Από θέση ισχύος μετά τις εκλογές η Μέρκελ, ξεκινά τις συζητήσεις για συνεργασία. Το «πράσινο» plan B

Κανείς δεν λέει ότι η επόμενη μέρα για την καγκελάριο είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Κάθε άλλο, ακόμη και η σύναψη κυβερνητικής συμμαχίας αναμένεται να είναι περίπλοκη και να διαρκέσει κάμποσες εβδομάδες. Αλλά – όπως και να ’χει – άλλο να προσπαθείς, από θέση ισχύος, να πείσεις τους «γδαρμένους» για τη «διάθεση συνεργασίας» σου προκειμένου να εξασφαλίσεις τη στήριξή τους (έχοντας μάλιστα και έτοιμο ένα «πράσινο» plan B) και άλλο να είσαι ο ίδιος γδαρμένος και να το παίζεις δύσκολος μπας και πάρεις καμιά καρέκλα παραπάνω.

Για  μέρες

Το SPD από την πλευρά του απορρίπτει κατηγορηματικά τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας και τους Πράσινους και την Αριστερά. Την ίδια ώρα, οι Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ (μαζί με τους Χριστιανοκοινωνιστές) αποκλείουν τον σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας. Άρα; Τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια.

Και ενόσω CDU και SPD θα συζητάνε για μέρες εάν και πώς θα χωρίσουν την πίτα, ώστε αυτή να απεικονίζει μεν τον θρίαμβο της Μέρκελ, αλλά να δίνει και καμιά «πάσα» στους ταλαίπωρους Σοσιαλδημοκράτες, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες θα συνεχίσουν να περιμένουν, μεταξύ αποχαύνωσης και – αδικαιολόγητης – αγωνίας, το Βερολίνο να αναφωνήσει «ανάπαυση».

Ποια «ανάπαυση», ρε παιδιά; Υπάρχουν ακόμη πολλοί –δυστυχώς – που δεν έχουν καταλάβει ότι… τώρα τρέχουμε. Όποιες υποχωρήσεις κι αν καταφέρει να αποσπάσει το SPD από την παντοδύναμη Μέρκελ, αυτές θα αφορούν, στην καλύτερη περίπτωση, θέματα «εσωτερικής κατανάλωσης» – όπως για παράδειγμα τη θεσμοθέτηση εθνικού κατώτατου μισθού – και, στη χειρότερη, δεσμεύσεις σε επίπεδο προσέγγισης της ευρωκρίσης, που όχι μόνο δεν θα αλλάζουν την κατεύθυνση που έχει επιλέξει η καγκελαρία, αλλά το αντίθετο (π.χ. κάνα νέο «κούρεμα» χρέους, αφού αυτό θα χρειαστεί πλέον να καλυφθεί από την τσέπη του φορολογουμένου).

Όλα αυτά, βέβαια, την ώρα που οι – εντέχνως συγκαλυμμένες – προκλήσεις για την ίδια τη γερμανική οικονομία δεν θα αργήσουν να αναδυθούν στην επιφάνεια και ενώ όλα δείχνουν πως πλησιάζει νέος γύρος ευρωκρίσης.

Δυσκολίες

Στο εσωτερικό μέτωπο το Βερολίνο βρίσκεται αντιμέτωπο με μια σειρά από… διλήμματα, ορισμένα εκ των οποίων μπορεί να μετατραπούν σε βραδυφλεγείς βόμβες. Η πτώση της κατανάλωσης στην υπόλοιπη Ευρώπη (υπ. αριθμόν 1 πελάτης γερμανικών προϊόντων) έχει οδηγήσει σε πρωτοφανή επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, που για το 2013 προβλέπεται να κυμανθεί στο 0,3%. Η ανάγκη τόνωσης της εσωτερικής κατανάλωσης θα φέρει, αναπόφευκτα, στη δημόσια συζήτηση τον κατώτατο βασικό μισθό αλλά και την ανάγκη αύξησης των μισθών γενικότερα, ένα ενδεχόμενο που ήδη σηκώνει την τρίχα στους βιομήχανους, οι οποίοι απειλούν θεούς και δαίμονες προειδοποιώντας ότι κινδυνεύει να χαθεί η περιβόητη «ανταγωνιστικότητά» τους. Ένα άλλο… καυτό ζήτημα είναι αυτό της ενεργειακής πολιτικής, το οποίο εξελίσσεται σε σοβαρό αγκάθι, αφού το κόστος της εφαρμογής της εθνικής στρατηγικής (που προβλέπει μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) αποδεικνύεται μεγαλύτερο του αναμενόμενου, κάτι που με τη σειρά του (ξανα)σηκώνει την τρίχα στους βιομήχανους, οι οποίοι (ξανα)απειλούν θεούς και δαίμονες με πρόσχημα την «ανταγωνιστικότητα». Τέλος, η δημογραφική γήρανση και η… διαπιστωμένη πλέον ανάγκη του Βερολίνου να «προσελκύσει και να συγκρατήσει στη χώρα» μετανάστες, προκειμένου να διασώσει το ασφαλιστικό της σύστημα, σε μια περίοδο έξαρσης της ξενοφοβίας και με τον ευρωσκεπτικισμό να βρίσκεται σε έξαρση, είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσουν σοβαρές κοινωνικές αντιδράσεις.

Πρόγραμμα

Όσο για την Ευρώπη και τις «εκεί» εξελίξεις, ούτε κι εδώ τα πράγματα αναμένεται να εξομαλυνθούν στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Όλες ανεξαιρέτως οι χώρες που ακολουθούν «προγράμματα» της τρόικας  – παρά τις μέχρι τώρα θριαμβολογίες – θα χρειαστούν νέα δάνεια, ενώ η Αθήνα πάει ντουγρού για νέα αναδιάρθρωση χρέους (η οποία φυσικά θα γίνει για ακόμη μια φορά με τεράστια καθυστέρηση και με τρόπο που, επί της ουσίας, την ακυρώνει).

Οι παραπάνω σχεδόν «προδιαγεγραμμένες» εξελίξεις δεν αναμένεται να περάσουν στο ντούκου από τη γερμανική κοινή γνώμη (η οποία επιβράβευσε με εντυπωσιακό ποσοστό το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία»). Οι Γερμανοί πολίτες, όμως, δεν θα είναι το μόνο «εμπόδιο». Όσο περνάει ο καιρός και η κρίση μεταφέρεται προς τον Βορρά, χώρες όπως η Ολλανδία και η Φινλανδία θα κλοτσάνε ολοένα και περισσότερο σε οποιοδήποτε σχέδιο «κοινής αντιμετώπισης» των εξελίξεων. Και να σκεφτεί κανείς ότι η «κρίση απασχόλησης», η νέα αυτή μάστιγα που εξαπλώνεται από άκρη σε άκρη της Γηραιάς Ηπείρου με αβέβαιες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες, δεν έχει πει ακόμη την τελευταία της λέξη…