Αντιλαμβάνεστε την απογοήτευση του λαού που θα υποχρεωνόταν να παρακολουθήσει την πεζοπορία του πρωθυπουργού του από τη Μαδρίτη έως την Αθήνα επειδή το γραφείο σημάτων αποδέχθηκε την ονομασία Turkaegean;

Αντιλαμβάνεστε πόσο διολισθαίνει ο πολιτικός διάλογος όταν το εμπορικό θέμα καθίσταται αντικείμενο συζήτησης «εθνικής ήττας» τη στιγμή που στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ εξελίχθηκαν πολύ ενδιαφέροντα θέματα, τα οποία προσδιορίζουν το μέλλον της συνεργασίας των κρατών – μελών του, αλλά και τους άξονες της νέας γεωστρατηγικής προτεραιότητας;

Διεθνής και εγχώριος Τύπος επισημαίνουν με εντυπωσιασμό νέες αμυντικές συγκλίσεις και συμμαχίες, που για την απλούστευση της συζήτησης τις αναφέρουν ως «αραβικό ΝΑΤΟ».

Όμως, όταν παρακολουθείς προσεκτικά τις διεθνείς εξελίξεις, απλώς διαπιστώνεις την ταχύτητα με την οποία διαμορφώνονται τα γεγονότα. Η τάση συγκλίσεων έχει τεθεί πολύ προσεκτικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εδώ και αρκετά χρόνια, τόσο μεταξύ των Αράβων όσο και μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής και της ανατολικής Μεσογείου.

Δεν έχει διαφύγει την προσοχή μας τα προηγούμενα χρόνια η εντονότατη διπλωματική αντιπαράθεση του Ομάν με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όταν οι δύο χώρες, στο πλαίσιο του Συμβουλίου των Χωρών του Κόλπου, αναφέρθηκαν στην ανάγκη αμυντικής συσπείρωσης και ολοκλήρωσης των πολιτικών τους προς όφελος της συνοχής και της σταθερότητας της περιοχής τους, πολύ πριν ξεσπάσει η κρίση των τεσσάρων (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν και Αίγυπτος, 5 Ιουνίου 2017) κατά του Κατάρ.

Σήμερα όμως παραμερίζονται σταδιακά οι εντάσεις και η διάθεση αποκλεισμών. Περισσότεροι συζητούν για κοινές δράσεις και αμυντικές συσπειρώσεις προκειμένου να αντιμετωπισθούν μείζονες προκλήσεις του κόσμου μας που κινείται προς μία εποχή διαφορετικών όρων εκπαίδευσης, εργασίας, παραγωγής, επικοινωνίας.

Θα προσαρμοστεί η Άγκυρα;

Αγαπάμε τις ήττες ακόμη και όταν η ουσιαστική συζήτηση ούτε μας θίγει ούτε καν μας αφορά; Τι συνέβη τις δύο ημέρες στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη;

Ο Τούρκος Πρόεδρος με τις επιλογές του επιβεβαίωσε ότι η διεθνής πίεση τον καθοδηγεί συναινετικά (;) σε προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Η συμφωνία με Σουηδία και Φινλανδία επαχθέστερη θα αποδειχθεί για την Τουρκία παρά για τα δύο νέα μέλη της Συμμαχίας. Η Σουηδία και οι υπόλοιπες σκανδιναβικές χώρες και κατά πλειοψηφία τα μέλη του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. κυριαρχούνται από τις αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι εξοπλιστικές προτεραιότητες της Συμμαχίας συμπεριλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τον εκσυγχρονισμό των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων. Αναβαθμισμένα F-16 διαθέτουν πολλές χώρες – μέλη για τις ανάγκες του ενιαίου αμυντικού δόγματος.

Η προσεκτική παρακολούθηση του τουρκικού αιτήματος από τον γενικό γραμματέα και ορισμένους συμμάχους είναι πολύ διαφορετικό θέμα από την απόφαση του Κογκρέσου να μην επιτρέψει για πολλούς λόγους τη συγκεκριμένη περίοδο εξοπλισμό της Τουρκίας με σύγχρονα οπλικά συστήματα.

Πέρα όμως από το σημαντικό πολιτικό γεγονός της ξεκάθαρης θεσμικής θέσης που εκφράζεται στις ΗΠΑ, ορθώς πιθανολογείται ότι χώρες παραγωγοί αμυντικών συστημάτων θα προσφέρουν δικά τους οπλικά συστήματα για να καλύψουν ανάγκες της οικονομίας τους και για να συνεργαστούν με την Τουρκία.

Παραμένει ζέον πρόβλημα για τις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – Ε.Ε. το θέμα των S-400, των δύο ρωσικών πυρηνικών εργοστασίων στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των διπλωματικών διευκολύνσεων και ασυλιών που εξασφαλίζει η Άγκυρα στους Ρώσους συμβούλους, εμπειρογνώμονες και τεχνικούς σε ΝΑΤΟϊκό έδαφος, που βαρύνουν όλη την πιθανή πρόοδο των συνομιλίων. Το πεδίο αναμέτρησης είναι πλέον πολύ διαφορετικό.

Ο κομβικός ρόλος της Ελλάδας

Η Ελλάδα συμμετείχε παραγωγικά στις εργασίες της Μαδρίτης. Επ’ ουδενί αποτελεί επιτυχία της Συμμαχίας η εικαζόμενη αποκλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων. Το αυτονόητο για τη ΝΑΤΟϊκή στρατηγική συνεργασίας είναι η αρμονική σχέση και εκπαίδευση των μελών. Επίσης, πάντοτε με συμμαχική λογική, ουδόλως μας απασχολεί ο τρόπος που η Τουρκία θα διαχειριστεί τη σχέση της με τη Μόσχα, κυρίως στο κεφάλαιο S-400.

Όσον αφορά την προθυμία της Τουρκίας να διευκολύνει τη μεταφορά επισιτιστικής βοήθειας από τους ουκρανικούς λιμένες, που κατέχει ή απειλεί η Ρωσία, θα πρέπει να εξεταστεί πολύ προσεκτικά η προβαλλόμενη πρόταση, επειδή, όπως διατυπώνεται, παρέχει δικαιώματα ρυθμιστή στον εισβολέα, που παρανόμως έχει ναρκοθετήσει και τη θάλασσα.

Εάν η Μόσχα προχωρήσει για τα ανθρωπιστικά θέματα σε συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, τότε πραγματικά κάθε προσφορά για διάθεση πλοίων για τις μεταφορές, ελληνικών, τουρκικών και άλλων εθνικοτήτων, αποκτά άλλη σημασία.

Βεβαίως η Ελλάδα στο θέμα των μεταφορών δημητριακών προς την Αφρική και τον Τρίτο Κόσμο μπορεί να προτείνει συνδυασμό μεταφορών, χερσαίων από την Ουκρανία προς ελληνικά λιμάνια, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Ελευσίνα, και από εκεί διά θαλάσσης προς Αλεξάνδρεια, Βεγγάζη και άλλους λιμένες για να προωθηθούν προϊόντα προς τους ανθρώπους που αποδεδειγμένα δοκιμάζονται επειδή στερούνται βασικά προϊόντα διατροφής.

Το άμεσο άνοιγμα επισιτιστικού διαδρόμου προς τον Τρίτο Κόσμο αποτελεί πρωτοβουλία αντιμετώπισης άμεσης ανθρωπιστικής ανάγκης και μπορεί να τεθεί υπό τα Η.Ε., την Ε.Ε., τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), την Αφρικανική Ένωση (African Union) και τον Αραβικό Σύνδεσμο.

Ισορροπημένες αποφάσεις

Η συγκυρία για την Ελλάδα είναι ξεχωριστή. Η χώρα αξιολογείται διεθνώς ως πόλος σταθερότητος και αξιόπιστης πολιτικής δραστηριοποίησης. Η υπερβολή των πολιτικών εκφράσεων με αποδέκτες τους ψηφοφόρους και τις ομάδες κοινωνικής πίεσης δεν αρμόζει στη στιγμή. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες. Στόχος δεν είναι η μείωση ή τιμωρητική πολιτική εις βάρος της Τουρκίας.

Μεθοδικά πέτυχαμε να εξελιχθεί η ΝΑΤΟϊκή συζήτηση σύμφωνα με τις στρατηγικές της Συμμαχίας. Η χώρα μας εγκαίρως διείδε τα οφέλη που αποκομίζει προσαρμοσμένη στην ευρύτερη συμμαχική επιδίωξη, η οποία εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα με τρόπο ουσιαστικό και όχι πανηγυρικό.

● Ηwin–win εξέλιξη της συνόδου κορυφής στο ΝΑΤΟ υποχρεώνει την Ε.Ε. να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα πολιτικά, αλλά και ευρωστρατηγικά.

● Ο κ. Ερντογάν έφυγε από τη Μαδρίτη ικανοποιημένος, με πολιτική επιτυχία που μπορεί να αναδείξει στην Τουρκία. Το ΝΑΤΟ αποκόμισε ό,τι επιδίωκε.

● Η Σουηδία και η Φινλανδία δεν διακινδύνευσαν σε οτιδήποτε ούτε αποστασιοποιήθηκαν από τις ανθρωπιστικές τους αρχές.

● Η Ελλάδα αποδέχθηκε τον γεωστρατηγικό της ρόλο στο πλαίσιο της Συμμαχίας, ανέδειξε τα γεωστρατηγικά της πλεονεκτήματα, που πλέον αναγνωρίζονται συνολικώς, και βεβαίως διέψευσε όλους όσοι ισχυρίζονται ότι η πολιτική μας, που εξυπηρετεί τη ΝΑΤΟϊκή συνοχή, δεν είναι εθνικό δημιούργημα, αλλά απλώς παρακολούθημα πολιτικών ισχυροτέρων συμμάχων.

Ό,τι συμφώνησαν οι ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ, όπως και αν αναγνωσθεί, με αντίληψη της διεθνούς πολιτικής ή με στείρα αντιπολιτευτική διάθεση, δεν αφήνει την παραμικρή αμφιβολία ότι η Τουρκία αναζητά βηματισμό με προορισμό τη συμμαχική πραγματικότητα.

Σε κανένα σημείο της συμφωνίας δεν υπάρχει όρος απόκλισης από τις αυστηρές ανθρωπιστικές αρχές μας, όπως απαιτεί το διεθνές δίκαιο, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και η εσωτερική νομοθεσία Σουηδίας και Φινλανδίας.

Πολύπλοκο διεθνές σύστημα

Το σύνολο των αποτελεσμάτων χαρακτηρίζεται ως πολιτικά θετικό και δημιουργικό για την προώθηση των συγκλίσεων που απαιτείται στις ημέρες μας. Τα παράθυρα που διατηρούνται ακόμη μισάνοιχτα από ΗΠΑ – Ρωσία αφήνουν κάποιες αναλαμπές φωτός για τον κόσμο.

Τη διελκυστίνδα Ουάσιγκτον – Μόσχας παρακολουθεί με πολύ ενδιαφέρον και ιδιαίτερη προσοχή η Κίνα. Το Πεκίνο εκφράζει προβληματισμό ακόμη και δυσαρέσκεια επειδή περιλαμβάνεται στη σφαίρα των αντιπάλων, αλλά διατηρεί πάντοτε το πλεονέκτημα μίας διαφορετικής ανάλυσης των γεγονότων, με όρους ισχύος, αλλά προσέγγιση μανδαρίνων, που καθιστά την επεξήγηση των συμπεριφορών πολύ σύνθετη, με απωανατολίτικη πολυπλοκότητα.

Κύρια παράμετρος προσδιορισμού του κόσμου που δημιουργείται είναι η αλληλεπίδραση και ο επανακαθορισμός των συμφερόντων μεταξύ τριών κυρίων πόλων στρατηγικής και ανάπτυξης, αλλά και τουλάχιστον τριών άλλων, που αναπτύσσονται ταχύτατα στη Λατινική Αμερική, την Αφρική και την ευρύτερη περιοχή του Κόλπου.

Όλοι έχουν λόγο στα θέματα ενέργειας, αποκομίζουν πλούτο από την εκμετάλλευση των αποθεμάτων σε μέταλλα, κονδύλους μαγγανίου στους πυθμένες των ωκεανών (UNCLOS), άλλα ορυκτά, ενεργειακούς πόρους και σπάνιες γαίες.

Οι συνομιλίες σε όλα τα επίπεδα, με όλους τους συντελεστές, ξεπερνούν τα όρια των εθνικών συνόρων. Περιοριστικές βερμπαλιστικές ανακοινώσεις για «ήττες και επιτυχίες» συμπεριλαμβάνονται ακόμη στην πολιτική συζήτηση του μικρόκοσμου των εσωτερικών μας προσεγγίσεων, αλλά οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι τελικώς τα εθνικά συμφέροντα και οι προσδοκίες του λαού προσδιορίζονται και από την πολυπλοκότητα του διεθνούς συστήματος.

Τις εξάρσεις και τις ακρότητες δεν μπορεί κανείς να τις αποκλείσει, αλλά επιθυμία αποτελεί η εξασφάλιση σταθερότερου πολιτικού, στρατηγικού, οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Όσοι επιλέγουν λογικές προηγούμενων αιώνων θα υποστούν μία βιαιότερη προσαρμογή.

Η Ελλάδα με τις επιλογές της δείχνει ότι αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα της εποχής και προφανώς, παρά το ακραίο πολιτικό λεκτικό που επιλέγεται σε στιγμές πολύ κρίσιμες για τα συμφέροντα της χώρας μας, προτιμά να συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που δημιουργούν και συμβάλλουν στις εξελίξεις.

Συν Αθηνά και χείρα κίνει

Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ επέτυχε εξαιρετική εξέλιξη για όλα τα μέλη.

● Η επικείμενη, κατά την ανάλυσή μας, αναβάθμιση των τουρκικών F-16 αποτελεί κομμάτι του συνολικού αμυντικού σχεδιασμού, αλλά με τους θεσμικούς όρους της δημοκρατίας στη χώρα παραγωγής των αεροσκαφών.

● Η διεύρυνση της συνεργασίας του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. με το Ισραήλ, τις αραβικές χώρες και αργότερα με το Ιράν, όχι πολύ μακριά από τις ημέρες που ακολουθούν, επιβεβαιώνουν τη στρατηγική συγκλίσεων, ώστε να αποκατασταθούν οι συνομιλίες με τη Μόσχα και ισόρροπα να εξελιχθεί κάθε συνεργασία με την Κίνα.

«Εν οίδα ότι ουδέν οίδα» εξαιτίας της ταχύτατης ροής των θεμάτων της διεθνούς πολιτικής, αλλά εξίσου ελληνικό και το «συν Αθηνά και χείρα κίνει».

Διαβάστε επίσης

Ακρίβεια: Καταναλωτές στα πρόθυρα νευρικής κρίσης λόγω νέου πληθωριστικού άλματος

Διερεύνηση μέχρι τέλους για το σκάνδαλο Νovartis – Στην αντεπίθεση ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την κατάρρευση της κατηγορίας περί «σκευωρίας»

Πολιτικός «καύσωνας» για την κυβέρνηση