της Τουρκίας με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και το Ιράν, αλλά το Άμπου Ντάμπι αναβάθμισε τις διμερείς σχέσεις σε όλα τα πεδία προσφέροντας μεγάλη οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Άγκυρα.

Στον αναμορφούμενο κόσμο των διεθνών προκλήσεων και εξελίξεων η Ελλάδα δεν σταματά να προβάλλει τις εθνικές απαιτήσεις της και να διεκδικεί ρόλο στα διεθνώς δρώμενα. Όσο η χώρα κινείται συντονισμένα και αποτελεσματικά, θα αποτελεί σοβαρό συνομιλητή και ελάχιστα θα θίγεται η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητά της από πολιτικές κορώνες εθνικής ανησυχίας ή από αεροπορικές πτήσεις «τύπου Καμένου», όταν ο πρωθυπουργός ταξιδεύει για να προβάλλει τη σταθερότητα και την ασφάλεια της Ελλάδας. «Οι καιροί ου μενετοί» (Θουκυδίδης. Ιστοριών Α, 142).

Διαβάστε επίσης:

Συνάντηση Μητσοτάκη – Μεϊμαράκη στο Μαξίμου, ενόψει Ευρωεκλογών (photo)

Kασσελάκης: «Όσο και να “μπαζώνει” τις έρευνες η κυβέρνηση Μητσοτάκη στο τέλος θα αποδοθεί δικαιοσύνη»

ΠΑΣΟΚ: Κλιμακώνεται η σύγκρουση με την κυβέρνηση