Αυτό που υποτίθεται ότι θα ήταν ένας ιστορικός εμπορικός πόλεμος που θα καθόριζε την εποχή που ξεκίνησε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εναντίον μιας σειράς χωρών έχει, προς το παρόν, περιοριστεί σε έναν μοναδικό στόχο: την Κίνα.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε μια τρίμηνη παύση την Τετάρτη σε όλους τους «αμοιβαίους» δασμούς που είχαν τεθεί σε ισχύ ώρες νωρίτερα – με μια εξαίρεση, εμβαθύνοντας μια αντιπαράθεση που έμελλε να διαλύσει το εμπόριο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Στη συνέχεια, την Πέμπτη, το Πεκίνο τήρησε την υπόσχεσή του να επιβάλει δικούς του δασμούς αντιποίνων.

Ο ρυθμός αυτής της κλιμάκωσης είναι εκπληκτικός. Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας, οι δασμοί του Τραμπ στις κινεζικές εισαγωγές εκτινάχθηκαν από 54% σε 104% και τώρα στο 125% – στοιχεία που προστίθενται στους υπάρχοντες φόρους που επιβλήθηκαν πριν από τη δεύτερη θητεία του προέδρου. Και η Κίνα ανταπέδωσε, αυξάνοντας πρόσθετους δασμούς αντιποίνων σε όλες τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ στο 84%.

Η αναμέτρηση δημιουργεί μια ιστορική ρήξη που όχι μόνο θα προκαλέσει πόνο και στις δύο αυτές βαθιά συνυφασμένες οικονομίες – αλλά θα προσθέσει τρομερή τριβή στη γεωπολιτική τους αντιπαλότητα, σύμφωνα με ανάλυση του CNN.

«Αυτή είναι ίσως η ισχυρότερη ένδειξη που έχουμε δει για πίεση προς μια σκληρή αποσύνδεση», δήλωσε ο Nick Marro, οικονομολόγος για την Ασία στο Economist Intelligence Unit, μιλώντας για ένα αποτέλεσμα όπου οι δύο οικονομίες δεν θα έχουν ουσιαστικά κανένα εμπόριο ή αμοιβαία επένδυση.

«Είναι πραγματικά δύσκολο να υπερεκτιμηθούν οι αναμενόμενοι κραδασμοί που θα έχει αυτό, όχι μόνο στην ίδια την κινεζική οικονομία, αλλά και σε ολόκληρο το παγκόσμιο εμπορικό τοπίο», καθώς και στις ΗΠΑ, είπε.

Ο Τραμπ φάνηκε να συνδέει την απόφασή του να μην παραχωρήσει στην Κίνα την ίδια αναβολή με άλλα έθνη με τα γρήγορα αντίποινα του Πεκίνου, λέγοντας στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι «η Κίνα θέλει να κάνει μια συμφωνία, απλώς δεν ξέρουν πώς να το κάνουν».

Αλλά η οπτική από το Πεκίνο είναι δραματικά διαφορετική.

Ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ, ο πιο ισχυρός ηγέτης της Κίνας εδώ και δεκαετίες, δεν βλέπει καμία επιλογή συνθηκολόγησης σε αυτό που αποκαλεί «μονομερή εκφοβισμό» της Αμερικής. Και παίζει με το πλήθος. Δημόσια, το Πεκίνο πανηγύρισε με ένθερμο εθνικισμό τα αντίποινά του – μέρος μιας στρατηγικής που προετοιμάζει αθόρυβα για περισσότερα από τέσσερα χρόνια από την τελευταία φορά που ο Τραμπ ανέλαβε την εξουσία.

Ενώ η Κίνα έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι θέλει να συνομιλήσει, η ταχεία κλιμάκωση του Τραμπ φαίνεται αντίθετα να επιβεβαιώνει το Πεκίνο ότι οι ΗΠΑ δεν το κάνουν. Και στον υπολογισμό του Σι, λένε οι παρατηρητές, η Κίνα είναι έτοιμη όχι απλώς να αντεπιτεθεί, αλλά να χρησιμοποιήσει την εμπορική αναταραχή του Τραμπ για να ενισχύσει τη δική της θέση.

«Ο Σι ήταν πολύ ξεκάθαρος εδώ και πολύ καιρό ότι αναμένει ότι η Κίνα θα εισέλθει σε μια περίοδο παρατεταμένης διαμάχης με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της και η Κίνα έπρεπε να προετοιμαστεί για αυτό, και το έχουν κάνει αρκετά εκτενώς», δήλωσε ο Τζέικομπ Γκούντερ, επικεφαλής αναλυτής οικονομίας στο δεξαμενή σκέψης MERICS με έδρα το Βερολίνο.

«Ο Σι Τζινπίνγκ έχει αποδεχθεί ότι το γάντι έπεσε κάτω και είναι έτοιμοι να πολεμήσουν».

«Πόλεμος φθοράς»

Αν ο Τραμπ είχε αναστείλει τους λεγόμενους δασμούς αντιποίνων στην Κίνα μαζί με άλλα έθνη, αν το Πεκίνο δεν είχε κινηθεί τόσο γρήγορα για να αντιδράσει, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Ο Καναδάς είχε αντιδράσει, αλλά συμπεριλήφθηκε στην αναβολή, η οποία δεν καταργεί το καθολικό τιμολόγιο 10% που επιβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Ανεξάρτητα από αυτό, ο Τραμπ, τον οποίο ο Λευκός Οίκος περιέγραψε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι έχει μια «σπονδυλική στήλη από χάλυβα», και ο Σι φαίνονται τώρα εγκλωβισμένοι σε έναν πόλεμο φθοράς με τη δυνατότητα να ανατρέψουν μια άγνωστη αλλά άκρως ολοκληρωμένη εμπορική σχέση αξίας περίπου μισού τρισεκατομμυρίου δολαρίων.

Για δεκαετίες, η Κίνα ήταν το εργοστάσιο του κόσμου, όπου όλο και περισσότερες αυτοματοποιημένες και υψηλής τεχνολογίας αλυσίδες παραγωγής παράγουν τα πάντα, από οικιακά είδη και παπούτσια μέχρι ηλεκτρονικά είδη, πρώτες ύλες για κατασκευές, συσκευές και ηλιακούς συλλέκτες.

Αυτά τα εργοστάσια ικανοποίησαν τη ζήτηση των Αμερικανών και των παγκόσμιων καταναλωτών για προσιτά αγαθά, αλλά τροφοδότησαν ένα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα – και την αίσθηση ορισμένων Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένου του Τραμπ, ότι η παγκοσμιοποίηση έχει κλέψει την παραγωγή και τις θέσεις εργασίας των ΗΠΑ.

Η αύξηση των δασμών από τον Τραμπ σε πολύ πάνω από 125% θα μπορούσε τώρα να μειώσει τις εξαγωγές της Κίνας στις ΗΠΑ κατά περισσότερο από το ήμισυ τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις.

Πολλά προϊόντα από την Κίνα δεν θα μπορούν να αντικατασταθούν γρήγορα – αυξάνοντας τις τιμές καταναλωτή στις ΗΠΑ, πιθανώς για χρόνια, προτού δημιουργηθούν νέα εργοστάσια. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση φόρου για τους Αμερικανούς κατά περίπου 860 δισεκατομμύρια δολάρια, δήλωσαν αναλυτές της JP Morgan την Τετάρτη.

Στην Κίνα, ένα ευρύ φάσμα προμηθευτών είναι πιθανό να δουν τα ήδη στενά περιθώρια κέρδους τους να διαγράφονται εντελώς, με ένα νέο κύμα προσπαθειών για την ίδρυση εργοστασίων σε άλλες χώρες να πρόκειται να ξεκινήσει.

Η κλίμακα των δασμών θα μπορούσε να οδηγήσει «εκατομμύρια ανθρώπους να μείνουν άνεργοι» και σε «κύμα χρεοκοπίας» σε ολόκληρη την Κίνα, σύμφωνα με τον Victor Shih, διευθυντή του Κέντρου Κίνας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο 21st Century China. Εν τω μεταξύ, οι εξαγωγές των ΗΠΑ στην Κίνα θα μπορούσαν να «πλησιάσουν στο μηδέν», πρόσθεσε.

«Αλλά η Κίνα μπορεί να υποστηρίξει αυτήν την (κατάσταση) πολύ περισσότερο από όσο μπορούν οι Αμερικανοί πολιτικοί», είπε.

Αυτό οφείλεται, εν μέρει, επειδή οι ηγέτες του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας δεν αντιμετωπίζουν αντιδράσεις από ψηφοφόρους και δημοσκοπήσεις.

«Κατά τη διάρκεια του Covid έκλεισαν την οικονομία χωρίς κανένα πρόβλημα».

Το Πεκίνο πιστεύει επίσης ότι μπορεί να ξεπεράσει την καταιγίδα.

«Σε απάντηση στους δασμούς των ΗΠΑ, είμαστε προετοιμασμένοι και έχουμε στρατηγικές. Έχουμε εμπλακεί σε έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ για οκτώ χρόνια, συσσωρεύοντας πλούσια εμπειρία σε αυτούς τους αγώνες», ανέφερε ένα σχόλιο στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας του Κομμουνιστικού Κόμματος People’s Daily τη Δευτέρα.

Σημείωσε ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να κάνει «εξαιρετικές προσπάθειες» για να τονώσει την εγχώρια κατανάλωση, η οποία ήταν επίμονα αδύναμη, και να εισαγάγει άλλα μέτρα πολιτικής για τη στήριξη της οικονομίας του. «Τα σχέδια για απάντηση είναι καλά προετοιμασμένα και άφθονα», ανέφερε το σχόλιο.

Και μπροστά στα άγνωστο για το πόσο θα μπορούσαν να κλιμακωθούν περαιτέρω τα μέτρα, οι φωνές από το Πεκίνο φαίνονται ήρεμες.

«Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από το ποιος μπορεί να αντέξει έναν μακροχρόνιο “οικονομικό πόλεμο φθοράς“», έγραψε ο οικονομολόγος Cai Tongjuan από το Πανεπιστήμιο Renmin της Κίνας σε ένα άρθρο των κρατικών μέσων ενημέρωσης νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. «Και η Κίνα έχει σαφώς μεγαλύτερο πλεονέκτημα όσον αφορά τη στρατηγική αντοχή».

«Προετοιμασία για αυτή τη μέρα»

Το Πεκίνο τις τελευταίες εβδομάδες συνομιλεί επίσης με χώρες από την Ευρώπη έως τη Νοτιοανατολική Ασία σε μια προσπάθεια να επεκτείνει την εμπορική συνεργασία.

Αλλά προετοιμάζεται για εμπορικές τριβές στις ΗΠΑ από τον πρώτο εμπορικό πόλεμο του Τραμπ και την εκστρατεία του εναντίον της κινεζικής πρωταθλήτριας τεχνολογίας Huawei, που ήταν μια κλήση αφύπνισης στο Πεκίνο ότι η οικονομική του άνοδος θα μπορούσε να εκτροχιαστεί αν δεν ήταν προετοιμασμένο.

«Η κινεζική κυβέρνηση προετοιμαζόταν για αυτήν την ημέρα εδώ και έξι χρόνια – ήξερε ότι αυτό ήταν μια πιθανότητα», είπε ο Shih στην Καλιφόρνια, ο οποίος πρόσθεσε ότι το Πεκίνο είχε υποστηρίξει τις χώρες να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και προσπάθησε να διαχειριστεί ορισμένες από τις εγχώριες οικονομικές προκλήσεις κατά την προετοιμασία, μεταξύ άλλων προσπαθειών.

Σήμερα, η Κίνα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσει μια ευρύτερη εμπορική σύγκρουση, λένε οι ειδικοί. Σε σύγκριση με το 2018, έχει επεκτείνει τις εμπορικές της σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο, μειώνοντας το μερίδιο των εξαγωγών των ΗΠΑ από περίπου το ένα πέμπτο του συνόλου σε λιγότερο από 15%.

Οι κατασκευαστές του έχουν επίσης δημιουργήσει εκτεταμένες δραστηριότητες σε τρίτες χώρες όπως το Βιετνάμ και η Καμπότζη, εν μέρει για να επωφεληθούν από δυνητικά χαμηλότερους δασμούς στις ΗΠΑ.

Η Κίνα έχει επίσης δημιουργήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της για σπάνιες γαίες και άλλα κρίσιμα ορυκτά, αναβάθμισε την τεχνολογία κατασκευής της με AI και ανθρωποειδή ρομπότ και ενίσχυσε τις προηγμένες τεχνολογικές της δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών. Από πέρυσι, η κυβέρνηση εργάστηκε επίσης, με επιτυχία, για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η αδύναμη κατανάλωση και το υψηλό χρέος της τοπικής αυτοδιοίκησης.

«Οι αδυναμίες (της Κίνας) είναι σημαντικές, αλλά στο πλαίσιο μιας ολικής φιλονικίας, αυτές είναι διαχειρίσιμες. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να καταφέρουν, από μόνες τους, να φέρουν την οικονομία της Κίνας στο χείλος της καταστροφής», δήλωσε ο Scott Kennedy, ανώτερος σύμβουλος στο κέντρο σκέψης του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στις ΗΠΑ.

«Όσο και αν η Ουάσιγκτον δεν θέλει να το παραδεχτεί, όταν η Κίνα λέει ότι δεν μπορεί να περιοριστεί οικονομικά, έχει δίκιο».

Διαβάστε επίσης:

NYT: Ο Τραμπ πιστεύει πως θα πείσει τη Γροιλανδία ότι με τις ΗΠΑ θα είναι καλύτερα

Ντόναλντ Τραμπ: Φημολογείται ότι σχεδιάζει ταξίδι στην Τουρκία

Αγωνία στην Wall Street: Στο «κόκκινο» και πάλι παρά τη «στροφή» με τους δασμούς – Σφοδρά πυρά Γέλεν σε Τραμπ