Στη συνέχεια των προηγούμενων δημοσιευμάτων μας για τους ξένους ριζοσπάστες που προσπάθησαν να συμβάλουν με όλες τους τις δυνάμεις στην καλύτερη δυνατή συγκρότηση του νεοελληνικού κρατιδίου, έρχεται και ο φλογερός Γάλλος φιλέλληνας Γκυστάβ Φλωράνς.

Αναμνήσεις
Ο Φλωράνς κρατούσε σημειώσεις από την έντονη και πολυτάραχη ζωή του. Οι σημειώσεις αυτές οργανώθηκαν σε αναμνήσεις που εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του με τον τίτλο «Οι Παρίσιοι Εγκαταλελειμμένοι». Σε αυτές, ο Γάλλος επαναστάτης μιλά με ενθουσιασμό για τα γεγονότα της κρητικής και ελληνικής περιόδου της ζωής του. Μάλιστα, σώζεται ένα περιστατικό από τότε που πολεμούσε στο πλευρό των Κρητικών και απέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Θιέρσο, τον πρωθυπουργό της Γαλλίας. Στην επιστολή ο Φλωράνς ζητούσε από τον πρωθυπουργό συμπατριώτη του να επιδείξει έμπρακτα τη συμπάθειά του προς τους επαναστατημένους Κρητικούς.
Η προσφορά του στην Κρητική Επανάσταση δεν μπορούσε παρά να τύχει αναγνώρισης και τιμής από τους Κρητικούς, οι οποίοι στην Εθνοσυνέλευση τον κήρυξαν επίτιμο πολίτη. Το 1868 εκλέχθηκε πληρεξούσιος της Κρήτης και ως τέτοιος, σπάζοντας τον τουρκικό αποκλεισμό του νησιού, έφτασε στην Αθήνα. Εκεί προσπάθησε να παρουσιαστεί ενώπιον του βασιλιά Γεωργίου. Λόγω των έντονων διαμαρτυριών του για το ότι δεν γινόταν δεκτός σε ακρόαση, συλλαμβάνεται από την αστυνομία.
Στην Αθήνα, ο Φλωράνς μαθαίνουμε ότι συνδέθηκε με τους δημοκρατικούς και αναρχοσοσιαλιστικούς κύκλους της πόλης. Τότε εκδίδει και τη γαλλόφωνη εφημερίδα «Ανεξαρτησία». Τον Δεκέμβριο του 1868, λίγο πριν τελειώσει άδοξα η Κρητική Επανάσταση, ο Φλωράνς προβάλλει τις σοσιαλιστικές του ιδέες στην Αθήνα και μάλιστα δεν διστάζει να καταγγείλει την επίσημη πολιτική της χώρας του. Το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών του είναι να ζητήσει ο Γάλλος πρέσβης την έκδοσή του, πράγμα που έγινε δεκτό δίχως κανέναν ενδοιασμό από τη δουλική κυβέρνηση του Βούλγαρη. Ωστόσο, αυτή η απόφαση της κυβέρνησης προκαλεί τη λαϊκή οργή και την αντίδραση του Τύπου. Όλοι καταφέρονται ενάντια στο παλάτι και την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να αναιρεθεί η έκδοση. Ανάμεσα σε αυτούς που θα προσφέρουν την αμέριστη συμπαράστασή τους θα είναι και ο Ρόκκος Χοϊδάς.
Αρκετά χρόνια αργότερα, η μεγάλη προσφορά του θα τύχει τιμητικής μνείας από τα μέλη του Εργατικού Αναρχικού Συνδέσμου της Αθήνας σε έκθεσή του προς τον Διεθνή Επαναστατικό Σύνδεσμο του Παρισιού το 1900.
«[…] Μαζί με τον σύντροφο Αλμικάρε Τσιπριάνη, ήταν μέσα στους γαριβαλδικούς εθελοντές που ήλθαν να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή των επαναστατημένων δυνάμεων του κρητικού λαού, ενάντια στην τουρκική καταπίεση».
Μετά την Αθήνα, λέγεται ότι ο Φλωράνς βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί εξέδωσε την εφημερίδα «Αστήρ της Ανατολής». Αργότερα επέστρεψε στο Παρίσι. Εκεί, μετά την οδυνηρή ήττα στον γαλλογερμανικό πόλεμο, τον Σεπτέμβριο του 1870 ξέσπασε η λαϊκή οργή εναντίον του Ναπολέοντα Γ’, του λεγόμενου Μικρού. Όπως ήδη έχουμε πει, ο Φλωράνς έλαβε μέρος στην Επανάσταση της Κομμούνας, της οποίας υπήρξε σημαντικό στέλεχος.

Μνεία Μαρξ
Λέγεται ότι πριν από τον θάνατό του ο Φλωράνς σχεδίαζε να επιστρέψει στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κρήτη, με στόχο να στρατολογήσει από τους εκεί συμμαχητές του ένα σώμα εθελοντών προκειμένου να βοηθήσουν τους συντρόφους του Κομμουνάρους στο Παρίσι. Ωστόσο, τον πρόλαβε ο θάνατος. Λέγεται, επίσης, ότι εκτελέστηκε στις 3 Απριλίου του 1871, έπειτα από προδοσία. Ο ίδιος ο Μαρξ κάνει ειδική μνεία στον Φλωράνς, χαρακτηρίζοντάς τον ηρωική και ευγενική μορφή. Θεωρείται μάλιστα ότι ο Φλωράνς ενδέχεται να είχε και οικογενειακές σχέσεις με τους Μαρξ, αν κρίνουμε από μιαν επιστολή της Τζένης Μαρξ στον Κούγκελμαν, στις 12 Μαΐου 1871.
Ο Μαρξ θεώρησε τη δολοφονία του ως χαρακτηριστική περίπτωση δολιότητας της κυβέρνησης του Θιέρσου: «Ο Ντεμαριέ ο χωροφύλακας παρασημοφορήθηκε γιατί σαν χασάπης κομμάτιασε προδοτικά τον μεγαλόκαρδο και ιπποτικό Φλωράνς, που στις 31 Οκτωβρίου 1870 είχε γλιτώσει τα κεφάλια των μελών της κυβέρνησης της άμυνας. Τις λεπτομέρειες του φόνου του τις αφηγήθηκε διεξοδικά ο Θιέρσος στην Εθνοσυνέλευση».

Επίλογος
Στην Αθήνα η είδηση του θανάτου του γέμισε με θλίψη τους δημοκρατικούς και αναρχικούς κύκλους, στους οποίους ήταν γνωστός. Αντίθετα, η κυβέρνηση του Αλ. Κουμουνδούρου δεν παρέλειψε να στείλει τα συγχαρητήριά της στον Θιέρσο για την πάταξη της «αναρχικής εξεγέρσεως». Έτσι, στα μετά την Κομμούνα χρόνια κάθε κοινωνική διεκδίκηση αντιμετωπιζόταν ως επικίνδυνη αναρχική εκτροπή.
Δυστυχώς, οι ελάχιστες πληροφορίες που υπάρχουν δεν μας επιτρέπουν να προβούμε σε μια συνολική και τεκμηριωμένη αποτίμηση της προσφοράς των Γάλλων σοσιαλιστών – διεθνιστών στην Ελλάδα, που έφτασαν στη χώρα μας με διάφορες αφορμές και αγωνίστηκαν στην Κρήτη, την Ήπειρο αλλά και στη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου, το 1897. Ωστόσο, είναι σχεδόν σίγουρο ότι συνέβαλαν ουσιαστικά στη διαμόρφωση των σοσιαλιστικών ιδεωδών στην Ελλάδα.