Για τρείς μόνο παραστάσεις, ο Δήμος Αβδελιώδης ανέβασε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τις «Ικέτιδες» του Ευριπίδη, στις 12, 13 και 14 Σεπτεμβρίου 2019. Ελπίζοντας αυτές να επαναληφθούν συντόμως, θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε το γιατί θεωρούμε τη σκηνοθεσία του για το έργο αυτό ιδιαίτερα σημαντική. Μάλιστα τη θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική όχι μόνο για το θέατρο, αλλά για τον ίδιο τον τρόπο πρόσληψης και ερμηνείας της αρχαιοελληνικής Παράδοσης.

 

Ευφυώς στο συνοδευτικό ενημερωτικό δελτίο του Ιδρύματος Κακογιάννη, προτάσσονται τα λόγια του Θησέα (υπογραμμίζω τα ουσιώδη) :

«………….

Δοξάζω αυτόν το Θεό, μέσα σ’ολους τους άλλους θεούς,

Που μας έδωσε τη ζωή δίνοντας Πνεύμα στο Ζώο,

Και μας χάρισε τη συναίσθηση της ύπαρξής μας

Αυτόν που μας χάρισε και τη γλώσσα, που μετατρέπει σε ομιλία τη σκέψη μας

Κι’ έτσι έχοντας επίγνωση του θεϊκού σχεδίου

Ξέρουμε πως να βρίσκουμε ανάμεσα σ’ όλα τα αγαθά την τροφή μας…

………………………..»

 

Η Ελληνική Πρόταση με άλλα λόγια βρίσκεται στο Πνεύμα, στη Σκέψη, όπως αυτή εκφράστηκε με τη Γλώσσα και την Ομιλία. Αυτήν τη Γλώσσα και αυτήν την Ομιλία πρέπει πρώτα να προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε και να αισθανθούμε και μετά όλα τα άλλα. Γιατί βέβαια, ότι υλικό δημιούργημα μας έχει παραδοθεί –ναοί, αγάλματα και ότι αποκαλούμε σήμερα τέχνη- δεν είναι παρά αποτέλεσμα αυτής της Σκέψης και αυτής της Γλώσσας, δηλαδή του λόγου και του Λόγου.

 

Ο τρόπος με τον οποίον σήμερα παρουσιάζεται το αρχαίο Ελληνικό Δράμα, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εικόνες των σκηνικών, των ενδυμάτων, των κινήσεων των ηθοποιών και της εναλλαγής των χώρων δράσης. Βεβαίως κάπου εκεί αναδύεται και ο λόγος, ίσως κρύβεται και ο Λόγος. Αυτές οι σκηνοθετικές και ενδυματολογικές προσπάθειες δεν είναι από μόνες τους κακές, είναι μάλιστα συχνά γοητευτικές, καίτοι συχνότερα επιφανειακές, ήγουν φολκλορικές. Το κύριο πρόβλημα είναι πως παρασύρεται ο θεατής στις εικόνες και δεν επικεντρώνεται στο Λόγο, που είναι και η ουσία του δράματος.

 

(Προσπερνούμε βεβαίως στις κατά κανόνα άστοχες προσπάθειες μεταφοράς των κειμένων σε σημερινές κοινωνικές καταστάσεις, αναζητώντας μια δήθεν διαχρονία με τον χειρότερο δυνατό τρόπο)

 

Ο Δήμος Αβδελιώδης, στις «Ικέτιδες», αναζήτησε ως φόντο της παράστασής του μια αφαιρετική –και γι’ αυτό κοντύτερα στο νόημα- εικόνα. Ομοίως και στον τρόπο εμφάνισης των ηθοποιών και αναπαράστασης του Δράματος. Επικεντρωνόμενος, σχεδόν αποκλειστικώς, στο λόγο, που θα μας οδηγήσει στο Λόγο. Τούτο δε, δεν αφορά μόνο στο θέατρο και σε αυτό έγκειται η σημαντικότητά του.

 

Στην όλη αναπαράσταση ο Αριστείδης Πατσόγλου δημιούργησε με σοφία τον Τόπο, αφαιρώντας τις «φλυαρίες» που καλύπτουν την ουσία. Τρείς εξαίρετοι ηθοποιοί, η Άρτεμις Ματάφια, η Τζωρτζίνα Λιώση και η Δανάη Ρούσσου, εναλλασσόμενες στους ρόλους των δρώντων προσώπων του Δράματος, εξέφεραν τον λόγο, με τον τρόπο που μόνο ο Δήμος Αβδελιώδης διδάσκει, εισχωρώντας στο βαθύτερο νόημά του. Το όλον κάλυπτε η εξαίσια μουσική του Βαγγέλη Γιαννάκη, με εκτελεστές τον Γιάννη Βιλιώτη και τον Βασίλη Κολοβό. Η Κατερίνα Βοσκοπούλου συνέδραμε στην όλη αυτή δημιουργία.

 

Ο Δήμος Αβδελιώδης διακινδυνεύει μια ανεξάρτητη των καθιερωμένων πρακτικών πορεία, πορεία διείσδυσης στη Σκέψη, στη Γλώσσα, στο λόγο και στο Λόγο. Νομίζουμε δικαίως, γιατί οι σημερινές θεατρικές –και όχι μόνο- πρακτικές και νοοτροπίες, μας απομακρύνουν ολοένα και περισσότερο από αυτά, μας απομακρύνουν δηλαδή ολοένα και περισσότερο από την αναζήτηση του νοήματος της ίδιας μας της ύπαρξης.

 

Είμαστε βέβαιοι πως θα συνεχίσει με την ίδια δημιουργική εμμονή να μας ανοίγει δρόμους προς αναζήτηση του βαθύτερου είναι μας και πως σύντομα θα ξαναδούμε τις «Ικέτιδες», αλλά και άλλα αρχαιοελληνικά Δράματα, όπως αυτός τα ερμηνεύει.