Κανένας δεν θα ήθελε να είναι στη θέση του Προέδρου Μπάιντεν. Άντε να ισορροπήσει στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης ανάμεσα στην de facto απο-παγκοσμιοποίηση (υλοποιείται με τις κυρώσεις στη Ρωσία), στον προστατευτισμό των αμερικανικών συμφερόντων (για να μην χαθεί η μπάλα από την αντεπίθεση του τραμπισμού) και να πείσει τους Αμερικανούς ότι δεν είναι ο Τραμπ με προσωπείο Δημοκρατικού…

Όλο και πιο κοντά στον οικονομικό εθνικισμό του Τραμπ

Το Politico πάντως ξεκαθάρισε ότι το επιτελείο του Μπάιντεν για θέματα εμπορίου είπε: «Παγκοσμιοποίηση, αναπαύσου εν ειρήνη».

Η επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας και ο αποκλεισμός της από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και το πετρελαϊκό εμπάργκο είναι ο ορισμός της υπονόμευσης της παγκοσμιοποίησης, στην οποία ορκίζεται αιώνια πίστη η φιλελεύθερη ελίτ στην Αμερική. Αυτή που έκανε τα πάντα για να ανακοπεί ο τραμπισμός, ο οποίος προέτασσε το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» ως λύση για την αντιμετώπιση των αμερικανικών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Και τώρα τι κάνει αυτή η φιλελεύθερη ελίτ για να τιμωρήσει τη Ρωσία; Υπονομεύει βασικές λειτουργικές δομές της ανοιχτής οικονομίας.

Έχασε την μπάλα

Ο Μπάιντεν υποσχέθηκε προεκλογικά ότι θα βάλει τέρμα στον οικονομικό εθνικισμό του Τραμπ και στις αρχές του 2022 η ατζέντα του βρέθηκε στην… εντατική. Οι υποσχέσεις για πιο έξυπνη και αποτελεσματική πολιτική για την ανάσχεση της Κίνας προσέκρουσαν στις εσωτερικές επιφυλάξεις στο επιτελείο του Λευκού Οίκου για τους δασμούς και τους επενδυτικούς περιορισμούς κατά του Πεκίνου και μετά ήρθαν και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας με αφορμή την εισβολή στην Ουκρανία.

Μάλιστα, καθώς ο πόλεμος άνοιξε δουλειές για την αμερικανική πολεμική βιομηχανία, το αποτέλεσμα της πολιτικής Μπάιντεν για το παγκόσμιο εμπόριο και την εθνική οικονομία θυμίζει ολοένα και περισσότερο την εποχή Τραμπ.

Ο Μπάιντεν καταχειροκροτήθηκε στην Ομιλία του προς το Έθνος όταν υποσχέθηκε ότι θα εργαστεί για την ανοικοδόμηση της εσωτερικής βιομηχανίας για να απεγκλωβιστούν οι ΗΠΑ από τον στενό εναγκαλισμό με την Κίνα, τη Ρωσία και άλλα «αυταρχικά καθεστώτα». Υπόσχεση που παραπέμπει στη ρητορική των Ρεπουμπλικανών, καθώς έρχονται και οι ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο, όπου ο Τραμπ θέλει να πάρει το αίμα του πίσω από τους Δημοκρατικούς.

«Αντί να εξαρτιόμαστε από ξένες εφοδιαστικές αλυσίδες, ας τις κάνουμε στην Αμερική» είπε ο Μπάιντεν και τον χειροκρότησαν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί.

Η αμερικανική Οστπολιτίκ

Πριν από σαράντα χρόνια η αμερικανική εμπορική πολιτική συνίστατο στην εγκατάσταση γραμμών παραγωγής των αμερικανικών εταιρειών στο εξωτερικό με την ελπίδα ότι η παγκοσμιοποίηση θα οδηγούσε σε μείωση των τιμών, προς όφελος των Αμερικανών καταναλωτών, και θα συνέβαλλε στην προώθηση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων σε χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Όμως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας και η φιλορωσική στάση του Πεκίνου έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Η Γερμανία έχει αποκηρύξει πλέον την Οστπολιτίκ. Θα το σκεφτούν οι Δημοκρατικοί στην Αμερική;

«Ξέρουμε με σιγουριά, λόγω των όσων υποφέρει ο ουκρανικός λαός, ότι η Κίνα είναι ο παράγοντας – κλειδί που ενισχύει τη Ρωσία σε αυτόν τον πόλεμο» δήλωσε ο Χέρμπερτ Ρέιμοντ Μακάστερ, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ. Τον ακούν με ενδιαφέρον αρκετοί Δημοκρατικοί.

Όταν στις ΗΠΑ παρουσιάστηκαν δραματικές ελλείψεις προστατευτικών μασκών για τον κορωνοϊό, έγινε αντιληπτό τι μπορεί να σημαίνει η εξάρτηση από την Κίνα. Και μετά ήρθε η Ρωσία, που, ανατρέποντας τις μεταπολεμικές συνθήκες που εγγυώνται το ελεύθερο εμπόριο, έφερε τους Δημοκρατικούς στο ίδιο μήκος κύματος με τους Ρεπουμπλικανούς.

Αναζήτηση νέας στρατηγικής

«Βρισκόμαστε εν μέσω μίας ιστορικής περιόδου αβεβαιότητας λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, που προκαλεί σοκ στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα… Και η Covid παραμένει άμεσος κίνδυνος, ιδιαιτέρως με όσα βλέπουμε στην Κίνα» εξήγησε ο Μπράιαν Ντις, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου των ΗΠΑ, μιλώντας πριν από δύο εβδομάδες στο Οικονομικό Κλαμπ της Νέας Υόρκης. Και περιέγραψε το ερώτημα: «Με δεδομένο αυτό το τοπίο, νομίζω ότι η πιο επίμονη ερώτηση για όλους μας είναι πώς θα ξαναγράψουμε τη σύγχρονη αμερικανική βιομηχανική στρατηγική».

Στο επιτελείο Μπάιντεν υπάρχουν εκφραστές όλων των τάσεων. Οι ιδέες είναι πολλές, ο κοινός παρονομαστής γράφει «Κίνα». «Ψάχνουμε νέες ιδέες και καινούργια μοντέλα για το πώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα» για να επιτευχθούν οι νέοι στόχοι, παραδέχτηκε η Λίζα Τόμπιν, διευθύντρια του τμήματος που ασχολείται με τα κινεζικά θέματα, στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, μέχρι τον Νοέμβριο του 2021.

Πάντως, αν ρωτήσεις τους ανθρώπους του Μπάιντεν ποιος ευθύνεται για τον σημερινό οικονομικό εθνικισμό, θα σου «δείξουν» τη νεοφιλελεύθερη πολιτική των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, λέγοντας ότι οι φοροελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις, η χαλάρωση των ρυθμιστικών κανόνων και οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που ευνοούσαν την παγκοσμιοποιημένη οικονομία οδήγησαν στη σημερινή εύθραυστη εφοδιαστική αλυσίδα και στα προβλήματα που ανέδειξε η πανδημία. Το κλειδί, λένε, είναι η ανοικοδόμηση της βιομηχανικής βάσης της αμερικανικής οικονομίας, που χάθηκε στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης, εξαιτίας της πολιτικής που ενθάρρυνε τις μεγάλες εταιρείες να αναζητούν φθηνά εργατικά χέρια στο εξωτερικό με το αιτιολογικό ότι έτσι έφερναν πιο φτηνά προϊόντα στους καταναλωτές.

Τώρα παραδέχονται ότι η κρίση ανέδειξε την ανάγκη να φτιάχνονται τα βασικά τσιπ για τους υπολογιστές στην Αμερική και να μην παράγονται όλα στην Ασία. Το 2020 στις ΗΠΑ παρήχθησαν το 12% των ημιαγωγών της παγκόσμιας αγοράς, στην Κίνα το 15% και σε άλλες ασιατικές χώρες το 58%.

Φενάκη το… τέλος της Ιστορίας

Το 2000 ο γερουσιαστής – τότε – Μπάιντεν έλεγε ότι «βάζοντας την Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, που είναι ένας οργανισμός που βασίζεται σε κανόνες, θα τεθεί η Κίνα κάτω από πολυμερείς πιέσεις για το εμπόριο και προοδευτικά θα ενισχυθεί ο σεβασμός τους για την ισχύ του νόμου». Δέκα χρόνια αργότερα ο Πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα καλωσόριζε την ένταξη της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου λέγοντας ότι έτσι «οι ΗΠΑ και άλλα κράτη θα έχουν υπόλογη τη Ρωσία σε ένα σύστημα κανόνων που διέπουν την εμπορική συμπεριφορά και παρέχουν τα μέσα για την εφαρμογή των νόμων».

Οι απόψεις αυτές αντανακλούσαν την εδραιωμένη πεποίθηση στην αμερικανική ελίτ για την υπεροχή του αμερικανικού καπιταλισμού και του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος την εποχή που τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος. Ο καπιταλισμός και η δημοκρατία δεν κινδυνεύουν πλέον από την πάλη των τάξεων και τους εθνικισμούς. Είναι αυτό που ο Φράνσις Φουκουγιάμα έλεγε «τέλος της Ιστορίας».

Όμως αποδείχτηκε πως η Ιστορία δεν τελείωσε. Η «θεραπεία σοκ» που επιχείρησε η Δύση στη Ρωσία δεν βοήθησε τον μέσο Ρώσο πολίτη. Εξέθρεψε την ελίτ που διαμοίρασε τα ιμάτια της ΕΣΣΔ, τους λεγόμενους «ολιγάρχες». Επίσης, παρά το μπαράζ κυρώσεων, το ρωσικό ρούβλι έχει ανακάμψει. Κι αυτό είναι ένα σημάδι ότι η παγκοσμιοποιημένη οικονομία αντιστέκεται στον οικονομικό εθνικισμό, όπως γράφουν οι GlobalTimes.

Διαβάστε επίσης:

Φυγή εγκεφάλων από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία – Ποιοι και γιατί την εγκαταλείπουν (Photos)

Γλύξμπουργκ: Πόσες φορές ξύπνησαν πάθη, κόντρες και προκάλεσαν φασαρία (Photos/Video)

Το χρονικό της πτώσης της σοβιετικής αυτοκρατορίας