Σοκ προκαλούν τα στοιχεία που αποκαλύπτουν ότι την ίδια στιγμή που περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι υποσιτίζονται, το 40% των τροφίμων που παράγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 30,8% των τροφίμων που αγοράζονται κάθε χρόνο στη Βρετανία, οδηγούνται στις χωματερές!

Τα στοιχεία αφορούν αυτές τις χώρες γιατί τόσο η υπηρεσία Περιβάλλοντος των ΗΠΑ όσο και επίσημες αρχές αλλά και μη κυβερνητικές οργανώσεις στη Βρετανία, ασχολούνται εδώ και χρόνια με την άκρατη σπατάλη τροφίμων και διαθέτουν έγκυρα στοιχεία για τις τρομακτικές διαστάσεις που έχει πάρει το πρόβλημα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ, οι τροφές που πετάγονται στα σκουπίδια κάθε μέρα, αντιστοιχούν σε 1.400 θερμίδες για κάθε άτομο στην Αμερική, όσες θερμίδες έχει δηλαδή ένα πλήρες γεύμα. Είναι χαρακτηριστικό των διαστάσεων που έχει πάρει το πρόβλημα της άνευ όρων και λογικής υπερκατανάλωσης, το ότι περισσότεροι από 30 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πηγαίνουν από τα ράφια των καταστημάτων ή τα ψυγεία των καταναλωτών άθικτα ή ως υπολείμματα τροφίμων κατευθείαν στους σκουπιδότοπους.

Έκθεση που δόθηκε, μάλιστα, στη δημοσιότητα το 2010 αποκαλύπτει ότι στις ΗΠΑ η κατά κεφαλήν ποσότητα τροφίμων που πηγαίνει στις χωματερές έχει αυξηθεί κατά 50% τα τελευταία 35 χρόνια, φτάνοντας τις 150 τρισεκατομμύρια θερμίδες τον χρόνο!

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι ποσότητες αυτές θα μπορούσαν να θρέψουν για έναν χρόνο περισσότερους από 2 δισ. εκατομμύρια ανθρώπους.

Αντίστοιχα, στη Βρετανία η μη κυβερνητική οργάνωση Next Generation Food υπολογίζει ότι ανέρχονται σε 8,3 εκατομμύρια τόνους τα απορρίμματα τροφίμων που «παράγουν» τα νοικοκυριά, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι τρόφιμα κατάλληλα για κατανάλωση αφού πετάγονται στα σκουπίδια ανέγγιχτα μέσα στις συσκευασίες τους. Το τραγικό είναι ότι την ίδια ώρα στις ΗΠΑ περισσότερα από 37 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανάγκη από επισιτιστική βοήθεια, σύμφωνα με την οργάνωση Feeding America, για μπορέσουν να επιβιώσουν, ενώ στη Βρετανία εκτιμάται ότι ένας στους πέντε κατοίκους βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Το «αφανές» κόστος

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το τεράστιο πρόβλημα των απόρριψης τροφίμων στις χωματερές είναι πολυδιάστατο, με επιπτώσεις πέρα από τις προφανείς. Το κεντρικό πρόβλημα είναι βέβαια το στοιχείο του αμοραλισμού που βρίσκεται πίσω από τη συνεχιζόμενη φρενήρη υπερκατανάλωση για προϊόντα που δεν χρειαζόμαστε και καταλήγουν στα σκουπίδια μας, την ίδια στιγμή που δίπλα μας άνθρωποι υποφέρουν και δεν έχουν τα στοιχειώδη προς το ζην. Οι επιπτώσεις, όμως, είναι αλυσιδωτές για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον αφού κάθε φορά που ένα τρόφιμο πετάγεται στα σκουπίδια υπάρχει ένα άκρως σημαντικό και δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος που το συνοδεύει. Αυτό το «κρυμμένο» κόστος, το οποίο υποτιμούμε εντελώς όποτε πετάμε ληγμένα τρόφιμα που δεν προλάβαμε να καταναλώσουμε γιατί απλούστατα αγοράσαμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από αυτή που χρειαζόμαστε, είναι τεράστιο και λειτουργεί ως μπούμερανγκ. Και το κόστος αυτό αποκάλυψαν επιστήμονες τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στη Βρετανία, υπολογίζοντας το αποτύπωμα άνθρακα και το αποτύπωμα νερού που έχουν οι τεράστιες ποσότητες τροφίμων που πηγαίνουν στα σκουπίδια. Υπολόγισαν, δηλαδή, πόσοι τόνοι διοξειδίου του άνθρακα εκλύθηκαν κατά τη διαδικασία παραγωγής και πόσα κυβικά μέτρα νερού χρησιμοποιήθηκαν κατά την παραγωγική διαδικασία των τροφίμων αποκαλύπτοντας την αλυσιδωτή αντίδραση της και το μέγεθος της ύβρης απέναντι στην ανθρωπότητα και τα εκατομμύρια των πολιτών που λιμοκτονούν.

Νερό – πετρέλαιο

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της βρετανικής υπηρεσίας Waste and Resources Action Program (Λ/RΑΡ), οι ποσότητες τροφίμων που οδηγούνται στις χωματερές, για να παραχθούν έχουν ρουφήξει κυριολεκτικά διπλάσιες ποσότητες νερού από αυτές που χρησιμοποιούμε για τις καθημερινές μας ανάγκες.

Αντίστοιχα, το νερό που καταναλώνεται στις ΗΠΑ για την παραγωγή τροφίμων – από την αρχή μέχρι το τέλος της διαδικασίας – που οδεύουν στις χωματερές αντιστοιχεί με το της συνολικής κατανάλωσης νερού. Παράλληλα οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι για τα 30 εκατομμύρια τόνους τροφίμων που κάθε χρόνο πετάγονται στα σκουπίδια έχει απαιτηθεί η κατανάλωση 300 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου τον χρόνο.

Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι οι χώρες που έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα με το νερό είναι και οι χώρες όπου παρατηρείται τρομακτική αύξηση των ποσοτήτων τροφίμων που καταλήγουν στις χωματερές.

Διοξείδιο του άνθρακα

Μέχρι σήμερα, εκτός από το οικονομικό κόστος, ήταν γνωστό και το τεράστιο πρόβλημα ρύπανσης με την έκλυση μεθανίου που «παράγουν» τα τρόφιμα όταν αρχίζουν και σαπίζουν στις χωματερές. Το μεθάνιο δεν είναι κανένα αθώο αέριο, αλλά έως και 25 φορές πιο ισχυρό και πιο επικίνδυνο από το διοξείδιο του άνθρακα.

Οι επιστήμονες, όμως, τώρα υπολόγισαν το αποτύπωμα άνθρακα των τροφίμων που καταλήγουν στους σκουπιδότοπους και οι συγκρίσεις που έκαναν είναι αποκαλυπτικές των διαστάσεων που έχει το θέμα και στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με Βρετανούς ειδικούς, ένας τόνος τροφίμων είναι ισοδύναμος με 4,2 τόνους διοξειδίου του άνθρακα, πράγμα που σημαίνει ότι, εάν φτάναμε στο ιδεατό σημείο να παράγουμε μόνο όσες ποσότητες τροφίμων καταναλώνουμε, θα ήταν σαν να «αφαιρούσαμε», για παράδειγμα από τους αμερικανικούς δρόμους το 1 στα 4 αυτοκίνητα που κυκλοφορούν. Αντίστοιχα, στη Βρετανία έχει υπολογιστεί ότι το 20% των αερίων του θερμοκηπίου που εκλύονται στην ατμόσφαιρα συνδέεται με τη βιομηχανία τροφίμων, με την έκλυση δηλαδή αερίων κατά τη διαδικασία παραγωγής, διανομής και αποθήκευσης.