Αν κάποιος επιθυμεί μια συνοπτική περιγραφή σχετικά με το πώς η κυβέρνηση βλέπει το ζήτημα της ακρίβειας και των ανατιμήσεων, αρκεί να ανατρέξει σε πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών.

Λίγο μετά την ανακοίνωση, μαζί με τους συναρμόδιους υπουργούς, των μέτρων για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο, ο Χρήστος Σταϊκούρας σημείωσε με νόημα ότι «ισχύουν όλες οι πολιτικές που ανακοινώσαμε στη ΔΕΘ για το 2022, αλλά για άλλες πολιτικές πρωτοβουλίες που θα θέλαμε να αναλάβουμε περιορίζονται τα δημοσιονομικά περιθώρια για να αναληφθούν».

Σημείωσε δε ότι «όσο αναγκαζόμαστε να βοηθάμε την κοινωνία, αυτά τα 500 εκατ. ευρώ – που ανακοινώθηκαν ότι θα δοθούν – τα στερούμαστε από κάτι άλλο».

Στην ουσία, κάπου εδώ βρίσκεται και το κρίσιμο δίλημμα για την κυβέρνηση, η οποία ήδη αύξησε το ποσό ενίσχυσης των νοικοκυριών στα 500 εκατ. ευρώ (από 200 που αρχικά είχε προσδιοριστεί) προκειμένου να αντιμετωπίσει την ακρίβεια και τις διαρκείς ανατιμήσεις:

● Από τη μία γνωρίζει ότι, αν δεν στηρίξει τα εισοδήματα, τότε οι αυξήσεις σε υπηρεσίες και προϊόντα θα «ρουφήξουν» τα όποια οφέλη από τις μέχρι τώρα παρεμβάσεις της στην οικονομία.

● Από την άλλη αντιλαμβάνεται ότι και ο δημοσιονομικός χώρος είναι πεπερασμένος, αλλά και ότι αργά ή γρήγορα η «χαλαρή» ευρωπαϊκή πολιτική για τα ελλείμματα θα τελειώσει.

It’s the economy, stupid

Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση από τη μία φαίνεται αποφασισμένη να αξιοποιήσει τη ρήτρα διαφυγής, που θα ισχύσει και για το 2022, αλλά από την άλλη επιδιώκει να ελέγξει όσο το δυνατόν περισσότερο την πορεία του ελλείμματος – «δεν θέλουμε ποτέ να επιστρέψουμε σε εποχές λιτότητας. Το έλλειμμα φέτος είναι 7,4%» είπε ο Χ. Σταϊκούρας – ώστε, όταν το ευνοϊκό αυτό μέτρο αποσυρθεί από τη φαρέτρα της Ε.Ε. (και της κυβέρνησης), να μην υπάρξει πρόβλημα τέτοιο που να υποχρεώσει την κυβέρνηση να λάβει περιοριστικά μέτρα και να προχωρήσει σε περικοπές.

Ωστόσο η πραγματικότητα φαίνεται ότι κάνει ακόμα πιο περίπλοκους τους σχεδιασμούς για την κυβέρνηση και το Μαξίμου, καθώς πλέον θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι πιέσεις από τις ανατιμήσεις θα συνεχιστούν και εντός του 2022.

Ο ΥΠΟΙΚ προέβλεψε ότι η ενεργειακή κρίση θα συνεχιστεί έως το δεύτερο τρίμηνο του νέου έτους λέγοντας ότι το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό, παροδικό, αλλά οξύτερο απ’ όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί.

Αυτό σημαίνει ότι τα μέτρα ενίσχυσης των νοικοκυριών θα πρέπει να επεκταθούν και μέσα στο 2022, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης σχετικά με νέες φοροελαφρύνσεις, ενώ υποχρεώνεται να «ρίξει» περισσότερα χρήματα για την ενίσχυση των πιο αδύναμων, οι οποίοι θα πληγούν περισσότερο από την κρίση.

«Ψαλίδι» στον σχεδιασμό

Προς το παρόν η κυβέρνηση προχωρεί σε επιδοτήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος και του φυσικού αερίου αυξάνοντας τα ποσά ώστε να συμπεριλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερα νοικοκυριά – είναι και το θέμα της «μεσαίας τάξης», η οποία κινδυνεύει να «πληρώσει το μάρμαρο», κάτι που η κυβέρνηση δεν θέλει να συμβεί σε καμία περίπτωση – και αυξάνει το επίδομα θέρμανσης, ελπίζοντας, παράλληλα, σε τέσσερα πράγματα:

● Η ανάπτυξη να κινηθεί πάνω από το 6,1% που προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού δίνοντας περισσότερο δημοσιονομικό χώρο.

● Να μην υπάρξει νέο έντονο «κύμα» της πανδημίας, που μπορεί να εκτροχιάσει τις προβλέψεις της κυβέρνησης για σταδιακή ομαλοποίηση της κατάστασης.

● Η τιμή του πετρελαίου να μην ακολουθήσει παρόμοια πορεία με αυτή του φυσικού αερίου, τινάζοντας στον αέρα κάθε σχεδιασμό.

● Η Ε.Ε. να καταλήξει όσο το δυνατόν συντομότερα σε μια κοινή πολιτική αντιμετώπισης του προβλήματος του κόστους της ενέργειας.

Όπως και να ’χει, πάντως, η κυβέρνηση θέλει πάση θυσία να προλάβει πιθανή ανάγκη επέκτασης των επιδοτήσεων σε ρεύμα και φυσικό αέριο και μέσα στο 2022 (τα μέτρα αφορούν την τελευταία τριμηνία του 2021), αλλά ταυτόχρονα ανησυχεί για το τι θα ζητήσει η Ε.Ε. όσον αφορά τον περιορισμό των μέτρων ανακούφισης από τις συνέπειες της πανδημίας (οι Βόρειοι εταίροι ήδη έχουν αρχίσει την παραδοσιακή γκρίνια τους…).

Γι’ αυτό αρχίζει να βάζει φρένο σε ορισμένες πρωτοβουλίες που είχαν πέσει στο τραπέζι, προκειμένου να ενισχυθούν τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Έτσι, κατά τα φαινόμενα, η πρόταση για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος στο τέλος του χρόνου «πάει καλλιά της», όπως λέει η λαϊκή έκφραση.

Από την άλλη, οι ελαφρύνσεις που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ θα εφαρμοστούν, όπως φαίνεται και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, καθώς η κυβέρνηση δεν θέλει να φανεί ότι κάνει πίσω σε ήδη εξαγγελθείσες κινήσεις της.

Πονοκέφαλος η Εύβοια

Την ίδια στιγμή, Μαξίμου και κυβέρνηση καλούνται να διαχειριστούν άλλο ένα μείζον πρόβλημα, αυτό των πλημμυρικών φαινομένων που καταγράφηκαν στην Εύβοια μαζί με την πρώτη επιδείνωση του καιρού.

Το πρόβλημα αυτό, εκτός από τις αντικειμενικές συνέπειες που έχει για την περιοχή, αλλά και τις «προβολές» που γίνονται και για τις άλλες πυρόπληκτες περιοχές σε Αττική και Πελοπόννησο, προκαλεί και επικοινωνιακό πλήγμα στην κυβέρνηση η οποία καλείται να απαντήσει γιατί, ενώ δήλωνε ότι αμέσως μετά το τέλος της καταστροφικής πυρκαγιάς θα αρχίσει τα αντιπλημμυρικά έργα στις πληγείσες περιοχές, με την πρώτη βροχή διαπιστώθηκε ότι επί της ουσίας ακόμα δεν έχει γίνει τίποτα.

Χαρακτηριστική της αμηχανίας που τα πλημμυρικά φαινόμενα προκάλεσαν στην κυβέρνηση ήταν η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου, ο οποίος πέρασε σε… υπερβατικό επίπεδο, λέγοντας ότι:

«Με τον Θεό δεν μπορεί να τα βάλει κανείς, δυστυχώς. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα ακραία φυσικά φαινόμενα. Μπορούμε όμως να κάνουμε τρία πράγματα: να προετοιμαζόμαστε καλύτερα, να δίνουμε μάχη κατά τη διάρκεια εκδήλωσης των φαινομένων και να αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες είτε έχουν να κάνουν με τις αποζημιώσεις είτε με την αποκατάσταση των περιοχών».

Ακόμα χειρότερα, ο αναπληρωτής ΥΠΕΣ Στέλιος Πέτσας επιχείρησε να αποσυνδέσει τις πλημμύρες από τις πυρκαγιές λέγοντας ότι «έχει μεγάλη διαφορά αυτό από το να συνδέουμε τα καμένα με τις ζημιές κοντά στη θάλασσα. Είναι τελείως διαφορετικό πράγμα με τα καμένα», φράση για την οποία παραδέχθηκε ότι ήταν «άστοχη», λίγες ημέρες μετά.

Σε συναγερμό λόγω κακοκαιρίας

Πιο… ειλικρινής εμφανίστηκε ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος, μιλώντας στον Real FM, δήλωσε πως «από την αρχή ξέραμε ότι είναι παντελώς ανέφικτο να κάνεις αντιπλημμυρικά έργα σε ενάμιση μήνα».

Πάντως σε ανάρτησή του στο Twitter επιχείρησε να διαβεβαιώσει τους πολίτες ότι «όλοι οι κάτοικοι της βόρειας Εύβοιας, που πάλι δοκιμάζονται, να ξέρουν ότι θα είμαστε στο πλάι τους για να διορθώσουμε τις ζημιές που η πλημμύρα δημιούργησε στις επιχειρήσεις και στα σπίτια τους. Κανείς δεν θα μείνει μόνος του πίσω».

Όπως και να ’χει, πάντως, η κυβέρνηση βρίσκεται σε συναγερμό για νέα τέτοια φαινόμενα, καθώς από σήμερα αναμένεται σοβαρή επιδείνωση του καιρού στη χώρα, με έντονες βροχές και καταιγίδες. Να σημειωθεί δε ότι στην πολλαπλώς πληγείσα από πυρκαγιές Εύβοια πλημμυρικά φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλες περιοχές της, πέραν αυτών που κάηκαν φέτος, κάνοντας την «εξίσωση» ακόμα πιο σύνθετη για την κυβέρνηση.

Προς το παρόν η κυβέρνηση έστειλε κλιμάκιο στις πλημμυροπαθείς περιοχές, απ’ όπου ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό Χρήστος Τριαντόπουλος δήλωσε ότι θα δοθεί νέα έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 20 εκατ. ευρώ για τη βόρεια Εύβοια, ενώ σημείωσε ότι τα αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα συνεχίζονται.

«Από την πρώτη στιγμή, με εντολή του πρωθυπουργού, βρεθήκαμε στη βόρεια Εύβοια και στο πεδίο με τον δήμαρχο, αυτοδιοικητικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες που άμεσα προχωρούν σε καθαρισμούς και τις πρώτες αποκαταστάσεις. Η στήριξη του κράτους φυσικά και θα συνεχιστεί για να καλυφθούν οι οποίες νέες ανάγκες, ενώ τα αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα συνεχίζονται» σημείωσε.

Την ίδια «γραμμή» ακολούθησε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση.

«Καζάνι που βράζει» η παιδεία

Μέσα σε όλα η κυβέρνηση διαπιστώνει ότι υπάρχει μεγάλη αναταραχή στο χώρο της εκπαίδευσης, με τους εκπαιδευτικούς να αντιδρούν όλο και πιο έντονα στις αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας σχετικά με την αξιολόγηση.

Παρά τις προσφυγές του υπουργείου στη Δικαιοσύνη κατά των απεργιακών κινητοποιήσεων στα δημόσια σχολεία, η απεργία της περασμένης Δευτέρας πραγματοποιήθηκε κανονικά και σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν οι ομοσπονδίες (ΟΛΜΕ και ΔΟΕ) η συμμετοχή ήταν εντυπωσιακή και πρωτοφανής για τα τελευταία χρόνια (την υπολογίζουν στο 70%, ενώ το υπουργείο μιλά για συμμετοχή της τάξεως του 45%).

Αυτή η εξέλιξη προκαλεί μεγάλο προβληματισμό στην κυβέρνηση, καθώς η απεργία συνοδεύτηκε και από μαζικά συλλαλητήρια στην Αθήνα και άλλες πόλεις της χώρας, στα οποία συμμετείχαν και μαθητές και φοιτητές.

Το υπουργείο Παιδείας διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να κάνει πίσω στο ζήτημα της αξιολόγησης, καθώς αποτελεί μια από τις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, και υπογραμμίζει ότι η αξιολόγηση δεν έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε ότι περισσότερα από 6.000 σχολεία έχουν προχωρήσει στη διαδικασία αυτή.

Από την άλλη, δάσκαλοι και καθηγητές προειδοποιούν ότι θα κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους, ισχυριζόμενοι ότι η αξιολόγηση «στοχεύει στην κατηγοριοποίηση των σχολείων, τον ανταγωνισμό μεταξύ τους και τη διαμόρφωση συνθηκών μεταβίβασης αρμοδιοτήτων εκτός του κεντρικού κράτους, που στο βάθος οδηγεί στην απόσυρση του κράτους από την ευθύνη παροχής δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά και καλεί τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο να αναζητήσουν χορηγούς και χρηματοδότες».

Διαβάστε επίσης:

Προϋπολογισμός: Επιπλέον φόροι 4 δισ. ευρώ σύμφωνα με το προσχέδιο

Χωρίς στρατηγική για τη φιλοζωία

Τα ενοίκια ευνοούν την αγορά ακινήτων