Απογοήτευση και θυμός, προβληματισμός για την κατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα, αλλά και για την προσωπική τους κατάσταση, μοιρασμένοι σχετικά με το μέλλον της ΕΕ: περίπου αυτή η εικόνα προκύπτει από το δεύτερο μέρος της έρευνας της διαΝΕΟσις σχετικά με το «Τι πιστεύουν οι Έλληνες», που περιλαμβάνει απόψεις για τα συναισθήματα που κυριαρχούν μεταξύ των πολιτών αυτή την περίοδο, για την ΕΕ, για την κατάσταση του κόσμου αλλά και για τη μετανάστευση.

Το δεύτερο μέρος του έκτου κύματος του «Τι πιστεύουν οι Έλληνες» προέκυψε μετά από δημοσκόπηση, τηλεφωνικά και online, της Metron Analysis σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.104 ατόμων, την περίοδο 23 Ιανουαρίου έως 6 Φεβρουαρίου 2024. Τα πλήρη αποτελέσματα και δεδομένα της δημοσκόπησης συνοδεύει η δημοσίευση μιας έκθεσης, την οποία υπογράφουν ο Στράτος Φαναράς, ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης και η Πέννυ Αποστολοπούλου από τη Metron Analysis, και μία ανάλυση της Research Director στη Mindview Νεφέλης Στουρνάρα για τη μετανάστευση.

Συγκεκριμένα, η έρευνα “ανοίγει” με ερωτήσεις που αφορούν τα συναισθήματα που βιώνουν οι ερωτώμενοι «σήμερα» –δηλαδή την περίοδο που έτρεχε η έρευνα. Όπως σχολιάζει η έκθεση της Metron Analysis: «Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι Έλληνες και οι Ελληνίδες τη θέση της Ελλάδας μέσα στον κόσμο έχει αφετηρία το πώς αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και την προσωπική τους κατάσταση».

Η ιεράρχηση των συναισθημάτων που αναφέρονται συνολικά σε αυτό το κύμα της έρευνας, φαίνεται ότι παραμένει παρόμοια με τα τρία προηγούμενα κύματα. Η ανασφάλεια κυριαρχεί, καθώς την αναφέρει 1 στους 2. Δεύτερη, κατά σειρά, έρχεται η απογοήτευση με 44,3%. Ακολουθεί ο θυμός, με 29,7%. Το πρώτο θετικό συναίσθημα, η αισιοδοξία, εμφανίζεται τέταρτο κατά σειρά και περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2022, αλλά κατά περίπου 8 μονάδες χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2019. Όπως φαίνεται και σε άλλες παρόμοιες έρευνες, αλλά και στα προηγούμενα κύματα του “Τι πιστεύουν οι Έλληνες”, οι γυναίκες τείνουν να επιλέγουν πιο συχνά αρνητικά συναισθήματα σε αντίστοιχες ερωτήσεις.

Η έρευνα ζητά επίσης από τους ερωτώμενους να βαθμολογήσουν την προσωπική τους κατάσταση, με βαθμό από 1 (πολύ αρνητική) έως 10 (πολύ θετική) σε διάφορους τομείς. Δίνουν τον υψηλότερο βαθμό (7,7 κατά μέσο όρο) στη «σχέση τους με τους άλλους». Αντίθετα, δίνουν τον χαμηλότερο βαθμό (5,5) στα οικονομικά τους –ο προβληματισμός για την οικονομία αναδείχθηκε επίσης στο πρώτο μέρος της ίδιας έρευνας, όπου η πλειοψηφία ανέφερε την οικονομική κατάσταση ως απειλή για το μέλλον της χώρας. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι οι συμμετέχοντες θεωρούν, κατά μέσο όρο, ότι η σωματική υγεία τους βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση συγκριτικά με την ψυχική υγεία τους: η μεν σωματική υγεία παίρνει βαθμό 7,1, ενώ η ψυχική υγεία/ψυχολογία 6,6.

Με αφορμή την επέτειο των 50 ετών Μεταπολίτευσης, η οποία αναφέρεται και στη διατύπωση της σχετικής ερώτησης, η έρευνα ζητά από τους συμμετέχοντες να σχολιάσουν την ποιότητα της δημοκρατίας στη χώρα. Λιγότεροι από 1 στους 3 (27,4%) θεωρούν τη δημοκρατία στη χώρα «ισχυρή» Ωστόσο, αν κάποιος τους αθροίσει με την πλειονότητα όσων δηλώνουν ότι δεν είναι «ούτε ισχυρή, ούτε ασθενής» (37,2%) βρίσκει μια πλειοψηφία, η οποία πιθανόν αντιλαμβάνεται μια δημοκρατία που, αν δεν είναι ισχυρή, τουλάχιστον δεν είναι ασθενής. Είναι, επίσης, ενδιαφέρον ότι η ηλικιακή ομάδα στην οποία η επιλογή “ισχυρή” παίρνει το χαμηλότερο ποσοστό, είναι οι νεότεροι, ηλικίας 25-39 ετών. Μόνο 1 στους 10 από αυτή την ηλικιακή ομάδα δηλώνει ότι η δημοκρατία μας είναι ισχυρή. Την ίδια ώρα, 1 στους 2 δεν τη θεωρεί “ούτε ισχυρή ούτε ασθενή”, ενώ 4 στους 10 –το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των ηλικιακών ομάδων– τη θεωρούν “ασθενή”. Η εικόνα στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι διαφορετική και “εξισορροπεί” τα αποτελέσματα. “Είναι χαρακτηριστικό ότι ‘ισχυρή’ τείνουν να θεωρούν τη δημοκρατία μας περισσότερο οι μεγαλύτερες ηλικίες που βρίσκονται βιωματικά πιο κοντά στη δικτατορία και στη δημοκρατική μετάβαση (οι άνω των 55)”, υπογραμμίζει η έκθεση της Metron Analysis.

H έρευνα ρωτά επίσης τους συμμετέχοντες πώς θεωρούν ότι θα είναι η Ελλάδα σε δέκα χρόνια. Περισσότεροι από 1 στους 2 συμφωνούν ότι η χώρα θα έχει πολλούς μετανάστες (83,3%) και ότι οι πολίτες θα είναι πιο ανεκτικοί στη διαφορετικότητα (63,3%). Από την άλλη πλευρά, πολύ λιγότεροι θεωρούν ότι το βιοτικό επίπεδο θα έχει συγκλίνει με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (34%), ότι η Ελλάδα θα είναι οικονομικά ισχυρή χώρα (26,1%) ή ότι “θα λειτουργεί αξιοκρατικά” (23,2%). Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι περισσότεροι από 4 στους 10 πιστεύουν ότι η Ελλάδα μέσα σε μια δεκαετία θα αυξήσει τη διεθνή επιρροή της. Με απλά λόγια, υπάρχει ένα –μικρότερο ή μεγαλύτερο– μέρος του πληθυσμού, το οποίο θεωρεί εφικτό η χώρα να αυξήσει τη διεθνή επιρροή της, χωρίς όμως να λειτουργεί αξιοκρατικά, χωρίς να αυξήσει το βιοτικό επίπεδό της και χωρίς μια ισχυρή οικονομία.

Όσον αφορά στη σχέση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Έλληνες θεωρούν πια, σε ποσοστό 64,8%, (μάλλον) θετική τη συμμετοχή της χώρας στην Ένωση, ενώ η πλειονότητα των Ελλήνων, σε ποσοστό 36,8%, πιστεύουν ότι η ΕΕ θα διασπαστεί τα επόμενα χρόνια με την αποχώρηση χωρών. Από την άλλη πλευρά, ένα αντίστοιχο ποσοστό (35,9%) θεωρεί ότι η ΕΕ θα συνεχίσει για την επόμενη δεκαετία να υπάρχει με τη μορφή που έχει σήμερα.

Στην ερώτηση σχετικά με το ποιους θεωρούν οι συμμετέχοντες καλύτερους συμμάχους της Ελλάδας, δεν υπάρχουν μεγάλες ανατροπές στη σειρά των συνολικών αναφορών από την προηγούμενη φορά που έγινε η ίδια ερώτηση, το 2022. Η Γαλλία παραμένει πρώτη χώρα σε αναφορές που οι Έλληνες θεωρούν σύμμαχο (65%), ενώ ακολουθούν οι ΗΠΑ (44,2%) και το Ισραήλ (13,5%). Παρ’ όλα αυτά, το ποσοστό της Γαλλίας είναι αισθητά μειωμένο, κατά περισσότερες από 7 μονάδες. Αντίθετα, το ποσοστό των ΗΠΑ είναι υπερδιπλάσιο από αυτό του Μαρτίου του 2022, και επίσης πολύ μεγαλύτερο από αυτό του Φεβρουαρίου της ίδια χρονιάς (η ίδια ερώτηση είχε γίνει δύο φορές, πριν και μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία). Το Ισραήλ φαίνεται επίσης να χάνει σημαντικό μέρος της δημοφιλίας του (περισσότερο από 6 μονάδες), ως συμμάχου της Ελλάδας. Στη σειρά των συνολικών αναφορών των συμμάχων ακολουθούν η Ρωσία, η Γερμανία και η Κίνα, με μονοψήφια ποσοστά.

Επίσης, η έρευνα ζητά από τους συμμετέχοντες την άποψή τους για μια σειρά από πρόσωπα που διαδραμάτισαν πρόσφατα ή διαδραματίζουν σήμερα κάποιο ρόλο στη διεθνή σκηνή. Ο Εμανουέλ Μακρόν, ακολουθώντας και την πρόσληψη της Γαλλίας ως του σημαντικότερου συμμάχου, συγκεντρώνει τις περισσότερες θετικές και μάλλον θετικές γνώμες, με 63%.

Η έρευνα αφιερώνει πολλές ερωτήσεις, ίσως περισσότερες από κάθε άλλο κύμα, στο θέμα της μετανάστευσης και στη διαχείρισή του. Αρχικά, διερευνά τις ίδιες τις λέξεις, κατά πόσο δηλαδή ο πληθυσμός τις συνδέει με κάτι καλό ή όχι. Ένα 40,4% συνδέει τη λέξη «μετανάστες» με κάτι καλό, ενώ, αναμενόμενα, πολύ περισσότεροι (56,2%) συνδέει τη λέξη «πρόσφυγες» με κάτι καλό. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι οι σχετικές προκαταλήψεις παραμένουν ισχυρές. Αναφορικά με τη στάση της χώρας στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, οι περισσότεροι, περίπου 7 στους 10, θεωρούν ότι η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει μια πιο αυστηρή στάση.

Διαβάστε επίσης

Δίκη για το Μάτι: «Πέταξα καρέκλα στον Ματθαιόπουλο και βρίσκομαι στο αστυνομικό τμήμα» – Ντοκουμέντο από το ξέσπασμα των συγγενών (Photos/Video)

Δίκη για το Μάτι: «Ντροπιαστική ημέρα για την δικαιοσύνη» ανέφερε η δικηγόρος των συγγενών των θυμάτων

Δίκη για το Μάτι: Ελεύθεροι και οι 6 καταδικασθέντες, σε εξαγοράσιμες μετέτρεψε τις ποινές το δικαστήριο – Πέταξαν καρέκλες οι συγγενείς των θυμάτων (photos)