Στο αριστοκρατικό 16ο Διαμέρισμα, στο Παρίσι, υπάρχει ένα Μουσείο αλλιώτικο από τα άλλα. Δεν έχει ούτε σπάνια έργα ζωγραφικής, ούτε αρχαία αγάλματα και πολύτιμα αντικείμενα, ούτε σπάνια νομίσματα.

Έχει μια μεγάλη έκθεση από πλαστά αντικείμενα, δηλαδή απομιμήσεις γνωστών προϊόντων από μεγάλες μάρκες πολυτελείας.

Στις βιτρίνες του, ο επισκέπτης βλέπει το αυθεντικό προϊόν και δίπλα βλέπει την απομίμηση, και αν είναι παρατηρητικός αρχίζει και διακρίνει τις διαφορές. Ευτυχώς οι άνθρωποι του μουσείου έχουν ταμπελάκια που δείχνουν το αληθινό προϊόν και την απομίμηση. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό αφού υπολογίζεται ότι παγκοσμίως ένα ποσοστό 20% των ειδών πολυτελείας είναι πλαστό. Υπολογίζεται επίσης ότι ένα ποσοστό 80% των καταναλωτών, έχουν αγοράσει, δωρίσει, ή δεχθεί ως δώρο κάποια απομίμηση πολυτελούς προϊόντος. Εκτιμάται μάλιστα ότι η παραγωγή απομιμήσεων ή πιο απλά «μαϊμούδων» έχει αυξηθεί 10.000% τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Δύο είδη απομιμήσεων

Φαίνεται πως υπάρχουν δύο είδη απομιμήσεων. Τα είδη «μίμησης» (fakery by imitation) που δεν έχουν κανέναν συγκεκριμένο χαρακτηριστικό με το αυθεντικό προϊόν, αλλά η γενική τους εικόνα θυμίζει το αυθεντικό προϊόν, και τα είδη «πιστής απομίμησης» (fakery by “passing off”) που αναπαράγουν με φθηνό χοντροκομμένο πολλές φορές τρόπο τα χαρακτηριστικά του αυθεντικού και θέλουν να πείσουν τον καταναλωτή ότι είναι αυθεντικά.

Στην Τουρκία που κατασκευάζονται άπειρες «μαϊμούδες», μπορεί να δει κανείς καταστήματα που πουλούν «μαϊμού» ρολόγια, να έχουν πλατιά φαρδιά την ταμπέλα «Genuine Fake», και τη βιτρίνα τους γεμάτη ψεύτικα «Rolex», «Omega», «Vacheron Constantin», κλπ.

Το θέμα είναι πολύ σοβαρό καθώς οι τζίροι είναι τεράστιοι, και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται και μια τάση για προϊόντα μαζικής κατανάλωσης «μαϊμού», αυτά τα οποία οι μάνατζερς ονομάζουν προϊόντα «masstige», εννοώντας προϊόντα μαζικής κατανάλωσης που έχουν όμως καλό όνομα, συνδυάζοντας τις λέξεις «mass market» και «prestige». Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν γνωστά καλά προϊόντα προϊόντα μέσου βαλάντιου, όπως: Adidas, Abercrombie & Fitch, Converse, Nike, Puma, Levi’s, Tommy Hilfiger, Fifa, Ducati, Jack Daniel’s, Jaguar, L’Oréal, Procter & Gamble, Unilever, Warner Bros, Yamaha, PlayStation, Hello Kitty, Playboy.

Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζεται ο Μπιορν Χροτσβάγκερ, διευθυντής της οργάνωσης React που καταπολεμά τις απομιμήσεις προϊόντων, και έχει έδρα το Άμστερνταμ, και συμπληρώνει πως: «Παλιά αν σταματούσαμε 5.000 πλαστά κομμάτια κάθε μήνα κάναμε κάποιο έργο. Αν εμποδίζαμε 100.000 πλαστά κομμάτια το χρόνο, μπορούσαμε να είμαστε κάπως αισιόδοξοι. Τώρα έχουμε αλλάξει σύστημα και σταματάμε 25 εκατομμύρια προϊόντα ‘’μαϊμούδες’’ κάθε χρόνο».

Η οργάνωση React προσπαθεί να εντοπίσει τα ύποπτα προϊόντα από τις λίστες εισαγωγής. Όταν οι πράκτορες βλέπουν κάποια στοιχεία να λείπουν από τις λίστες, τότε μπαίνουν σε επιφυλακή. Ο Μπιορν Χροτσβάγκερ, εξηγεί: «Όταν μια λίστα εισαγωγής αναφέρει απλώς ‘’παπούτσια’’, είναι ύποπτη. Αν ήταν παπούτσια Nike ή Adidas, τότε θα έγραφε ‘’Nike shoes’’ ή ‘’Adidas shoes’’ αντίστοιχα. Έπειτα βλέπουμε από πού γίνεται η εισαγωγή, αφού αυτά τα προϊόντα κατασκευάζονται συνήθως στις χώρες της Ασίας».

Η απομίμηση προϊόντων φτάνει μέχρι στην απομίμηση ειδών κομμωτικής, όπως λακ, κοντίσιονερ, και άλλων προϊόντων που δεν θα το φανταζόμασταν. Στη συνθήκη αυτή συνετέλεσε θετικά και η ηλεκτρονική αγορά προϊόντων, αφού ο καταναλωτής πλέον αγοράζει από μακριά πολλά από αυτά τα προϊόντα με το πάτημα ενός κουμπιού και είναι δύσκολο (αν όχι αδύνατο) να εντοπίσει τη διαφορά. Στα γραφεία της React στο Άμστερνταμ μπορεί κανείς να δει από μαϊμούδες Chanel μέχρι ψεύτικα μαϊμουδάκια του Paul Frank, και από ψεύτικα προϊόντα της Louis Vuitton μέχρι ψεύτικα κουτιά απορρυπαντικού πλυντηρίων Ariel.

Τι κάνει όμως τον καταναλωτή να θέλει να αγοράσει ένα προϊόν μάρκας που είναι ακριβό; Οι μεγάλες μάρκες σε κάνουν να πιστεύεις πως αγοράζοντας συμμετέχεις στο όνειρο, και η αυτοεκτίμησή σου ανεβαίνει. Όταν ο καταναλωτής αγοράζει ένα ακριβό προϊόν και όχι ένα φθηνότερο που μοιάζει ίδιο, το κάνει γιατί επενδύει στην αίγλη της μεγάλης φίρμας. Επενδύει στην «εικόνα», όπως λένε οι διαφημιστές. Οι μεγάλες φίρμες κατασκευάζουν τα πανάκριβα προϊόντα τους όπου βρουν φτηνά εργατικά, και επενδύουν στην «εικόνα» που έχει χτίσει η εταιρεία μέσα στα χρόνια. Αυτοί που κάνουν τις «μαϊμούδες» ασχολούνται μόνο με τη φτηνή κατασκευή, και επωφελούνται από την καλή εικόνα και το πρεστίζ της μεγάλης φίρμας που αντιγράφουν.

Ο μύθος του προϊόντος

Η «εικόνα» και ο «μύθος» ενός προϊόντος χτίζονται μέσα στα χρόνια, και οι άνθρωποι αγαπούν τις ιστορίες γύρω από τα προϊόντα. Αυτό ισχύει από παλιά. Για παράδειγμα η «βελγική δαντέλλα» ήταν το πιο πολυτελές προϊόν του 16ου αιώνα. Υπερείχε γιατί γινόταν από λινό νήμα που ήταν πιο φίνο από το αγγλικό νήμα.

Η ιστορία έλεγε ότι οι γυναίκες στο Βέλγιο έπλεκαν μέσα σε σκοτεινά δωμάτια που είχαν μια μόνο μικρή πηγή φωτός, οπότε μπορούσαν να πλέκουν πιο περίτεχνα σχέδια στη δαντέλλα τους γιατί το νήμα παρέμενε νωπό και δεν ξεραινόταν εύκολα. Αντίθετα οι υφάντρες στην Αγγλία δεν μπορούσαν να κάνουν λεπτοδουλειά γιατί το νήμα τους ξεραινόταν εύκολα. Η ιστορία αυτή, είχε πυροδοτήσει τη φαντασία των καταναλωτών και για αιώνες συνέβαλλε στην φήμη του προϊόντος κάνοντας την «βελγική δαντέλλα» πανάκριβη και δυσεύρετη.

Οι «απομιμήσεις» είναι παλιά ιστορία

Η περιήγηση στο μουσείο παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και ανεξάντλητη ποικιλία. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν και πολλά διδάγματα που μπορεί να πάρει κανείς περιδιαβαίνοντας τα εκθέματα στο Μουσείο Απομιμήσεων. Από κάποια ειρωνεία, σε μια προθήκη του Μουσείου, υπάρχουν ένας αμφορέας ρωμαϊκός αμφορέας, και μια γαλατική απομίμησή του.

Ο γαλατικός αμφορέας είναι 2.000 ετών, και στο στόμιο, εκεί όπου κανονικά θα έπρεπε να αναγράφεται κάποιο ρωμαϊκό όνομα, αναγράφονται κάποια άσχετα σύμβολα. Είναι άραγε υπερήφανοι οι υπάλληλοι του μουσείου που η χώρα τους έχει τα πρωτεία στις «απομιμήσεις»; Μάλλον όχι. Εξ’ άλλου το «Musee de la Contrefacon» δημιουργήθηκε το 1951, από το Συνδικάτο Επαγγελματιών Κατασκευαστών, για καθαρά παιδαγωγικούς σκοπούς. Ένα τελευταίο αστείο παραλειπόμενο; Η μονοκατοικία που στεγάζει το Μουσείο, στο 16 της Rue de la Faisanderie, είναι αντίγραφο μιας μονοκατοικίας του 17ου αιώνα, που κάποτε βρισκόταν σε μια άλλη γειτονιά του Παρισιού, στο Μαρέ!   

Διαβάστε επίσης:

Έτοιμος να… ανθίσει ο Πύργος του Λονδίνου – Πυρετώδεις ετοιμασίες για το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας Ελισάβετ (photos/videos)

Ρεζίν Ζύλμπερμπεργκ: Ποια ήταν η γυναίκα που… επινόησε τη ντισκοτέκ και έγινε «βασίλισσα» της νύχτας (Videos)

Νάταλι Γουντ: Τι κρύβεται πίσω από τον μυστηριώδη θάνατό της – Τα στοιχεία που πέρασαν απαρατήρητα (Videos)