Για την πολεμική επιχείρηση της Τουρκίας στη Συρία, την αγορά των S-400, τις προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και το προσφυγικό μίλησε σε συνέντευξή του στο One Channel και τον Νίκο Ευαγγελάτο ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.

Αναφερόμενος στη στάση του ΝΑΤΟ για τις τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, επισήμανε ότι “είναι σημαντικό, όλα τα έθνη να σέβονται το εθνικό δίκαιο, όταν όμως πρόκειται για εθνικά ύδατα δεν είναι αρμοδιότητα του ΝΑΤΟ να κρίνει τέτοιου είδους νομικά ζητήματα. Υπάρχουν άλλοι θεσμοί που είναι υπεύθυνοι να αποφασίζουν για αυτά”.

Αναλυτικά, η συνέντευξή του:

– Κύριε γενικέ γραμματέα, σας ευχαριστώ για αυτήν τη συνέντευξη, σε αυτόν τον όμορφο κήπο και θα ξεκινήσω φυσικά με την Τουρκία και την πολεμική επιχείρηση στη Συρία. Μπορώ να έχω ένα σχόλιό σας για την επιχείρηση αυτή;

Αυτό που βλέπουμε ως τώρα είναι ότι η κατάσταση στη Βόρειο Συρία γίνεται ακόμα δυσκολότερη και όπως έχω δηλώσει, βασίζομαι στην Τουρκία ότι αυτό που θα κάνει θα είναι να διασφαλίσει ότι δεν θα oξυνθεί περισσότερο η ένταση στη Βόρειο Συρία, ότι θα επιδείξει αυτοσυγκράτηση και ότι δεν θα υποφέρουν ακόμα περισσότεροι άνθρωποι.

Σημείωσα επίσης ότι η Τουρκία είναι ο σύμμαχος του ΝΑΤΟ που υπέφερε περισσότερο από τρομοκρατικές επιθέσεις, επηρεάστηκε πολύ από την αστάθεια στα νότια σύνορά της εξαιτίας της γενικότερης αστάθειας και τη φιλοξενιά εκατομμυρίων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων και εκατομμυρίων σύριων προσφύγων. Είναι λοιπόν μια δύσκολη συγκυρία και γι’ αυτό η σημασία της αυτοσυγκράτησης είναι κάτι το οποίο υπογράμμισα ιδιαιτέρως.

-Υπάρχουν όρια σε αυτήν την επιχείρηση; Μιλάμε ενδεχομένως για έναν πόλεμο χωρίς την άδεια του ΟΗΕ ενώ και το ΝΑΤΟ επιχειρεί επίσης στην περιοχή αυτή.

Το ΝΑΤΟ είναι μέρος τoυ παγκόσμιου συνασπισμού ενάντια στον ISIS,  όπως και οι ΗΠΑ που ηγούνται του Συνασπισμού ή η Τουρκία, η Ελλάδα και πολλά άλλα κράτη. Όλοι μαζί σημειώσαμε τεράστια πρόοδο στη μάχη ενάντια στον κοινό εχθρό, τον ISIS. Απελευθερώσαμε όλα τα εδάφη που ήλεγχε ο ISIS, απελευθερώσαμε εκατομμύρια ανθρώπους… Πρέπει να θυμόμαστε ότι όχι πολύ καιρό πριν, ο ISIS είχε υπό την κατοχή του μία έκταση τόσο μεγάλη όσο το Ηνωμένο Βασίλειο, 8 εκατομμύρια ανθρώπους…Και απειλούσε και τη Σύρια και το Ιράκ, απειλούσε τη Βαγδάτη. Είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προστατεύσουμε αυτά τα κέρδη και να μην διακινδυνεύσουμε την πρόοδο που έχουμε κάνει… Είμαι πεπεισμένος επίσης ότι ο ISIS δεν έχει τελειώσει. Είναι ακόμα εκεί έξω. Βρίσκονται και σε συριακά και σε ιρακινά εδάφη και προσπαθούν επίσης να επεκταθούν. Παρά, λοιπόν, τα όποια ζητήματα, είναι εξαιρετικά σημαντικό όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ να μείνουν ενωμένα στον παγκόσμιο συνασπισμό κατά του ISIS και να συνεχίσουν τη μάχη τους εναντίον του.

-Χθες όμως οι Κούρδοι ανακοίνωσαν ότι θα σταματήσουν να μάχονται κατά του ISIS. To NATO είναι μέλος του συνασπισμού ενάντια στον ISIS. Ποια είναι λοιπόν τα σχέδιά σας τώρα;

Το ΝΑΤΟ έχει παίξει κομβικό ρόλο στο να ενωθούν όλα τα μέλη του καθώς και άλλα κράτη προκειμένου να υπάρξει πρόοδος στη μάχη ενάντια στον ISIS. Έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο αλλά η μάχη δεν έχει λήξει. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι αυτό που συμβαίνει τώρα υπονομεύει την ικανότητά μας να πολεμήσουμε τον ISIS, να σταθούμε ενωμένοι σε μία κοινή μάχη ενάντια σε έναν κοινό εχθρό. Έχουμε δει τη φρικιαστική βία για την οποία ευθύνεται ο ISIS, τους αποκεφαλισμούς ανθρώπων, τη φρικτή βία εις βάρος των γυναικών ενώ η όλη ιδέα δημιουργίας ενός χαλιφάτου είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο σχέδιο. Πρέπει λοιπόν να συνεχίσουμε να πολεμάμε εναντίον τους και αυτό είναι που κάνει το ΝΑΤΟ, και εντός του παγκόσμιου συνασπισμού αλλά επίσης και με το πρόγραμμα εκπαίδευσης που έχουμε στο Ιράκ, όπου εκπαιδεύουμε της ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις, ώστε να διασφαλίσουν οι ίδιοι τη σταθερότητα στη χώρα τους και ότι δεν θα επιστρέψει ο ISIS στο Ιράκ ενώ επίσης συνεργαζόμαστε και με την Ελλάδα και με όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, όπου ο ISIS επιχειρεί να εδραιωθεί και θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα είναι ικανός να δημιουργήσει εκεί το χαλιφάτο που έχασαν στο Ιράκ και τη Συρία. Είναι λοιπόν σημαντικό να συνεχίσουμε τον πόλεμο ενάντια στον κοινό μας εχθρό, τον ISIS.

-Aς περάσουμε τώρα στη Ρωσία και στον σύγχρονο ρόλο του ΝΑΤΟ που τώρα προσπαθείτε να θέσετε. Βλέπουμε να διαμορφώνεται μια νέα σχέση ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία, τα τελευταία χρόνια. Η Τουρκία έχει ήδη αγοράσει τους πυραύλους S-400…Aποτελεί αυτό έναν κίνδυνο για τη Συμμαχία.

Είναι εθνικού χαρακτήρα η απόφαση του τι είδους οπλικά συστήματα αποκτά το κάθε κράτος – μέλος. Aυτό που ενδιαφέρει το ΝΑΤΟ είναι τα συστήματα αυτά να μπορούν να λειτουργήσουν μαζί και αυτό είναι κάτι που τονίζω ξανά και ξανά, να υπάρχει διαλειτουργικότητα. Επίσης βρίσκω πολύ θετικό ότι υπάρχουν εν εξελίξει συζητήσεις μεταξύ της Τουρκίας και άλλων μελών του ΝΑΤΟ, της Γαλλία και της Ιταλίας, σχετικά με το ενδεχόμενο αγοράς του γαλλοϊταλικού οπλικού συστήματος SAMP-T ή συζητήσεις για το αμερικανικό σύστημα Patriot. Τέτοιες επαφές είναι ευπρόσδεκτες και αυτό που ενδιαφέρει το ΝΑΤΟ είναι η διαλειτουργικότητα.

-Πιστεύετε ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξει ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία;

Δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Αντιλαμβάνομαι ότι ναι, υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους συμμάχους του ΝΑΤΟ πάνω σε διαφορετικά ζητήματα και κάποιες φορές υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε σημαντικά ζητήματα. Ταυτόχρονα όμως η δύναμη του ΝΑΤΟ είναι ότι μπορούμε να παραμένουμε ενωμένοι γύρω από τον θεμελειώδη μας στόχο, στον πυρήνα μας, που είναι να προστατεύουμε ο ένας τον άλλο. Αυτό έχει καταστήσει το ΝΑΤΟ ως την πιο ισχυρή και επιτυχημένη συμμαχία στην Ιστορία και η Τουρκία είναι εξαιρετικά σημαντική στον πόλεμο κατά του ISIS. Συνορεύει με τη Συρία και το Ιράκ. Το γεγονός λοιπόν ότι ο παγκόσμιος συνασπισμός ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει βάσεις και υποδομές στην Τουρκία αποτέλεσε κομβικό σημείο για την πρόοδο που επιτύχαμε στη μάχη κατά του ISIS.

-Toυρκικά πλοία επιχειρούν στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Είναι νόμιμο αυτό;

Είναι σημαντικό, όλα τα έθνη να σέβονται το εθνικό δίκαιο, όταν όμως πρόκειται για εθνικά ύδατα δεν είναι αρμοδιότητα του ΝΑΤΟ να κρίνει τέτοιου είδους νομικά ζητήματα. Υπάρχουν άλλοι θεσμοί που είναι υπεύθυνοι να αποφασίζουν για αυτά.

– Θα ήθελα να περάσουμε στο μεγάλο πρόβλημα του μεταναστευτικού ζητήματος. Ποια είναι η οπτική του ΝΑΤΟ και τι συμβαίνει με τα νατοϊκά πλοία που επιχειρούν για αυτόν τον σκοπό στο Αιγαίο. Μέχρι τώρα δεν έχουν φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Η Τουρκία βοηθάει;

Πρώτα απ’ όλα νομίζω ότι συγκριτικά με τον αριθμό των μεταναστών που περνούσαν παράνομα το Αιγαίο, όχι πολύ πριν, το 2015, έχει σημειωθεί μια σημαντική μείωση. Και ένας από τους βασικούς λόγους για αυτό είναι φυσικά η συμφωνία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα για τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης μέσω του Αιγαίου. Γνωρίζω ότι άνθρωποι συνεχίζουν να περνούν στην Ελλάδα αλλά είναι πολύ λιγότεροι απ’ ότι τα προηγούμενα χρόνια.

-Όχι τους τελευταίους μήνες.

Καταφέρατε όμως να σημειώσετε πρόοδο κι αυτό οφείλεται κατά πολύ στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας. Ο ρόλος του ΝΑΤΟ είναι να βοηθά στην εφαρμογή της. Και το κάνουμε αυτό με τη ναυτική μας παρουσία στο Αιγαίο με έξι πλοία, δημιουργώντας μια πλατφόρμα στην οποία η Τουρκία, η Frontex, ο Ευρωπαϊκός δηλαδή Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και η Ελλάδα συνεργάζονται…

-Το αποτέλεσμα όμως δεν είναι αρκετό.

Και επίσης στο να μοιράζονται πληροφορίες. Aποστολή του ΝΑΤΟ δεν είναι να σταματάει τα σκάφη, αλλά να φέρνουμε την Τουρκία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα σε συνεργασία, και νομίζω ότι το καταφέρνουμε. Έχω βρεθεί εκεί, έχω επισκεφθεί την αποστολή και έχω δει πως τα ελληνικά και τουρκικά πλοία επιχειρούν μαζί και νομίζω ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ δημιουργεί το πλαίσιο για να συμβαίνει αυτό. Δεύτερος στόχος είναι ο εντοπισμός των σκαφών και η κοινοποίηση της πληροφορίας είτε προς την τουρκική ακτοφυλακή, είτε προς την Frontex και την ελληνική ακτοφυλακή. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάμε τη θεμελίωση της συμφωνίας.

-Πρόσφατα είχαμε τη συμφωνία με τη Βόρεια Μακεδονία, το γνωρίζετε πολύ καλά, πιστεύετε ότι πλέον υπάρχει μεγαλύτερη σταθεροποίηση στην περιοχή;

Αυτό που γνωρίζω επίσης είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών, μεταξύ της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο και ευαίσθητο ζήτημα και για την Ελλάδα και για τη Βόρεια Μακεδονία, θεωρώ όμως ότι η συμφωνία ήταν μια θετική εξέλιξη. Ήταν εξαιρετικά σημαντικό να λύσουμε το πρόβλημα που υπήρχε για πάρα πολλά χρόνια, το ζήτημα της ονομασίας. Πλέον, η συμφωνία δημιούργησε τις συνθήκες ώστε η Βόρεια Μακεδονία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και βρίσκεται σε αυτήν ακριβώς τη διαδικασία, υπογράφηκε το πρωτόκολλο ένταξης και σύντομα θα είναι πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ. Αυτό είναι σημαντικό για τη Βόρεια Μακεδονία, είναι σημαντικό για την Ελλάδα, είναι σημαντικό για ολόκληρη την περιοχή γιατί αποτελεί ένα ακόμα βήμα για να διασφαλιστεί ότι η περιοχή αυτή θα είναι ένα πεδίο συνεργασίας και σταθερότητας που με τη σειρά του είναι στοιχείο σημαντικό για την οικονομική ευημερία της περιοχής αυτής. ­­­