Όμως, όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η οικονομική και στρατιωτική δύναμη δεν είναι τα πάντα. Μπορεί ακόμη η Αμερική να είναι η ισχυρότερη χώρα του κόσμου, αλλά ο ηγέτης της είναι ο πιο αδύναμος εσωτερικά και εξωτερικά από κάθε άλλον από τους προκατόχους του, ακριβώς επειδή ουσιαστικά υπονομεύει τις αξίες και συμμαχίες που κατέστησαν τις ΗΠΑ τη μεγαλύτερη χώρα.

 

Ο Κινέζος, από την άλλη, είναι ο πρόεδρος της ισχυρότερης μη δυτικής χώρας στον κόσμο. Η κυριαρχία του στο εσωτερικό είναι πιο επιβλητική από κάθε άλλου Κινέζου ηγέτη από την εποχή του Μάο. Κι ενώ η Κίνα του Μάο ήταν φτωχή και χαοτική, η Κίνα του Σι Τζινπίνγκ είναι μια μηχανή παγκόσμιας ανάπτυξης. 

 

Πριν από λίγες μέρες έλαβε χώρα στο Πεκίνο το πενταετές συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Ο Σι Τζινπίνγκ επικύρωσε την κυριαρχία του ακόμα και στο ίδιο το κινεζικό Σύνταγμα. Με το όνομά του στο Σύνταγμα ο Σι Τζινπίνγκ διασφάλισε ότι και στο μέλλον θα παραμείνει ένας από τους κυρίαρχους παράγοντες, αν όχι ο σημαντικότερος, είτε διατηρεί μια επίσημη θέση είτε όχι. 

 

Το συνέδριο σφράγισε με τον πλέον εμφατικό τρόπο την εξουσία του όχι μόνο για πέντε χρόνια, αλλά, πρακτικά, διά βίου. Σύμφωνα με τον «Economist» o Σι Τζινπίνγκ, μαζί με τους Μαρξ, Λένιν, Μάο και Ντενγκ Σιάο Πινγκ, τώρα πια είναι σε θέση να καθορίζει, θεσμικά, τι σημαίνει να είναι κανείς κομμουνιστής. Ουσιαστικά το άτομο (Σι Τζινπίνγκ) έγινε το κόμμα! Την ίδια ώρα ο υπόλοιπος κόσμος αναρωτιέται αν θα χρησιμοποιήσει την τεράστια δύναμή του για το καλό ή το κακό.

 

Στις πολυάριθμες επίσημες εμφανίσεις του στο εξωτερικό ο Κινέζος ηγέτης παρουσιάζεται ως ένας απόστολος της ειρήνης και της λογικής. Η τακτική Τραμπ και το αδιαμφισβήτητο κενό που αφήνει στα παγκόσμια πράγματα τον διευκόλυναν να καλλιεργήσει το συγκεκριμένο προφίλ. Στο Νταβός τον Ιανουάριο ο Κινέζος πρόεδρος υποσχέθηκε ότι θα είναι προστάτης της παγκοσμιοποίησης, του ελεύθερου εμπορίου και της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής. Οι ανά τον κόσμο ελίτ τον υποδέχτηκαν με ανακούφιση: τουλάχιστον μία μεγάλη δύναμη είναι διατεθειμένη να τα υπερασπιστεί όλα αυτά, κι ας μην είναι οι ΗΠΑ του Τραμπ.

 

Ο κόσμος δίνει την αμέριστη προσοχή του στις δηλώσεις του Σι Τζινπίνγκ ακριβώς επειδή το Πεκίνο διαθέτει τα μεγαλύτερα παγκοσμίως συναλλαγματικά αποθέματα για να τις υποστηρίξει. Το «μήνυμα» της Κίνας στον υπόλοιπο κόσμο είναι ξεκάθαρο: εκατοντάδες δισ. δολάρια κινεζικού χρήματος πρόκειται να επενδυθούν στο εξωτερικό σε σιδηροδρόμους, λιμάνια, ενέργεια και άλλες υποδομές. Τέτοιου είδους ηγεσία έχουν να επιδείξουν οι ΗΠΑ από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ, το οποίο, όμως, ήταν μικρότερο. 

 

Επί Σι Τζινπίνγκ η Κίνα προβάλλει και μια άνευ προηγουμένου (για τα κινεζικά δεδομένα) στρατιωτική ισχύ στο εξωτερικό. Φέτος λειτούργησε την πρώτη στρατιωτική της βάση εκτός συνόρων, στο Τζιμπουτί. Σύμφωνα με τα όσα δηλώνει το Πεκίνο, η στρατιωτική παρουσία και οι βάσεις του λειτουργούν μόνο για τη στήριξη της ειρήνης και για ανθρωπιστικές αποστολές.

 

Η Κίνα του Σι Τζινπίνγκ, έως τώρα τουλάχιστον, δεν δείχνει βλέψεις να δημιουργήσει ταραχή στην Δύση. Όμως, η υπερβολική ανοχή που δείχνει στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας κάνει την Αμερική να εμπλέκεται στην Ασία περισσότερο από ό,τι θα επιθυμούσε το Πεκίνο και αυξάνει τις πιθανότητες η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα να επιλέξουν στο μέλλον να αναπτύξουν τις δικές τους πυρηνικές δυνάμεις αποτροπής.

 

Η εικόνα που ο Κινέζος πρόεδρος θέλει να περνάει στο εξωτερικό δεν έχει καμία σχέση με τον τρόπο που κυβερνά τη χώρα του. Ο Σι Τζινπίνγκ πιστεύει πως ακόμη και η παραμικρή πολιτική ανεκτικότητα μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική όχι μόνο για τον ίδιο, αλλά και για το καθεστώς. Βλέπει με δυσπιστία όχι μόνο τους πολιτικούς του εχθρούς, αλλά και την ίδια τη μεσαία τάξη της Κίνας, που αναπτύσσεται και διευρύνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Είναι αποφασισμένος να εντείνει τον έλεγχο της κινεζικής κοινωνίας μέσω της κρατικής παρακολούθησης και παρέμβασης διαφόρων μορφών, ώστε να κρατήσει την οικονομία αυστηρά υπό τον έλεγχο του κόμματος. 

 

Όλα αυτά θα καταστήσουν την Κίνα φτωχότερη από ό,τι θα μπορούσε να είναι (σύμφωνα με δυνατότητές της), αλλά και πιο «ασφυκτική» για να ζει κανείς. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επιδεινωθεί υπό την ηγεσία του Σι Τζινπίνγκ, αλλά οι υπόλοιποι ηγέτες επιλέγουν να μην «σηκώνουν» το θέμα. Η συγκέντρωση στα χέρια ενός ανθρώπου της απόλυτης δύναμης πάνω σε 1,4 δισ. ανθρώπους θεωρείται επικίνδυνη. Κανείς, παγκοσμίως, δεν θα έπρεπε να έχει τέτοια ισχύ.

 

Όπως προέκυψε και από το πρόσφατο μεγάλο συνέδριο, το όραμα του Σι Τζινπίνγκ για την Κίνα είναι αυτό της «εθνικής αναγέννησης». Το μήνυμα δείχνει ότι οι προτεραιότητές του θα είναι πρωτίστως η θέση της Κίνας στον κόσμο και η ισχύς του Κομμουνιστικού Κόμματος και έπειτα η οικονομία. Για τον πρόεδρο όλα θα πρέπει να αρχίζουν και να τελειώνουν με το κόμμα. Αν αυτό καταρρεύσει, θα καταρρεύσει και η χώρα. «Η κυβέρνηση, ο στρατός, η κοινωνία, τα σχολεία, στον Βορρά, στον Νότο, στην Ανατολή και τη Δύση, το κόμμα είναι ο ηγέτης όλων και καθορίζει τα πάντα» ήταν τα ακριβή λόγια που χρησιμοποίησε στο συνέδριο ο πρόεδρος της Κίνας.

 

Αυτό που ιστορικά φοβίζει τον Σι Τζινπίνγκ είναι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και είναι αποφασισμένος ότι κάτι παρόμοιο δεν θα συμβεί στην Κίνα. Έχει δηλώσει ότι οι Σοβιετικοί δεν «στάθηκαν αρκετά θαρραλέοι» για να υπερασπιστούν το κόμμα τους. Κατά συνέπεια ο ίδιος δίνει τη μέγιστη βαρύτητα στο να εδραιώσει την ισχύ του κόμματος. Το 2016 ξεκίνησε ακόμα και online καμπάνια ζητώντας από τα μέλη να γράφουν με το χέρι το μανιφέστο του κόμματος, περίπου όπως «απαιτούν» οι δάσκαλοι από τους άτακτους μαθητές. 

 

Το επίσημο περιοδικό του κόμματος, το «Qiushi», έγραψε μέσα στη χρονιά ότι «δεν υπάρχει 99,9% πίστη. Υπάρχει μόνο 100% πίστη και τίποτε άλλο». Ακόμα κι έτσι ο Σι Τζινπίνγκ δεν είναι ακόμα ικανοποιημένος από το κόμμα. Θεωρεί ότι πρέπει να ενισχύσει τον έλεγχο. Ήδη, σύμφωνα με τον «Ecοnomist», μέλη του κόμματος που βρίσκονται τοποθετημένοι σε εταιρείες, ακόμα και σε κοινοπραξίες με ξένους, άρχισαν να αξιώνουν το δικαίωμα να περνάνε από την έγκρισή τους οι διάφορες αποφάσεις των επενδυτών πριν αυτές προχωρήσουν.

 

Οι ακαδημαϊκοί στην Κίνα, στους οποίους κάποτε επιτρεπόταν μια περιορισμένη ελευθερία στις έρευνες, τώρα δεν μπορούν να διεξαγάγουν έρευνες σε «ευαίσθητα» θέματα όπως π.χ. η Πολιτιστική Επανάσταση. Στον Τύπο ειπώθηκε ωμά ότι η δουλειά του είναι να υπηρετεί το κόμμα. Στην πραγματικότητα αυτό πάντοτε ίσχυε στην Κίνα, όμως προηγούμενες κυβερνήσεις ενθάρρυναν κατά καιρούς τις εφημερίδες να αναφέρουν και μη αρεστά γεγονότα.

 

Ο επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής Πειθαρχικού Ελέγχου της Κίνας (CCDI) έχει δηλώσει ότι «δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ κόμματος και κυβέρνησης». Αν κάποιος το συγκρίνει αυτό με μια ομιλία ενός άλλου Κινέζου προέδρου την δεκαετία του 1980, του Ντενγκ Σιάο Πινγκ, που έλεγε ότι «ήρθε η ώρα να διαχωρίσουμε τις ευθύνες του κόμματος από αυτές της κυβέρνησης και να μην αντικαθιστούμε το ένα με το άλλο», είναι σαν ο Σι Τζινπίνγκ να γύρισε το ρολόι πίσω σχεδόν 40 χρόνια.

 

Το όνειρο του προέδρου είναι αυτό μιας αναγεννημένης Κίνας. Αν μπορέσει να κάνει την Κίνα να χαίρει υψηλής εκτίμησης στο εξωτερικό, αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε εκτίμηση για το κόμμα στο εσωτερικό. Ο εθνικισμός του Ντόναλντ Τραμπ προσέφερε στον Κινέζο πρόεδρο την ιδανική ευκαιρία για να διεκδικήσει την παγκόσμια ηγεσία. Τον Ιανουάριο δήλωσε στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ ότι «η Κίνα πρέπει να ηγηθεί της οικονομικής παγκοσμιοποίησης». Ένα μήνα αργότερα πρόσθεσε ότι η χώρα του «θα πρέπει να οδηγήσει την διεθνή κοινότητα προς μια λογικότερη και δικαιότερη παγκόσμια τάξη πραγμάτων».