«Θα υπάρξει συνολική στρατηγική σε συνεργασία με το φιλοζωικό κίνημα. Το σύγχρονο πλαίσιο θα θέσει και τους δήμους προ των ευθυνών τους (…)». Όταν, το 2019, ο πρωθυπουργός καλούνταν να απαντήσει για πρώτη φορά στην ιστορία της ΔΕΘ για τα αδέσποτα και τα ζώα συντροφιάς, λίγοι μπορούσαν να φανταστούν ότι δύο χρόνια αργότερα η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων θα τα έβρισκε αντιμέτωπα με έναν από τους πλέον εχθροζωικούς νόμους στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.

Το «νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “Άργος” και λοιπές διατάξεις υπουργείου Εσωτερικών» βρήκε κάθετα αντίθετες τις μεγαλύτερες φιλοζωικές ομοσπονδίες, οι οποίες προειδοποίησαν για μια νομοθεσία που δεν προστατεύει τα ζώα, δεν προάγει τη φιλοζωία και απέχει παρασάγγας από τις σύγχρονες ευρωπαϊκές.
«Από τη διαβούλευση κιόλας έγινε ξεκάθαρο πως δεν είχαμε να κάνουμε με νομοσχέδιο για την προστασία των ζώων συντροφιάς, αλλά με επιχειρησιακό σχέδιο χρηματοδότησης των δήμων μέσω της διαχείρισης των αδέσποτων, το οποίο απαιτούσε και την καταστολή της συλλογικής φιλοζωικής δράσης» δηλώνει στο «Ποντίκι» η πρόεδρος της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας Ειρήνη Μολφέση.
Αντί να ακολουθηθεί ένα υπαρκτό μοντέλο ξένης νομοθεσίας και να υπάρξει διάλογος με την οργανωμένη φιλοζωία, επισημαίνει, φιλοζωικές και επιστήμονες κλήθηκαν για να τους ανακοινωθεί εν ολίγοις πως το κείμενο «είναι έτοιμο και τελειωμένο».

“Για ποια δικαιώματα μιλάμε;”

Προβάλλοντας τον αντίστοιχο βελγικό νόμο, που αναφέρει πως ασκείται πολιτική «με σκοπό τη διασφάλιση της προστασίας και της ευζωίας των ζώων, λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τις φυσιολογικές και ηθολογικές τους ανάγκες και τον ρόλο τους μέσα στην κοινωνία και το περιβάλλον», η Ειρήνη Μολφέση τονίζει πως ο νόμος 4830/2021 δεν προστατεύει τα ζώα και τα δικαιώματά τους και καταργεί κεκτημένα χρόνων. Ενδεικτικά:

1. Εγκαταλείπεται η διεθνής πρακτική της περισυλλογής – στείρωσης και επανένταξης των αδέσποτων και επιστρέφει η Ελλάδα στον εγκλεισμό.
2. Η πιο συχνή μορφή κακοποίησης των σκύλων, το μόνιμο δέσιμο, απαγορεύεται μόνο θεωρητικά, καθώς στην πράξη δεν προβλέπεται πρόστιμο. Αντίθετα ο νόμος εισάγει και «παραθυράκι» για όσους καταδικάζουν τα δυστυχή αυτά πλάσματα («βαρελόσκυλα», «ταρατσόσκυλα» κ.ά.) σε μια άθλια ζωή προβλέποντας το «νόμιμο δέσιμο» των δύο ωρών.
3. Εισάγεται ακατανόητη διάκριση, που διαχωρίζει τα κουτάβια από τα ενήλικα σκυλιά και τα μικρά από τα ενήλικα γατιά. Πώς; Ενώ ορθώς θεωρείται κακούργημα η εγκατάλειψη κουταβιού ή μικρού γατιού, δεν ισχύει το ίδιο αν το ζώο που εγκαταλείπεται είναι ενήλικο.
4. Συντηρείται το καθεστώς ζωολογικών κήπων και δελφιναρίων, παρά την επιστημονική τεκμηρίωση ότι τα δελφίνια βασανίζονται σε συνθήκες αιχμαλωσίας. Ακόμα χειρότερα, για τη λειτουργία αυτών των επιχειρήσεων δεν προβλέπεται καν ως προϋπόθεση η τήρηση των κανόνων ευζωίας∙ παράβλεψη τουλάχιστον εκκωφαντική!
5. Νομιμοποιούνται οι ζωοθυσίες σε θρησκευτικές πανηγύρεις και λαϊκές παραδόσεις, εφόσον παρίσταται κτηνίατρος.
   «Ο νόμος αγνοεί τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές των σύγχρονων πλαισίων προστασίας των ζώων» εξηγεί η Ειρήνη Μολφέση, διερωτώμενη: «Για ποια ευζωία των ζώων μιλάμε όταν τα πρόστιμα για τον ακρωτηριασμό αυτιών και ουράς είναι πολύ μικρότερα από εκείνα για γραφειοκρατικού τύπου παρατυπίες;».
   «Ποιος εμπιστεύεται τις προθέσεις μιας διοίκησης που αρνείται να βάλει στον νόμο τις αρχές που διέπουν τις ξένες νομοθεσίες ή που καταργεί το δικαίωμα των φιλοζωικών φορέων να παραστούν ως πολιτική αγωγή σε δίκες για κακοποίηση; Το ότι επανέφεραν τελικά τη διάταξη μετά την κατακραυγή δεν σημαίνει ότι δεν θα την καταργήσουν ξανά αύριο» τονίζει.

Τομές στα λόγια

Καταρρίπτοντας μία προς μία τις «πολυδιαφημιζόμενες τομές», η Ειρήνη Μολφέση επισημαίνει πως ακόμη και οι «υποτιθέμενες» «πέντε ελευθερίες» (η απαλλαγή των ζώων δηλαδή από αρνητικές καταστάσεις, όπως πείνα, δίψα, ασθένεια, πόνο) δεν δεσμεύουν τους δήμους στη διαχείριση των αδέσποτων, τα εκτροφεία ή τους ζωολογικούς κήπους.

«Ο νόμος», συνεχίζει, «αγνοεί ακόμη και την περυσινή απόφαση του ΣτΕ που αναγνωρίζει τις φιλοζωικές ως απαραίτητο κομμάτι του συστήματος διαχείρισης των αδέσποτων». Αντ’ αυτού, «αφήνει τους δήμους να επιλέγουν αν και με ποιες θα συνεργαστούν, απαγορεύοντας στις φιλοζωικές να περιθάλπουν αυτόνομα αδέσποτα, ακόμα κι αν ο δήμος δεν έχει πρόγραμμα. Οι προϋποθέσεις για τη διατήρηση καταφύγιου δείχνουν φωτογραφικές, είναι αυθαίρετες και δεν συνδέονται με την ευζωία των ζώων».

Έτσι οι δήμοι μπορούν να στοιβάζουν και να φυλακίζουν μόνιμα σε κυνοκομεία όσα αδέσποτα επιθυμούν, ενώ είναι γνωστό πως απέτυχαν να ανταποκριθούν σε όσα όριζαν προηγούμενες νομοθεσίες.
Η περίφημη απαγόρευση πώλησης ζώων σε pet shops, που είχε εξαγγελθεί χαροποιώντας τους φιλόζωους, έμεινε «τομή» στα λόγια, αφού αφαιρέθηκε από τη νομοθεσία.
«Τη στιγμή που οι σύγχρονες νομοθεσίες ξεκινούν από τον αυστηρό έλεγχο του εμπορίου, η Ελλάδα πρωτοτυπεί. Επιτρέπει στον έμπορο να εισάγει ζώα με μικροτσίπ μη καταχωρισμένα και να καταχωρεί, κατόπιν εορτής, μόνο όσα επιβίωσαν της μεταφοράς, χωρίς να καταγράφονται και να του καταλογίζονται οι απώλειες.
Στο ίδιο πνεύμα, ενώ για τον κηδεμόνα διπλασιάζονται τα πρόστιμα σε περίπτωση επανάληψης μιας παράβασης, αυτό δεν ισχύει για τον έμπορο που παραβιάζει τους όρους ευζωίας κατ’ επανάληψη. Επιπλέον δεν προβλέπεται μηχανισμός ελέγχου των εκτροφείων ούτε οριστική διακοπή λειτουργίας τους, ακόμα και για πολύ σοβαρές και επαναλαμβανόμενες παραβάσεις» υπογραμμίζει.

Στείρωση ή DNA

Παρότι διαφοροποιήθηκαν απέναντι στην υποχρεωτική στείρωση, οι μεγαλύτερες φιλοζωικές ομοσπονδίες διαφωνούν με την αποστολή γενετικού υλικού που – σύμφωνα με τον νομοθέτη – θα «ταυτοποιεί» τη μάνα ενός εγκαταλελειμμένου κουταβιού και θα τιμωρεί με πρόστιμο τον ιδιοκτήτη.
Η Ειρήνη Μολφέση εξηγεί πως η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία «συντάσσεται με τους μεγάλους διεθνείς φιλοζωικούς οργανισμούς, που όλοι έχουν τοποθετηθεί κατά της υποχρεωτικής στείρωσης των δεσποζόμενων ζώων επειδή, όπου έχει επιχειρηθεί, έχει φέρει αντίθετα αποτελέσματα».

Όσο για την ιχνηλάτηση του θηλυκού γεννήτορα, μέσω του DNA ενός εγκαταλελειμμένου κουταβιού, «αυτό δεν στέκει ούτε επιστημονικά ούτε οικονομικά». Το DNA «μπορεί να δώσει μόνο ενδείξεις, όχι αποδείξεις, συνεπώς το όλο εγχείρημα είναι άκυρο, πόσο μάλλον η επιβολή προστίμου. Το μέτρο είναι καθαρά εκβιαστικό: ή στείρωση ή φακέλωμα με άγνωστες συνέπειες» προσθέτει.

Μιλώντας για οργουελικό σενάριο ζητά να μάθει πώς συνδέεται «το φακέλωμα του γενετικού υλικού των ζώων συντροφιάς με την προστασία της ευζωίας τους». «Δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλέγμα υποχρεώσεων και μια παρακολούθηση του κηδεμόνα που τρομάζει ακόμα και τον πιο ευσυνείδητο άνθρωπο. Διότι αυτός στοχοποιείται. Εκείνος που δεν τσιπάρει, δεν πηγαίνει το ζώο στον κτηνίατρο και το έχει δεμένο στο χωράφι μένει στο απυρόβλητο, αφού δεν καταγράφεται στο σύστημα» εξηγεί.

«Θα επαναλάβω αυτό που είπα στη Βουλή. Θεωρήσαμε αρχικά ότι η κυβέρνηση είχε καλές προθέσεις. Αλλά μια καλοπροαίρετη κυβέρνηση δεν καταργεί τις διατάξεις για την παράσταση πολιτικής αγωγής των φιλοζωικών και την πώληση ζώων στα καταστήματα, ούτε συστήνει την ευθανασία των καλαζαρικών σκύλων. Αυτό δεν είναι νόμος για την προστασία των ζώων. Αν η κυβέρνηση θέλει να χρηματοδοτήσει τους δήμους και να χαρίσει 2.000.000 ευρώ σε εργαστήριο DNA, ας το κάνει. Αλλά μην προφασίζεται πως αυτά γίνονται για την προστασία των ζώων» καταλήγει.

“Τους αφαίρεσαν το δικαίωμα να ζουν ελεύθερα με αξιοπρέπεια”

Την αποστροφή της προς τον νέο νόμο εκφράζει και η Νατάσα Μπομπολάκη, πρόεδρος της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας. «Όσο διαβάζουμε τον νόμο η γνώμη μας αλλάζει προς το χειρότερο» αναφέρει. «Δεν είναι ένας νόμος σύγχρονος, ευρωπαϊκός, που αφορά την ευζωία των ζώων» επισημαίνει και τονίζει πως το πνεύμα και η φιλοσοφία του «διαιωνίζουν την αντίληψη ότι τα ζώα είναι ανεπιθύμητα και εστίες μολύνσεων».

Για αυτό τον λόγο, επιχειρηματολογεί, στις μετακινήσεις:
● με τα ΚΤΕΛ τα ζώα μπορούν να τοποθετηθούν στον χώρο των αποσκευών, κινδυνεύοντας να πεθάνουν από ασφυξία, χωρίς να προβλέπονται κυρώσεις για όσους οδηγούς επικαλεστούν άγνοια,
● με τα πλοία ο καπετάνιος μπορεί να απομακρύνει από το σαλόνι κηδεμόνα που θα ταξιδεύει με τη γάτα του στο κλουβάκι, εφόσον διαμαρτυρηθεί έστω και ένας επιβάτης.
«Ό,τι είχε κατακτηθεί με πολλούς αγώνες, όπως για παράδειγμα το να μην μπαίνουν ζώα στον χώρο αποσκευών των υπεραστικών λεωφορείων, “θυσιάστηκε” στον βωμό της ψηφοθηρίας. Η κυβέρνηση έκανε τα χατίρια στις συντεχνίες και έβαλε στο περιθώριο τους φορείς που τα προστατεύουν και τα πονάνε. Δεν ταυτίζονται τα επαγγελματικά συμφέροντα και τα πελατειακά κριτήρια με την προστασία των ζώων» ξεκαθαρίζει η Νατάσα Μπομπολάκη.

Εξηγεί δε ότι, με εξαίρεση «δυο – τρία θετικά στοιχεία», ο νόμος είναι στο σύνολό του προβληματικός. Ποια είναι τα πλέον μελανά σημεία του; «Το ότι αφαίρεσαν από τα ζώα το δικαίωμα να ζουν ελεύθερα με αξιοπρέπεια» απαντά.
«Για πρώτη φορά στα φιλοζωικά χρονικά της χώρας θεσμοθετείται, με τον πλέον επίσημο τρόπο, ο μόνιμος εγκλεισμός των αδέσποτων ζώων σε κυνοκομεία και κλουβιά», διευκρινίζει. «Ο μόνιμος εγκλεισμός διατρέχει πολλά άρθρα του ισχύοντος νόμου, γίνεται επομένως ξεκάθαρο πως τα ζώα που περισυλλέγονται μπορούν να περάσουν όλη τους τη ζωή σε ένα κυνοκομείο» προειδοποιεί.

Αναχρονιστικές “πέντε ελευθερίες”

Η Νατάσα Μπομπολάκη χαρακτηρίζει «αναχρονιστικές» τις «πέντε ελευθερίες», «απαντώντας» στους «ελάχιστους χειροκροτητές» τους:
«Το ζήτημα δεν είναι πλέον να κάνουμε πράγματα για να μην πονάνε τα ζώα, αλλά να φροντίζουμε να είναι ευτυχισμένα. Και αυτό δεν το πετυχαίνεις ούτε φυλακίζοντάς τα σε κυνοκομεία, ούτε επιτρέποντας το δέσιμό τους για δύο (;) ώρες. Η διάταξη της περιφοράς ζώων, που θεσμοθετείται για πρώτη φορά, αποτελεί από μόνη της μια τεράστια κακοποίηση. Η παρουσία κτηνιάτρου αυτό δεν το αλλάζει».
Η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία τάχθηκε από την πρώτη στιγμή υπέρ της υποχρεωτικής στείρωσης των ζώων, επικαλούμενη το παράδειγμα της Νέας Υόρκης. Συνεπώς δεν θεωρεί λύση την ταυτοποίηση με το DNA.

«Πρόκειται για ένα περίπλοκο πράγμα που παραπέμπει σε χώρες εξαιρετικά προηγμένες σε ζητήματα εφαρμογής νόμου, τεχνολογίας κ.λπ. Δεν είμαστε Ελβετία. Εδώ δεν εφαρμόσαμε την υποχρεωτική ηλεκτρονική σήμανση που κοστίζει 10 ευρώ. Το ίδιο θα συμβεί και με το DNA. Δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί. Απλώς θα δημιουργηθεί κάτι μη αποτελεσματικό, που δεν θα τηρηθεί στην πράξη, για να εισπράξουν κάποιοι ημέτεροι τα χρήματα. Και πάλι θα τρέχουν οι φιλόζωοι στην αστυνομία για να επισκεφτεί όποιον έχει κουτάβια και να διαπιστώσει τι έχει συμβεί» προβλέπει.

«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι για κάποιο χρονικό διάστημα, η υποχρεωτική στείρωση είναι το μόνο μέτρο που μπορεί να οδηγήσει σε δραστική μείωση των αδέσποτων. Και αυτό θα έπρεπε να είναι στρατηγικός στόχος του νομοσχεδίου. Οι στόχοι του νόμου, όπως αναφέρονται στο άρθρο 1, καταστρατηγούνται δυστυχώς σε πολλά από τα επόμενα άρθρα. Η διαχείριση των εκατομμύριων αδέσποτων θα συνεχίσει να γίνεται με όρους καταπάτησης των δικαιωμάτων τους και δεν θα επιτευχθεί» επισημαίνει, τονίζοντας πως δεν τους ενδιαφέρει να λύσουν το πρόβλημα, αλλά να το κρύψουν για να μην το βλέπουν οι ψηφοφόροι τους.

Χάθηκε η ευκαιρία

Η πρόεδρος της ΠΦΠΟ τονίζει ότι η κυβέρνηση έχασε την ευκαιρία να δημιουργήσει έναν νόμο που «πραγματικά θα άρχιζε να ξετυλίγει τον μίτο της επίλυσης του προβλήματος των αδέσποτων», καταγγέλλοντας πως «δουλεύτηκε με μια χούφτα ιδιωτών».

Ακολουθώντας «την πάγια τακτική της προσθαφαίρεσης άρθρων, άφησε τη διαχείριση των αδέσποτων στους δήμους, όπως στην προηγούμενη νομοθεσία, παρότι απέτυχαν. Θέλουν να πιστέψουμε πως αν οι 300 από τους 335 δήμους δεν κάνουν τη δουλειά τους, θα τους κόψουν τις χρηματοδοτήσεις; Δεν θα κοπεί καμία χρηματοδότηση. Οι δήμοι παραμένουν ανεξέλεγκτοι χωρίς ποινικές και διοικητικές κυρώσεις».

«Ο νόμος κυνηγάει κηδεμόνες και φιλοζωικές και αφήνει όλους τους υπόλοιπους ανεξέλεγκτους. Οι υποστηρικτές του, ανάμεσά τους και ελάχιστοι από τη φιλοζωική κοινότητα, έχουν παραμυθιάσει τον κόσμο. Όμως και πάλι τα ζώα θα την πληρώσουν» καταλήγει, κάνοντας λόγο για σχέδιο διάσπασης και αποδυνάμωσης της φιλοζωικής κοινότητας – «ατόπημα αντιδημοκρατικό», όπως το χαρακτηρίζει.

Διαβάστε επίσης:

Κορωνοϊός-μέτρα: Ξεκινά «σαφάρι» ελέγχων – Απαραίτητα «αξεσουάρ» εξόδου πιστοποιητικό-ταυτότητα

Μόνο ηλεκτρικά Ι.Χ. εξαιρούνται από τον «Καθαρό Δακτύλιο»- Όλες οι αλλαγές

Επίδομα θέρμανσης: Ο νέος τρόπος υπολογισμού και τα διευρυμένα κριτήρια χορήγησης (Παραδείγματα)