Το 1815 υπήρξε μια χρονιά – σταθμός για την Ευρώπη, μια χρονιά κατά την οποία ελήφθησαν σημαντικότατες αποφάσεις, καθοριστικές για τις εξελίξεις του ελληνικού ζητήματος της ανεξαρτησίας.
Το τέλος της απίστευτης περιπέτειας που έζησε η Ευρώπη από την προσπάθεια του Ναπολέοντα να κυριαρχήσει σ’ αυτήν, βρήκε τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής ανακουφισμένες αλλά και εξουθενωμένες από έναν αγώνα πολλών χρόνων και πολλών απωλειών. Έτσι, το 1815 σηματοδότησε μια νέα εποχή για τη Γηραιά Ήπειρο, που επιδίωξε να επιβάλει ένα status quo στις διεθνείς σχέσεις. Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφάσισαν στη Βιέννη να μην επιτρέψουν ξανά μια παρόμοια αναστάτωση στην Ευρώπη. Ωστόσο, παρά τη συμμετοχή των ισχυρότερων δυνάμεων της εποχής, το εγχείρημά τους να αποτρέψουν με απολυταρχικές μεθόδους κάθε επαναστατικό κίνημα απέβη μάταιο. Ήδη με τις εκστρατείες του Ναπολέοντα και τη διασπορά των ιδεών της επανάστασης από τους στρατιώτες του σε κάθε σημείο της Ευρώπης και με τα όσα είχαν προηγηθεί στην ίδια τη Γαλλία, οι ανατρεπτικές ιδέες είχαν κυριαρχήσει παντού.

Το Συνέδριο Ειρήνης της Βιέννης
Την 1η Νοεμβρίου του 1814 συγκάλεσαν το περίφημο Συνέδριο της Βιέννης με αντικείμενο τον τερματισμό του πολέμου και τη λύση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν εξαιτίας του. Το Συνέδριο Ειρήνης της Βιέννης (1814-1815) που αποτέλεσε σταθμό στην ευρωπαϊκή (και όχι μόνο) ιστορία, κατέληξε ύστερα από έναν περίπου χρόνο στην ομώνυμη Συνθήκη Ειρήνης (1815). Κοντολογίς, τότε, οι ηγεμόνες των νικητριών χωρών επεδίωξαν, μεταξύ των άλλων, την παλινόρθωση του παλαιού καθεστώτος, που εξασφάλιζε τα δικαιώματα της παλιάς φεουδαρχικής τάξης η οποία είχε διασαλευτεί από τις «δηλητηριώδεις» γαλλικές δημοκρατικές ιδέες. 
Εδώ έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι στο συνέδριο έγινε δεκτή και η ηττημένη Γαλλία. Τα κρίσιμα εδαφικά και πολιτικά ζητήματα τα χειρίστηκαν τότε τρεις σημαντικοί άνδρες της εποχής: ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας κόμης Κάσλρι, ο καγκελάριος της Αυστρίας πρίγκιπας Μέττερνιχ, ο οποίος και προήδρευσε στο συνέδριο και ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ταλεϋράνδος. Οι λαοί της Ευρώπης επιζητούσαν πλέον την εθνική ανεξαρτησία των εθνών – κρατών, πράγμα που ερχόταν σε αντίθεση με τις απόψεις των τριών πολιτικών οι οποίοι πίστευαν πως με την παλινόρθωση του «παλαιού καθεστώτος» ήταν δυνατόν να αναχαιτιστούν οι δυνάμεις ανατροπής που είχε εκθρέψει η Γαλλική Επανάσταση. Μαζί με τους εστεμμένους ηγέτες που εκπροσωπούσαν, φρονούσαν ότι οι πολυεθνικές αυτοκρατορίες (μεταξύ των οποίων κυρίαρχη ήταν η Οθωμανική) εξυπηρετούσαν καλύτερα την αποκατάσταση της ειρήνης – πολύ περισσότερο από ό,τι τα εθνικά κράτη. Αυτό είναι προφανές ότι δεν ευνοούσε καθόλου τις επιδιώξεις μας περί εθνικής ανεξαρτησίας.

…και το όνομα αυτής, Ιερά Συμμαχία! 
Ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος Α’ συνέταξε και υπέβαλε στους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών μοναρχιών που γιόρταζαν τη νίκη τους στο συνέδριο της Βιέννης, τον Ιούνιο του 1815, τη συμφωνία της λεγομένης Ιεράς Συμμαχίας, που ακολούθησε στις 26 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Επρόκειτο για ένα αναχρονιστικό κείμενο το οποίο διατράνωνε τη θέληση των ισχυρών να καταπνίξουν απολυταρχικά και με τις ευλογίες του θεού κάθε επαναστατικό κίνημα που θα ξεσπούσε. Αυτήν την αρχικά μυστική συνθήκη συνήψαν ο Αλέξανδρος Α΄ της Ρωσίας, ο Φραγκίσκος Α’ της Αυστρίας και ο βασιλιάς Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄ της Πρωσίας, που ήταν και οι νικητές των Ναπολεόντειων Πολέμων, και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους τη συνομολόγησαν και συνυπέγραψαν οι ίδιοι εκ νέου στο Παρίσι. Η Αγγλία τότε αρνήθηκε εύσχημα να υπογράψει αυτή τη μάλλον αφελή κι αόριστη συνθήκη.
Αντίθετα, η Αγγλία συνυπέγραψε ομού με τις τρεις νικήτριες δυνάμεις μια πολύ σημαντική μυστική συνθήκη, αυτήν της 20ής Νοεμβρίου 1815, που καθιέρωνε τη λεγομένη Ευρωπαϊκή Συμφωνία. Με αυτή τη συμφωνία οι συμβαλλόμενοι θα συνέρχονταν όποτε το επέβαλλαν οι περιστάσεις και από κοινού θα αποφάσιζαν να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες. Το δίχως άλλο πρόκειται για τον πρώτο άτυπο διεθνή οργανισμό. Βέβαια, κάθε μια από τις υπερδυνάμεις αντιλαμβανόταν τα πράγματα σύμφωνα με τα συμφέροντά της, πράγμα που έγινε αντιληπτό με το επαναστατικό ξέσπασμα του φιλελευθερισμού και του εθνικισμού στην Ευρώπη – στο πλαίσιο των οποίων εντάσσεται και η ελληνική επανάσταση. Στο μεταξύ, το 1818 προσχώρησε και η αξιόμαχη Γαλλία στις υπερδυνάμεις της εποχής, με την επιμέρους λεγόμενη Συνθήκη του Αιξ λα Σαπέλ.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι στις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης το γενικότερο κλίμα δεν ήταν καθόλου μα καθόλου ευνοϊκό. Αντίθετα, κάθε σκέψη υπέρ μιας εξέγερσης ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη μιας και η παλιά τάξη στην Ευρώπη είχε ανασυνταχθεί μετά την ήττα του Ναπολέοντα. Η εμμονή στην παλινόρθωση, η οποία ξεκινούσε από την επιμονή του συντηρητικότατου τσάρου Αλεξάνδρου Α’ – τον οποίο επηρέαζε έντονα ο Μέττερνιχ –, αποτελούσε βέβαια μια ιδέα κόντρα στο ρεύμα της εποχής. Όμως, κάθε επαναστατική κίνηση θα συνιστούσε τότε μεγάλη ανοησία, καθότι θα έβρισκε απέναντί της όλες τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής.

1ο Άρθρο της Συνθήκης της Ιεράς Συμμαχίας
«Άρθρο 1ο
Σύμφωνα με τις επιταγές της Αγίας Γραφής που παραγγέλλουν σε όλους τους ανθρώπους να θεωρούν αλλήλους αδελφούς, οι τρεις συμβαλλόμενοι μονάρχες θα παραμείνουν ενωμένοι με δεσμούς πραγματικής και ακατάλυτης αδελφοσύνης και, θεωρώντας αλλήλους συμπατριώτες, θα παρέχουν ο ένας στον άλλον βοήθεια, συνδρομή και αρωγή σε κάθε ευκαιρία και κάθε τόπο. Θεωρώντας τους εαυτούς τους πατέρες των υπηκόων τους και των στρατών τους, θα τους καθοδηγήσουν στο πνεύμα αδελφοσύνης από το οποίο διακατέχονται οι ίδιοι, για να προστατεύσουν τη θρησκεία, την ειρήνη και τη δικαιοσύνη…»
J. Monnier, Α. Jardin, Histoire – classe de seconde, Fernand Nathan, Paris 1978, σ. 262.
 

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.