Μια απεργιακή κινητοποίηση στα μέσα Οκτωβρίου ήταν η αφορμή να σηκωθεί λίγο το… πολυτελές πάπλωμα των διαφημιστικών πακέτων με τα οποία σκεπάζουν οι πολυεθνικές την πραγματικότητα, ώστε να πέσει λίγο φως στο πώς εννοούν κάποιες εταιρείες το επιχειρείν.

Από σαράντα κύματα
 
Η υπόθεση των υποκλοπών την περίοδο 2004-2005 πέρασε από σαράντα κύματα μέχρι τελικά… να μη βρεθεί άκρη. Αρχικά, η έρευνα της ΑΔΑΕ είχε δείξει ότι τρία καρτοκινητά επικοινωνούσαν τακτικά με τα περίφημα 14 «τηλέφωνα – σκιές» της Vodafone, στην οποία είχε τοποθετηθεί το παράνομο λογισμικό που επέτρεπε τις συνακροάσεις.
Η ΑΔΑΕ (Λαμπρινόπουλος) είχε δηλώσει ότι γνώριζε έναν από τους τρεις αριθμούς των καρτοκινητών, ο οποίος επικοινωνούσε τακτικά με το Μέριλαντ των ΗΠΑ. Ωστόσο, παρ’ ότι ενημέρωσε τη Βουλή και ο αμερικανικός αριθμός ήταν γνωστός, η έρευνα δεν προχώρησε. Η Αρχή έριχνε την ευθύνη στην ΕΥΠ – η οποία, κατά τον… Πάγκαλο, είχε καταφέρει να παρακολουθεί τους Αμερικανούς. Η τότε ΕΥΠ (Κοραντής) έλεγε ότι είχε παραδώσει σχετική έκθεση στον υπουργό Δημόσιας Τάξης Γ. Βουλγαράκη.
Από τα μαύρα σκοτάδια ο καταχωνιασμένος φάκελος ανασύρθηκε χάρη στην επιμονή του Μιλτιάδη Παπαϊωάννου το 2010, ο οποίος απέστειλε σχετικό αίτημα στον τότε εισαγγελέα του Αρείου πάγου Ι. Τέντε, που ανακίνησε την υπόθεση και, με βάση τα νέα στοιχεία, ζητήθηκε δικαστική συνδρομή από τις ΗΠΑ. Ουδέποτε η συνδρομή παρασχέσθηκε.
Το 2011 ο Μ. Παπαϊωάννου, όπως διηγήθηκε χθες στον Γ. Παπαχρήστο των «Νέων», έθεσε το θέμα και στον πρεσβευτή των ΗΠΑ Ντάνιελ Σμιθ, ο οποίος υποσχέθηκε ότι θα θέσει το θέμα στην κυβέρνησή του – χωρίς πάλι να υπάρξει συνέχεια.
Βεβαίως, εκτός από τις παρακολουθήσεις, υπήρχε και ένας νεκρός, ο σχεδιαστής δικτύου και διευθυντής τεχνολογίας της Vodafone Κώστας Τσαλικίδης, ο οποίος αυτοκτόνησε σε ηλικία 39 ετών λίγες μέρες μετά τη διαγραφή των κοριών από το λογισμικό τής εν λόγω εταιρείας.
Δυστυχώς, η μη διαλεύκανση της υπόθεσης των υποκλοπών μέσω της εταιρείας στην οποία εργαζόταν, άφησε ένα μεγάλο κενό και στα «γιατί» του θανάτου του Τσαλικίδη. Ίσως ένα ξεκαθάρισμα στις υποκλοπές να έδινε περισσότερες απαντήσεις και σε αυτήν την τραγική ιστορία. Οι οποίες μάλλον δεν θα δοθούν ποτέ…
 
«Πουλάει» περικοπές για επενδύσεις
 
Όλα αυτά δεν εμποδίζουν βέβαια τα ηγετικά στελέχη της εταιρείας να παρελαύνουν στο γραφείο του σημερινού πρωθυπουργού διαφημίζοντας το «επενδυτικό πρόγραμμα» της Vodafone για την Ελλάδα, αλλά και τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας.
Ποιο είναι το επενδυτικό πρόγραμμα; Όπως είπε ο ίδιος ο Βιτόριο Κολάο, διευθύνων σύμβουλος του Vodafone Group, στον Αντώνη Σαμαρά στα μέσα Σεπτεμβρίου, είναι οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, που περιλαμβάνουν βελτίωση του δικτύου της εταιρείας με έμφαση στο 4G. Δηλαδή το αυτονόητο. Πώς θα κρατηθεί στο παιχνίδι μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών χωρίς δίκτυο τέταρτης γενιάς;
Ο κύριος Κολάο, όμως, δεν ήρθε πρώτη φορά το 2013 στην Ελλάδα. Είχε έρθει και τον Μάρτιο του 2012, εν μέσω της επικοινωνιακής κρίσης για την αποκάλυψη ότι η Vodafone Ελλάδας «φυγαδεύει» κάθε απόγευμα το αποθεματικό της στο εξωτερικό, φοβούμενη πτώχευση και επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή. Τότε, εν μέσω γενικότερου «κραξίματος», ο Κολάο αναγκαζόταν να δηλώσει ότι «η παρουσία της Vodafone στην Ελλάδα αποτελεί μια στρατηγική επιλογή για τον όμιλο Vodafone και δεν επηρεάζεται από την πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία».
Μάλιστα οι επικοινωνιακοί σύμβουλοι του ομίλου προσπάθησαν να «πουλήσουν» ότι το ενδιαφέρον του γκρουπ για την εγχώρια αγορά τηλεπικοινωνιών «αποδείχθηκε» και από το γεγονός ότι η Vodafone, πρώτη από τους άλλους τρεις παρόχους κινητής τηλεφωνίας, κατέβαλε το τίμημα των 168,5 εκατ. ευρώ για την ανανέωση και επέκταση της άδειας χρήσης φάσματος συχνοτήτων κινητής επικοινωνίας που κατείχε.
Πάλι δηλαδή το αυτονόητο… όπως και οι επενδύσεις μισού δισ. ευρώ που υποστηρίζει η εταιρεία ότι έχει πραγματοποιήσει την τελευταία τριετία. Όλα αφορούν αναγκαστικά έργα υποδομής, με εξαίρεση ίσως την (επίσης διαφημισμένη ως επένδυση)… εφαρμογή για smartphones, η οποία θα προωθεί την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό.
Οι υποκλοπές και οι επικοινωνιακές κρίσεις δεν είναι βέβαια το μόνο πρόβλημα για τη Vodafone. Ένα πολύ σοβαρό ζήτημα έχει προκύψει και από τις επιχειρησιακές και διοικητικές αστοχίες, με πρώτη την απόρριψη του μεγάλου ντιλ για την εξαγορά της Wind από τις αρχές ανταγωνισμού. Τα στελέχη της Vodafone είχαν επενδύσει πολλά στην απορρόφηση του πάλαι ποτέ μεγάλου ανταγωνιστή και το ναυάγιο της εξαγοράς ταλαιπωρεί έκτοτε τόσο τον σχεδιασμό όσο και τα οικονομικά της ελληνικής θυγατρικής.
Μετά τις χρυσές χρονιές της περασμένης δεκαετίας, όταν τα ετήσια κέρδη αποτυπώνονταν σε… εννέα ψηφία, η Vodafone Hellas επέστρεψε σε κερδοφορία το 2011 (117,7 εκατ. ευρώ από ζημίες 28,7 εκατ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα), αλλά έκτοτε τα αποτελέσματα προβληματίζουν.
 
Η κρίση
 Το 2012 η κρίση χτύπησε ισχυρά τη Vodafone, με την εταιρεία να παρουσιάζει πτώση των πωλήσεων για πρώτη φορά την τελευταία οκταετία, αλλά και να κλείνει τη χρονιά με μείωση εσόδων της τάξης του 4,4%. Υπαίτιες γι’ αυτό θεωρήθηκαν οι χώρες του Νότου και η Ελλάδα, όπου τα έσοδα της εταιρείας σημείωσαν πτώση 13,4%, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και του σκληρού ανταγωνισμού.
Την ίδια χρονιά, ο όμιλος Vodafone διέγραψε υπεραξίες ύψους 4 δισ. λιρών Αγγλίας (περίπου 4,6 δισ. ευρώ), λόγω της υποτίμησης των περιουσιακών της στοιχείων σε Ελλάδα, Iσπανία, Ιταλία και Πορτογαλία. Από αυτά, τα 450 εκατ. λίρες (περίπου 522 εκατ. ευρώ) αφορούν υπεραξίες της θυγατρικής της στην Ελλάδα, γεγονός που προεξοφλούσε άλλη μια ζημιογόνο χρήση για τον όμιλο στη χώρα μας.
Η εικόνα του πρώτου τριμήνου του 2013 επιβεβαίωσε τις προβλέψεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εταιρείας, τα έσοδα από υπηρεσίες στην Ελλάδα μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 17,5%, αν και το πρώτο τρίμηνο της χρήσης (Απρίλιος – Ιούνιος) έκλεισε με 122.000 περισσότερες συνδέσεις σε σχέση με το τέλος Μαρτίου.
Η πιο ανησυχητική ένδειξη αφορά όμως τη μείωση του μέσου μηνιαίου εσόδου ανά συνδρομητή (ARPU). Συγκεκριμένα, το ARPU στα συμβόλαια κινητής ήταν στα 25,8 ευρώ έναντι 26,3 ευρώ το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο και στα 31,2 ευρώ πριν από έναν χρόνο και από τα 41 ευρώ στα μέσα του 2010! Η πτώση είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Στην καρτοκινητή το ARPU διαμορφώθηκε στα 3,7 ευρώ έναντι 3,6 ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο, αλλά και εδώ υπάρχει μεγάλη πτώση από τα 4,9 ευρώ πριν από έναν χρόνο. Κι έτσι το μεικτό ARPU διαμορφώθηκε στο τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου 2013 στα μόλις 11,1 ευρώ, λίγο χαμηλότερα από το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2013 (11,5 ευρώ), αλλά πολύ πιο κάτω από έναν χρόνο πριν που ήταν 14,7 ευρώ.
Και όλα αυτά ενώ οι συνδέσεις καρτοκινητής (με σημαντικά χαμηλότερο έσοδο) αυξάνονται συνεχώς έναντι των συμβολαίων, διαμορφώνοντας πια το 66,8% της πελατειακής βάσης της Vodafone Ελλάδος έναντι 65,7% το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο.