Από τη μία, τα κυβερνητικά στελέχη, όπου σταθούν κι όπου βρεθούν, προειδοποιούν για την κρισιμότητα των στιγμών και το πόσο κατα­στροφικό θα είναι για την πορεία της οικονομίας το να προκηρυχθούν αυτήν τη στιγμή εθνικές εκλογές.

Δεν είναι ο οποιοσδήποτε μήνας. Τον Δε­κέμβριο το κράτος περιμένει να εισπράξει περισσότερα από τον ΦΠΑ λόγω Χριστουγέν­νων και 13ου μισθού, περιμένει να γεμίσει τα ταμεία του από τα τέλη κυκλοφορίας ενώ ειδικά φέτος έχει λαμβάνειν και από τον ΕΝΦΙΑ αλλά και από τη ρύθμιση των ληξιπρό­θεσμων οφειλών. Ούτως ή άλλως, θα ήταν πολύ δύσκολο να συγκεντρωθούν τέτοια έσοδα.
 
Τώρα προστίθεται ένας επιπλέον βαθμός δυσκολίας: Ουσιαστικά η χώρα τελεί σε προ­εκλογική περίοδο. Το αν αυτό θα επισημο­ποιηθεί ή όχι θα το γνωρίζουμε στις 29 Δε­κεμβρίου. Μέχρι τότε όμως το προεκλογικό κλίμα θα πολώνεται ολοένα και περισσότερο και η πόλωση δεν βοηθάει στα έσοδα. Ποιος θα μπει στη ρύθμιση αν γνωρίζει ότι στις αρ­χές Φεβρουαρίου μπορεί να υπάρχει μια άλ­λη κυβέρνηση.
 
Γιατί όμως «κόλλησαν» τα φορολογικά έσοδα; Φταίει μόνο το προεκλογικό κλίμα και η πολιτική αβεβαιότητα; Φταίει ότι οι κι­νήσεις με εκλογικό άρωμα (υποσχέσεις για φορολογικές ελαφρύνσεις, μετάθεση επώ­δυνων μέτρων για αργότερα) έχουν ουσιαστικά ξεκινήσει από το καλοκαίρι; Φταίει η αδράνεια της Γενικής Γραμματείας Δημοσί­ων Εσόδων; Φταίνε όλα αυτά μαζί;
 
1 Ο ανασχηματισμός, η αύξηση του ΦΠΑ και οι… ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφει­λών δεν προαναγγέλλονται. Ακόμη και οι πιο άπειροι πολιτικοί τα γνωρίζουν αυτά. Κι όμως η κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να πείσει την κοινή γνώμη ότι κομίζει ελαφρύν­σεις, υπέπεσε σε ένα παιδαριώδες λάθος ανακοινώνοντας από τον Ιούλιο ότι θα ρυθμί­σει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
 
Η… χαρά του οφειλέτη. Το κίνημα «δεν πληρώνω – δεν πληρώνω» φούντωσε για τα καλά. Και γιατί κάποιος να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις από τη στιγ­μή που η καλή κυβέρνηση – και μάλιστα με επίσημες δηλώσεις – δεσμεύσεις του ίδιου του πρωθυπουργού – δήλωνε ρητώς και κα­τηγορηματικώς ότι θα ρυθμίσει τα πάντα; Η «παραδοχή» του Χρήστου Σταϊκούρα κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εντεκαμήνου ήταν απλώς η επιβεβαίωση. Είχαν προηγηθεί οι αριθμοί για να δείξουν τι ακρι­βώς συνέβη:
 
♦ Όταν στο τέλος Ιουλίου άρχισαν οι πρώ­τες διαρροές περί επικείμενης ρύθμισης, το ληξιπρόθεσμο χρέος που είχε συσσωρευτεί από τις αρχές του 2014 έφτανε στα 7,237 δισ. ευρώ.
 
♦ Τον Αύγουστο, μέσα σε μόλις έναν μήνα, προστέθηκαν φρέσκα χρέη 1,417 δισ. ευρώ και τα ληξιπρόθεσμα εκτοξεύτηκαν στα 8,654 δισ. ευρώ.
 
♦ Επιπλέον 1,029 δισ. ευρώ προστέθηκαν τον Σεπτέμβριο και 1,223 δισ. ευρώ τον Οκτώ­βριο. Έτσι, από τις αρχές του χρόνου μέχρι και το τέλος του 2014, οι συσσωρευμένες οφει­λές των ιδιωτών προς την εφορία θα φτάσουν τα 14 δισ. ευρώ. Από τα 14 δισ. ευρώ είναι ζή­τημα αν θα ενταχθεί στη ρύθμιση μέχρι το τέ­λος του χρόνου το 1,5 δισ. ευρώ. Όσο για τις εισπράξεις, μετά βίας θα φτάσουν τα 50 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους.
 
2 Εντάσσοντας τον νόμο για τη ρύθμιση  των 100 δόσεων στην πρόωρη… προεκλογική εκστρατεία, η κυβέρνηση υπέπεσε σε δύο σοβαρά λάθη:

Συμπεριέλαβε τις βε­βαιωμένες – και όχι ληξιπρόθεσμες – οφει­λές στη ρύθμιση δίνοντας το δικαίωμα σε εκατομμύρια φορολογουμένους να πιστέ­ψουν ότι φόρους δισεκατομμυρίων δεν θα τους πληρώσουν στην ώρα τους (δηλαδή μέχρι το τέλος του χρόνου), αλλά ακόμη και σε… 100 δόσεις.
 
Χρειάστηκε να παρέμβει η τρόικα και να «τσαλακωθεί» η κυβέρνηση (σ.σ.: αναγκά­στηκε να πάει δεύτερη φορά στη Βουλή για να διορθώσει τον νόμο) για να κλείσει αυτό το θέμα. Έμεινε όμως μια «τρύπα» ανοικτή. Η ρύθμιση επιτρέπει σε όσους είχαν ενταχθεί στις ρυθμίσεις των 12 ή των 48 δόσεων να μεταφέρουν την οφειλή τους στη ρύθμιση των 72 ή των 100 δόσεων.
 
Αυτό μπορεί να βολεύει τους συγκεκριμέ­νους οφειλέτες – πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ένας στους τέσσερις από αυτούς που ρυθμίζουν τα χρέη τους ουσιαστικά είναι…γνώριμοι στην εφορία από παλαιές ρυθμίσεις -, αλλά δεν συμφέρει το Δημόσιο. Εκεί που ο οφειλέτης θα πλήρωνε με την παλαιά ρύθ­μιση 1.000 ευρώ, με την καινούργια θα φτά­νει να πληρώνει το ένα τρίτο ή το ένα δέκατο.
 
3 Η συσσώρευση φορολογικών υποχρε­ώσεων για το τέλος της χρονιάς δεν έγι­νε τυχαία. Από τις αρχές του χρόνου υπήρχαν εισηγήσεις ο ΕΝΦΙΑ να αρχίσει να πληρώνε­ται από τον Μάρτιο, ώστε να σπάσει ο φόρος σε περισσότερες δόσεις. Εκτιμήθηκε τότε ότι αυτό δεν πρέπει να γίνει λόγω εκλογών. Έγινε και η… γκάφα με τις τιμές των ακινήτων και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε.
 
Οι εκκρεμότητες
 
Μια σειρά από εκκρεμότητες που μπορούν να αποφέρουν έσοδα έχουν παραμείνει στο συρτάρι διότι το υπουργείο Οικονομικών φοβάται να πυροδοτήσει το κλίμα.

Πολλά τα παραδείγματα:
 
♦ Έχει μείνει στα συρτάρια η λίστα με τους οδηγούς που κυκλοφορούν ανασφάλιστα τα οχήματά τους. Με δεδομένο ότι ο αριθμός ξεπερνά τα 600.000 οχήματα, μόνο από τα παράβολα που προβλέπει ο νόμος το υπουρ­γείο Οικονομικών θα μπορούσε να εισπράξει περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ.
 
♦ Δεν έχουν βεβαιωθεί οι οφειλές από το χα­ράτσι της ΔΕΗ. Πρόκειται για ένα ποσό της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ καθώς οι οφειλέ­τες ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο.
 
♦  Υπάρχουν 100.000 καταναλωτές οι οποίοι πήραν επίδομα θέρμανσης χωρίς τελικώς να αγοράσουν πετρέλαιο. Ούτε αυτά τα χρήμα­τα έχει αναζητήσει το υπουργείο Οικονομι­κών.
 
♦ Ο νόμος προβλέπει την επιβολή αυστηρών προστίμων για παραβάσεις όπως η μη έκδο­ση αποδείξεων, η υποβολή εκπρόθεσμων δη­λώσεων κ.λπ. Ωστόσο, για να μπορέσουν οι εφορίες να επιβάλουν τα πρόστιμα, περιμέ­νουν μια ερμηνευτική εγκύκλιο από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, η οποία όμως παραμένει ερμητικά κλεισμένη στο συρτάρι.
 
Το ερώτημα πλέον είναι σαφές: Τι θα γίνει αν δεν επιτευχθεί ο στόχος του Δεκεμβρίου; Μπορεί οι πολιτικές εξελίξεις αυτήν τη στιγ­μή να μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Ωστόσο, από το νέο έτος, τις όποιες αποκλίσεις – είτε υπάρξει κυβερνητική αλλαγή είτε όχι – θα τις βρούμε μπροστά μας. Οι βουλευτές θα κληθούν από τους δανειστές να ψηφί­σουν ένα ακόμη… μνημόνιο, αν θέ­λουν η χώρα να εξασφαλίσει τα 7 και πλέον δισ. ευρώ από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το Διεθνές Νομισματι­κό Ταμείο.