Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια Έμιλυ Ο’ Ράιλι με δηλώσεις της κάλεσε την Κομισιόν να αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας που διέπει τα μέλη της Επιτροπής, ενώ στο διαδίκτυο συγκεντρώνονται υπογραφές που θα παραδοθούν στα ευρωπαϊκά όργανα με αίτημα τη λήψη σκληρών παραδειγματικών μέτρων κατά του Μπαρόζο για την πρόσληψή του στην Goldman Sachs.

 

Την ίδια στιγμή ο Γάλλος πρόεδρος βγήκε στα κάγκελα, αφού ανοικτά χαρακτήρισε ως ηθικά απαράδεκτη την πρόσληψη του πρώην προέδρου της Κομισιόν.

Η Επιτροπή, βέβαια, μέχρι σήμερα σφυρίζει αδιάφορα, θεωρώντας ότι ο ρόλος που ανέλαβε ο Μπαρόζο στην Goldman Sachs δεν συνιστά παραβίαση των κανόνων, ενώ φαίνεται να μην συζητά οποιαδήποτε αναθεώρηση επί το αυστηρότερο του Κώδικα Δεοντολογίας.

 

Η Έμιλυ Ο’ Ράιλι, η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια που είναι επιφορτισμένη με το καθήκον να διερευνά καταγγελίες για κακοδιοίκηση από πλευράς οργάνων ή άλλων υπηρεσιών της Ε.Ε., με επίσημη ανακοίνωσή της έθεσε το πλαίσιο του σημαντικού θέματος που εγείρει και ο επαγγελματικός εναγκαλισμός του Μπαρόζο με την Goldman Sachs, με αφορμή μια άλλη υπόθεση πρώην επιτρόπου που, αν και παραβίασε τους κανόνες, έπεσε στα μαλακά από την ίδια την Επιτροπή.

Η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια ζήτησε από την Κομισιόν να ενισχύσει τους κανόνες που ισχύουν όσον αφορά την επαγγελματική πορεία των πρώην προέδρων της Επιτροπής και πρώην επιτρόπων μετά τη λήξη της θητείας τους, «έτσι ώστε να αντικατοπτρίζουν τους κανόνες της Συνθήκης σχετικά με το πώς πρώην επίτροποι πρέπει να συμπεριφέρονται», ενώ, παράλληλα, επισήμανε ότι «πρέπει να προβλέπονται κυρώσεις για τις παραβάσεις του κώδικα». 

 

Οι πρώην επίτροποι πρέπει κατά το τυπικό να ενημερώνουν την Κομισιόν για το επόμενο επαγγελματικό τους βήμα εντός 18 μηνών από τη λήξη της θητείας τους, ώστε η επαγγελματική τους επιλογή να αξιολογηθεί για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων. 

Για παράδειγμα, για την κοινή λογική ένας πρώην επίτροπος Υγείας δεν μπορεί να εργαστεί μετά τη λήξη της θητείας του σε φαρμακευτική εταιρεία ή ένας επίτροπος Περιβάλλοντος σε πετρελαϊκή εταιρεία, φαινόμενο γνωστό ως «περιστρεφόμενες θύρες». 

 

Και τα δυο αυτά παραδείγματα, όμως, μπορούν να γίνουν νόμιμα και ηθικά μετά το πέρας των 18 μηνών, αφού οι πρώην επίτροποι δεν χρειάζεται να ενημερώσουν καν την Κομισιόν για την επόμενη επαγγελματική τους θέση.

Η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια έθεσε, όμως, ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, που στην περίπτωση των πρώην επιτρόπων αλλά και του Μπαρόζο, που έχουν ανερυθρίαστα επιβεβαιώσει τον κανόνα των «συγκοινωνούντων δοχείων» ή αλλιώς των «περιστρεφόμενων θυρών», έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα. Όπως επισήμανε η Έμιλυ Ο’ Ράιλι, «το δικαίωμα στην εργασία πρέπει να εξισορροπηθεί με το δικαίωμα των πολιτών σε μια ηθική διοίκηση και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εκείνους που κατέχουν, ή κατείχαν, πολύ ανώτερες θέσεις». Και προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα επικαλούμενη την ίδια τη Συνθήκη της Ε.Ε. και συγκεκριμένα το άρθρο 245, επισημαίνοντας ότι οι κανόνες δεοντολογίας που τίθενται από την Κομισιόν και κρίνονται από την Κομισιόν δεν συμμορφώνονται πλήρως με την επιταγή του άρθρου για την Προσωπική Ευθύνη που απαιτεί από τους επιτρόπους να συμπεριφέρονται με ακεραιότητα, ακόμη και μετά τη λήξη της θητείας τους.

 

Σύμφωνα με το άρθρο 245, οι επίτροποι αναλαμβάνουν επισήμως την υποχρέωση κατά την ανάληψη των καθηκόντων τους να τηρούν κατά τη διάρκεια της θητείας τους και μετά τη λήξη αυτής τις υποχρεώσεις που απορρέουν εκ της θέσεώς τους και ιδίως τα καθήκοντα εντιμότητας και διακριτικότητας ως προς την αποδοχή, μετά τη λήξη της θητείας τους, ορισμένων θέσεων ή ορισμένων πλεονεκτημάτων. 

Η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια επισημαίνει μετ’ επιτάσεως ότι η πρόβλεψη αυτού του άρθρου δεν έχει χρονικό όριο όπως ο κώδικας της Κομισιόν που ορίζει ότι 18 μήνες μετά τη λήξη της θητείας οι πρώην επίτροποι μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ακόμα και σε θέσεις που υπάρχει δεδομένη σύγκρουση συμφερόντων. Παρατηρητές σημειώνουν ότι η αναφορά στο άρθρο 245 είναι πολύ σημαντική, αφού μπορεί να θέσει σε αχρηστία τον Κώδικα Δεοντολογίας, που μοιάζει να είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα των πρώην επιτρόπων και της επαγγελματικής τους ευημερίας σε βάρος, όμως, του δικαιώματος των πολιτών σε μια χρηστή διοίκηση χωρίς σκιές και γκρίζες ζώνες για τον τρόπο που λειτουργούσαν πρώην επίτροποι, οι οποίοι στη συνέχεια έπεσαν στις αγκάλες και το πορτοφόλι πολυεθνικών, τις οποίες ο καθένας μπορεί να υποθέσει ότι ευνόησαν όταν κρατούσαν τα ηνία των Βρυξελλών.

 

Το θέμα της εντιμότητας έθεσε για τον Μπαρόζο ευθέως ο Γάλλος πρόεδρος, επισημαίνοντας ότι ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν είχε τα ηνία «τη στιγμή που υπήρξε η κρίση που προκλήθηκε απ’ αυτά που αποκαλούμε subprimes (τα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου), για τα οποία η Goldman Sachs υπήρξε μια από τις βασικές τράπεζες». Ο Φρανσουά Ολάντ πρόσθεσε ακόμα ότι «την Goldman Sachs την ξαναβρίσκουμε στην υπόθεση της Ελλάδας, αφού ήταν εκείνη που συμβούλευε τους Έλληνες και παραποιούσε τους αριθμούς (των δημόσιων λογαριασμών) που η Ελλάδα είχε δώσει πριν από μερικά χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση». 

 

Η παράλληλη διαδρομή του Μπαρόζο με την Goldman Sachs έρχεται σήμερα με την πρόσληψή του να θέσει ένα ισχυρό ηθικό ζήτημα, αφού, όπως υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος, μπορεί να είναι νόμιμη η πρόσληψή του, δεν παύει, όμως, να είναι ηθικά απαράδεκτη.

 

Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν προκαλέσει κύμα αντίδρασης από οργανώσεις, φορείς και πολίτες που με τη συλλογή διαδικτυακών υπογραφών ζητούν την πλήρη διερεύνηση της περίπτωσης Μπαρόζο και τη λήψη σκληρών μέτρων. 

Στο κείμενο προς υπογραφή (https://www.change.org/p/for-strong-exemplary-measures-to-be-taken-against-jm-barroso-for-joining-goldman-sachs-international), που θα παραδοθεί σε Γιούνκερ, Τουσκ και Σουλτς, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον ρόλο της Goldman Sachs στο θέμα της κρίσης και την εμπλοκή της στην Ελλάδα και καλεί τις Βρυξέλλες να ρίξουν άπλετο φως στην πρόσληψη του Μπαρόζο, να εξετάσουν το ενδεχόμενο να διακοπεί η πληρωμή του από τις Βρυξέλλες για όσο διάστημα εργάζεται στην Goldman Sachs και να αναθεωρήσουν τον Κώδικα Δεοντολογίας.