Όπως όλοι διαπιστώνουμε, η ζωή μας έχει αλλάξει λόγω του Covid-19. Επί πλέον καταλαβαίνουμε και πως ποτέ δεν θα επανέλθουμε στην προ Covid εποχή.

Διαδικτυακά θα εξακολουθούμε να δουλεύουμε, σε μεγάλο τουλάχιστον βαθμό, διαδικτυακά να προμηθευόμαστε αγαθά -με ταυτόχρονη εξαφάνιση των μικρότερων καταστημάτων που δεν θα μπορούν να αναπτύξουν ανταγωνιστικές τηλεπωλήσεις- τα σχολεία θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν και αυτά εν πολλοίς έτσι, ιδίως σε επίπεδο πανεπιστημιακής εκπαιδεύσεως, ακόμα και για δραστηριότητες που μέχρι τώρα απαιτούσαν επί τόπου παρουσία. Δεν νομίζω οι μελλοντικοί χειρουργοί να χρειάζεται να είναι παρόντες στην εγχείρηση, ομοίως και οι άλλοι γιατροί. Ήδη διάφορα λογισμικά κάνουν άριστες διαγνώσεις, εγχειρήσεις γίνονται με ρομπότ και τον γιατρό στο κομπιούτερ, οι δικηγορικές συμβουλές θα είναι ορθότερες με διάφορα ψηφιακά συστήματα, οσονούπω και οι δίκες θα γίνονται διαδικτυακά. Με την ευκαιρία του Covid-19 τα έχουμε όλα αυτά εκόντες άκοντες συνηθίσει, μερικά μας βοηθούν πραγματικά, άλλα μας έχουν βολέψει ή νομίζουμε πως μας βολεύουν.

Θυμάμαι το προφητικό κινηματογραφικό έργο «revolution man», με τον S.Stalone, όπου οι άνθρωποι του μέλλοντος έκαναν έρωτα εξ αποστάσεως -ας περιμένουμε όμως λίγο γι’ αυτό, θα επαληθευθεί, όπως επαληθεύεται η «Metropolis» του Fritz Lang. Τούτα, ασχέτως αν οι ψυχίατροι διπλασίασαν σχεδόν τα ραντεβού τους (εξακριβωμένα) και ασχέτως αν μεγάλες ομάδες συμπολιτών μας θα πεινάσουν, κυριολεκτικώς και πολλές φτωχότερες χώρες θα θρηνήσουν περισσότερα θύματα. Άλλωστε οι κρίσεις αποτελούν συστατικό της καπιταλιστικής οικονομίας και εξέλιξης, τουλάχιστον έτσι έδειξε η θετική μέχρι τώρα εξέλιξη της ανθρωπότητας. Ο φιλελεύθερος πάντως Άνταμ Σμιθ πρότασσε την ύπαρξη κοινωνικών εξασφαλίσεων, ασχέτως αν σήμερα παρερμηνεύεται από τους ψευδεπιγράφως χρησιμοποιούντες τον χαρακτηρισμό «φιλελεύθερος».

Όπως και να το κάνουμε όμως, υπάρχουν πολλά ερωτηματικά και πολύ μεγάλη δόση έλλειψης δημοκρατίας -έως απόλυτης εξαφάνισής της. Είναι πλέον πασιφανές πως η ανθρωπότητα, σε παγκόσμια κλίμακα, ευρίσκεται σε προ-πολιτική ή μετα-πολιτική περίοδο (μιας και ο όρος «μετά» είναι της μόδας). Οι έννοιες του Δήμου και της Πόλεως, ως έννοιες συνταυτιζόμενες με τους πολίτες τους, έχουν προ πολλού ξεχαστεί. Η ρήση του Περικλή, δια Θουκυδίδη, πως «θεωρούμε ως αχρήστους τους μη ασχολούμενους με τα κοινά», φαντάζει τουλάχιστον γραφική. Σήμερα μια μικρή ομάδα ατόμων -πάρα πολύ μικρή ομάδα ατόμων- φροντίζει για μας, με μέλη άτομα εντέχνως ιεροποιημένα, υπό την καθοδήγηση των δίκην σαμάνων πολιτικών μας.

Το πρώτο ερωτηματικό μας, είναι γιατί όλοι πάσχισαν να κατασκευάσουν εμβόλιο και δεν πάσχισαν να κατασκευάσουν φάρμακο; Εάν υπήρχε (τώρα υπάρχει) και είχε διαδοθεί, ο φόβος θα ήταν λιγότερος και η κοινωνία ανοικτή ή εν πάση περιπτώσει θα λειτουργούσε καλλίτερα. Ιδίως αν επιπροσθέτως γινόταν εκτεταμένη χρήση τεστ, με ταυτόχρονη προστασία των ευπαθών ατόμων, όσο βέβαια αυτό ήταν δυνατόν. Ένα δεύτερο ερωτηματικό, είναι γιατί ένα φάρμακο, ήδη εγκεκριμένο, δεν χρησιμοποιείται ευρέως, κάτι που αφήνει στους κακόπιστους την υποψία εγκληματικών παραλείψεων; Ιδίως όταν χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία σε συγκεκριμένα πρόσωπα και δεν χρησιμοποιείται για άλλα. Ένα τρίτο, είναι ότι η έλλειψη πληροφόρησης των λαών, πολύπλευρης πληροφόρησης των λαών, δείχνει να είναι στρατηγικώς επιλεγμένη πολιτική πρακτική: από τα τηλεοπτικά κανάλια ακούγονται, με τρόπο καταδήλως προπαγανδιστικό, μόνο ορισμένες και απολύτως ίδιες απόψεις και αναλύσεις.

Στην επιστημονική κοινότητα όμως γνωρίζουμε πως γίνονται ευρύτερες συζητήσεις και υπάρχουν ευρύτεροι προβληματισμοί, από εξ’ ίσου λαμπρούς επιστήμονες. Γιατί αυτοί «οι άλλοι» δεν ακούγονται καθόλου, αλλά λοιδορούνται δημοσίως χωρίς να έχουν δικαίωμα λόγου; Γιατί ακολουθείται η ίδια ακριβώς πρακτική της χούντας των συνταγματαρχών του 1967, που συλλάμβανε όσους «διέσπειραν ανησυχατικάς ειδήσεις», με άλλο τώρα τρόπο; Το ότι ο λαός είναι βλάξ και πρέπει να καθοδηγείται από επιλεγμένους ινστρούκτορες, αποτελούσε τότε πολιτική αρχή, ομοίως όμως και τώρα. Σε παλαιότερο κείμενό μας είχαμε επισημάνει πως «το σοβιετικό μοντέλο ζεί στην Ελλάδα» – https://www.topontiki.gr/article/77001/sovietiko-montelo-zei-stin-ellada – καταδήλως δε τώρα εξαπλώνεται παγκοσμίως, με άλλη, αποτελεσματικότερη μορφή.

Δεν αποκλείουμε βεβαίως όλα αυτά να είναι σωστά, δηλαδή έτσι να πρέπει να εξελιχθεί η ανθρωπότητα. Δεν αποκλείουμε έτσι να πρέπει να υπάρχουν στο μέλλον άνθρωποι και κοινωνίες, προ-πολιτικά. Ο Covid-19 ίσως μας έδωσε την ευκαιρία να επισπεύσουμε τις καταστάσεις και ορθώς χρησιμοποιείται γι’ αυτό, έστω υπό την αρχή «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Αλλά πάλι φοβόμαστε μήπως οι σημερινοί λαοί προσομοιάζουν στο πείραμα με το βατράχι, που βράζει σε μια κατσαρόλα, σιγά-σιγά συνηθίζει και στο τέλος ψήνεται χωρίς να το καταλάβει.

Το μέλλον θα δείξει τι τελικώς θα συμβεί και ελπίζω -γιατί η ελπίδα πεθαίνει τελευταία- αυτό το μέλλον να σχεδιαστεί από ΄μας -όλους εμάς- για ΄μας -όλους εμάς…….