Μέχρι και την έκρηξη του κορωνοϊού η υπερβολή, η παραπληροφόρηση και η μεγιστοποίηση του ασήμαντου αποτελούσε καθημερινή πρακτική για τους πολλούς. Η πανδημία, και ειδικότερα οι συνέπειες της μη συμμόρφωσης και η ανάγκη για συγκεκριμένα είδη – όπως αντισηπτικά, προστατευτικές μάσκες και αναπνευστήρες –, καθιστά αναγκαία τη σύγκριση με άλλες εποχές, όπως αυτές των παγκοσμίων πολέμων που έζησε η ανθρωπότητα.

Αρκετοί αναλυτές και φιλοσοφούντες επισημαίνουν ότι μετά τη συντριβή με κρότο του ατομικιστικού αφηγήματος του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελευθερισμού, η απόλυτη δικαιοσύνη μιας πανδημίας και του θανάτου – ότι δηλαδή όλοι είμαστε το ίδιο ευάλωτοι, άσχετα με την κοινωνική μας τάξη ή την οικονομική μας κατάσταση –, γεννάται εξ ανάγκης ένα νέο αφήγημα, ακαθόριστο, που έχει κεντρικό σημείο αναφοράς το (οργανωμένο) κράτος και την ατομική ευθύνη. 

Το κράτος ειδικότερα αποκτά, ξανά, ύστερα από δεκαετίες απαξίωσης, κομβικό ρόλο στην αντιμετώπιση των βασικών αναγκών των πολιτών στους τομείς της υγείας, της άμυνας και της επάρκειας τροφίμων και φαρμάκων. 
Αν και πολλοί ξεχνάνε ότι ανέκαθεν το κράτος ήταν η μεγαλύτερη πηγή ενίσχυσης της οικονομίας της αγοράς – κρατικοδίαιτος καπιταλισμός –, τώρα περισσότερο από ποτέ μετασχηματίζεται και αναγκάζεται να γίνει αξιόπιστο, με διαφάνεια και συναίσθηση των ατομικών δικαιωμάτων. 
Την ίδια στιγμή ανάμεσα στους πολίτες γεννάται εξ ανάγκης μια νέα αίσθηση αλληλεγγύης και συμπόνιας. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε τέτοιες περιόδους υπάρχουν και οι «γερολαδάδες» και οι «μαυραγορίτες».

Άδειοι δρόμοι, πού πήγαν όλοι…
Το μέτρο της ελεγχόμενης κυκλοφορίας με έγγραφη δήλωση αποτελεί τη νέα πραγματικότητα στη χώρα μας. Μια πραγματικότητα που πριν από μερικές εβδομάδες θα φαινόταν αδιανόητη, τώρα αποτελεί αναγκαιότητα. Σε εθνικό επίπεδο οι μετακινήσεις λειτουργούν αποτρεπτικά για τη διασπορά του ιού και η περίοδος θυμίζει τον φόβο των βομβαρδισμών στους πολέμους. 
Συγχρόνως η διακοπή των πτήσεων ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δημιουργεί μία νέα συνθήκη αναγκαιότητας. Μάλιστα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία αναφέρουν ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι βρίσκονται σε «οικειοθελή» περιορισμό. Και προβλέπεται ότι αυτό θα κρατήσει τουλάχιστον, σύμφωνα με τους ειδικούς, τρεις εβδομάδες ακόμα.

Προτεραιοποίηση αναγκών
Ένα άλλο στοιχείο που επιβεβαιώνει ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή που μοιάζει πολεμική είναι και το γεγονός ότι υπάρχουν βιομηχανίες που εγκαταλείπουν το αντικείμενό τους και προχωρούν στην παραγωγή υλικών χρήσιμων για τον πόλεμο: η LVHM από τα προϊόντα πολυτελείας λέει τώρα ότι θα κατασκευάσει μάσκες τύπου Ν95, όπως και άλλες βιομηχανίες, καθώς μέχρι τώρα η υφήλιος στηρίζεται κυρίως στην κινεζική παραγωγή.
Ομοίως ο Αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα κατασκευάσουν αναπνευστήρες, ενώ εταιρείες καλλυντικών και αρωμάτων προχωρούν στην παραγωγή οινοπνεύματος και αντισηπτικών.
Παραφωνία σε όλα αυτά, η επιλογή του Ερντογάν να μην παραδώσει πληρωμένες μάσκες στην Ιταλία επικαλούμενος γραφειοκρατικά τερτίπια και η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να μην εξαγάγει ιατρικό υλικό μέχρι νεωτέρας. Όλα βεβαίως θα κριθούν με την ανακάλυψη του εμβολίου ή φαρμάκου για την πανδημία, που σίγουρα θα κάνει κάποιους πιο πλούσιους και κάποια κράτη ισχυρότερα.

Νέο υπαρξιακό αφήγημα
Μέσα σε όλα αυτά γεννιέται ένα νέο υπαρξιακό αφήγημα: η ανάγκη για κοινή αντιμετώπιση των κοινών κινδύνων. Μια παγκοσμιοποίηση από τα πάνω προς τα κάτω, με τα κράτη να δημιουργούν συνθήκες συνεργασίας στο μέτωπο του κοινού αγώνα. 
Οι πολίτες από την πλευρά τους, με έμφαση στο τοπικό, θα βλέπουν πιο προστατευτικά το εθνικό σε αντίθεση με το παγκόσμιο, ενώ τώρα είναι η στιγμή που, αν το τολμήσουν οι ηγέτες της Ε.Ε., θα μπορούσε η Ένωση από διακρατική τραπεζική ένωση να μετατραπεί σε πραγματική υπερεθνική παγκόσμια δύναμη με κέντρο τους πολίτες, τα ατομικά δικαιώματα και τον πολιτισμό. 
Το μετα-παγκοσμιοποιημένο αφήγημα τώρα σχηματίζεται αφήνοντας πίσω τους εγωισμούς, την οικονομική έμφαση και δίνοντας χώρο για μια δεύτερη ευκαιρία στην κοινωνία των δημοκρατικών εθνικών κρατών να δείξουν ότι μπορούν να αναλάβουν πάλι τον ειδικό τους ρόλο. Τέλος, οι κοινωνίες θα αναζητήσουν ένα φιλικό προς τα εθνικά κράτη αφήγημα αλληλεγγύης, δημιουργώντας όμως νέες διαχωριστικές γραμμές. Και η τεχνολογία θα φλερτάρει με έναν δυστοπικό μεσσιανικό ρόλο.

Η επιβίωση ως κίνημα αντίστασης 
Ίσως είναι η στιγμή που η οικειοθελής καραντίνα θα αποτελέσει τον «πάτο του βαρελιού», όπου η ανθρωπότητα θα μάθει ότι τίποτε δεν ελέγχεται απόλυτα και κανείς δεν είναι άτρωτος. Η επιβίωση μοιάζει ως πράξη γενναιότητας και αντίστασης, τη στιγμή που μέχρι χθες η απειθαρχία, η ασέβεια όλων προς όλους ήταν βασικός κανόνας συμπεριφοράς. 
Η επιβίωση όμως θα πρέπει να αποκτήσει και ένα ολιστικό αφήγημα ανάπτυξης και προόδου. Δεν θα είμαστε σε πανδημία για πάντα, δεν θα φοβόμαστε τον θάνατο από τον ιό για πάντα. Θα έρθει η στιγμή που θα πρέπει, στη νέα «μεταπολεμική», μετα-νεοφιλελεύθερη εποχή, να δούμε τι σημαίνει οικονομία, κοινωνία, παιδεία και πολιτισμός. Κάποιος πρέπει να κάνει restart πριν καταστραφούν όλα όσα έχουμε κατακτήσει μέχρι τώρα.