H εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί το κλειδί για να αντιμετωπιστεί τον επόμενο χειμώνα η κρίση. Έτσι τουλάχιστον λένε οι ειδικοί. Και αναφέρουν ότι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για να πετύχει αυτή η οικονομία είναι η σωστή διαχείριση του δημόσιου φωτισμού.

Πρόκειται για ένα θέμα που δεν απασχολούσε έως πρόσφατα την ελληνική κοινωνία. Εκείνο που πάντα πονοκεφάλιαζε τους δήμους ήταν να έχουν φως στους δρόμους για λόγους προστασίας από την εγκληματικότητα. Αρκούσε ωστόσο μια ματιά στον ουρανό για να καταλάβουμε ότι κάτι κάναμε λάθος και σε αυτόν τον τομέα.

Όχι μόνο εμείς, αλλά μάλλον ολόκληρος ο δυτικός κόσμος.

Τα στοιχεία από τους αμερικανικούς δορυφόρους, τα οποία συνέλεξε το Συμβούλιο για την Προστασία της Αγροτικής Αγγλίας, δείχνουν πως υπάρχουν πλέον λίγα μέρη στον κόσμο, και ιδιαίτερα στη Δύση, όπου οι άνθρωποι μπορούν να δουν καθαρά τον έναστρο ουρανό.

Τα τελευταία επτά χρόνια η φωτορύπανση αυξήθηκε κατά 24% και μια απόκοσμη πορτοκαλί λάμψη από το τεχνητό φως έχει καλύψει μεγάλα τμήματα της Γης – συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Η φωτορύπανση θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα, αφού στις περισσότερες μεγαλουπόλεις και την Αθήνα, όπως επισημαίνουν περιβαλλοντικές οργανώσεις, ο φωτισμός γίνεται χωρίς σχεδιασμό με αποτέλεσμα να κατασπαταλάται ενέργεια.

Οι δήμοι φωτίζουν χώρους ενώ δεν χρειάζεται. Δεν χρησιμοποιούν λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης. Δεν εστιάζουν το φως εκεί που πρέπει. Φωτίζουν ακόμα και τα δέντρα, με αποτέλεσμα τα πουλιά να εγκαταλείπουν τις φωλιές τους.

Αφήνουν τα φώτα ανοιχτά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Αν πάμε σε κάποιο βουνό σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από την Αθήνα, θα δούμε, ακόμα και εάν δεν φαίνεται η ίδια η πόλη, έναν ουράνιο θόλο, ένα νέφος φωτός που δημιουργείται γύρω από αυτή. Αυτό, σχηματικά, είναι η φωτορύπανση.

Συνέπειες στο βιολογικό ρολόι

Όσο περισσότερο φως υπάρχει τόσο περισσότερο εκπέμπεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Αντανακλάται σε κτήρια και επιφάνειες.

Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν οι κάτοικοι των πόλεων να δουν τα άστρα και φυσικά να μην μπορούν οι αστρονόμοι να κάνουν τις παρατηρήσεις τους.

Το 50% του περιβάλλοντός μας βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα. Κάποιοι λένε πως είναι δύσκολο να ανακτήσουμε τη θέα των αστεριών χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών.

Τα φώτα των δρόμων, των επιχειρήσεων, των δημόσιων κτηρίων, των κήπων δεν χρειάζεται να σβήσουν, απλώς να τοποθετηθούν καλύτερα, να πάψουν να κοιτούν τον ουρανό, ειδάλλως η επόμενη γενιά θα στερηθεί κάτι πολύτιμο.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), τα πρόωρα μωρά εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας και αναπηρίας.

Στις ΗΠΑ, το 2018, οι πρόωρες γεννήσεις και οι γεννήσεις λιποβαρών μωρών ήταν «ένοχες» για περίπου το 17% των θανάτων βρεφών κάτω του ενός έτους.

Το βιολογικό ρολόι του ανθρώπινου οργανισμού (οι κιρκαδικοί ρυθμοί του) διαταράσσεται εξαιτίας της φωτορύπανσης.

Αυτό μπορεί με τη σειρά του να οδηγήσει σε διαταραχές του ύπνου που επιδρούν στις εγκύους αυξάνοντας τον κίνδυνο πρόωρης γέννησης.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη, η πιθανότητα πρόωρης γέννησης (πριν από την 37η εβδομάδα της κύησης) μπορεί να αυξηθεί κατά 12,9% εξαιτίας της φωτορύπανσης.

Η συμβολή των δήμων

Το ερώτημα είναι τι κάνουμε, πώς αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο. Η αλήθεια είναι ότι κάποιοι δήμοι, πολύ πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση, είχαν αναπτύξει μια κουλτούρα πιο οικολογική και λιγότερο ενεργοβόρα, η οποία πρόκειται έως έναν βαθμό να τους βοηθήσει.

Ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων, αντικατάσταση του φωτισμού με λαμπτήρες χαμηλής ενέργειας τύπου LED, ακόμη και μείωση του διακοσμητικού φωτισμού για κάποιες ώρες σε εγκαταστάσεις και μνημεία είναι τα βασικά όπλα που έχουν οι δήμαρχοι στη φαρέτρα τους.

Είναι ενδεικτικό ότι στον Δήμο Αθηναίων η ετήσια κατανάλωση ενέργειας με τα υπάρχοντα φωτιστικά είναι περίπου 25 εκατ. KWh, ενώ με την τοποθέτηση των νέων φωτιστικών έχει υπολογιστεί μείωση κατανάλωσης έως 60%.

Στόχος είναι η μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας να κυμαίνεται περίπου στα 15 εκατ. KWh.

Στον Δήμο Θεσσαλονίκης, σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος για τον φωτισμό οδών και πλατειών, αλλά και για την κάλυψη των αναγκών στα δημοτικά κτήρια, το 2021 το μηνιαίο κόστος ήταν της τάξης των 385.000 ευρώ.

Φέτος, το μηνιαίο κόστος έχει υπερδιπλασιαστεί κι έχει εκτιναχθεί σε περίπου 800.000 ευρώ. Μάλιστα, με τα σημερινά δεδομένα – αν δηλαδή δεν υπάρξουν πρόσθετες επιβαρύνσεις – η πρόβλεψη του οικονομικού επιτελείου του Δήμου Θεσσαλονίκης για το πρόσθετο κόστος που θα προκύψει το 2022 σε σχέση με την περσινή χρονιά για ηλεκτρικό ρεύμα θα υπερβεί τα 4 εκατ. ευρώ.

Στον Δήμο Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης ξεκινά η επιχείρηση «διακόπτης», καθώς από αύριο στις 12 το βράδυ θα μειωθεί η ένταση 6.000 λαμπτήρων LED και η μειωμένη ένταση θα παραμείνει έως τις 5 το πρωί.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Δήμος Παπάγου – Χολαργού, ο οποίος προχωρά σε σβήσιμο των φώτων στο δημαρχείο και την απενεργοποίηση των σιντριβανιών.

Όπως και να έχει, μπορούμε να συνδυάσουμε το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Με αλλαγή φωτισμού και ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα αντιμετωπίζουμε και οικονομία κάνουμε…

Διαβάστε επίσης

Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι: Το θέμα της ενέργειας βάζει ζητήματα ενότητας

Στη ΔΕΘ με το βλέμμα στις Βρυξέλλες

ΣΥΡΙΖΑ: Βλέπει Μητσοτάκη σε αποδρομή, ζητά εκλογές ως μόνη διέξοδο