Αν και η προέλευσή της αμφισβητείται, μια αρχαία κινέζικη κατάρα λέει: «Είθε να ζεις σε ενδιαφέρουσες εποχές». Κάπως έτσι ζει τα τελευταία χρόνια η Ταϊβάν.

Το 2022 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τη νησιωτική χώρα στα νοτιοανατολικά της ηπειρωτικής Κίνας που από το 1949 τραβά τον δικό της δρόμο, προσπαθώντας να μείνει ανεξάρτητη από τη «μητέρα Κίνα», από την οποία αποσπάστηκε όταν οι δυνάμεις του στρατηγού Τσιανγκ Κάι Σεκ οχυρώθηκαν στο νησί, τελευταίο προπύργιο μπροστά στο «κύμα» των δυνάμεων του Μάο Τσε Τουνγκ.

Από τότε η Ταϊβάν αποτελεί ίσως το πλέον διαφιλονικούμενο σημείο του πλανήτη, με το Πεκίνο να προσπαθεί να την επανασυνδέσει με την ηπειρωτική χώρα στη λογική της «μίας Κίνας» και την Ταϊπέι να αγωνίζεται να παραμείνει ανεξάρτητη, ζητώντας διαρκώς τη βοήθεια της Δύσης και ιδίως των ΗΠΑ ώστε να αποκρούσει μια πιθανή εισβολή της Κίνας.

Η «στρατηγική ασάφεια»

Μέχρι το 2022 η στρατηγική, το «δόγμα» της Ουάσινγκτον έναντι της Ταϊβάν ήταν αυτό της αποκαλούμενης «στρατηγικής ασάφειας», ήτοι οι ΗΠΑ δεν είχαν ξεκαθαρίσει ποτέ ποια στάση θα τηρούσαν αν η Κίνα κινούνταν επιθετικά κατά της Ταϊβάν, παρότι φρόντιζαν διαρκώς να ενισχύουν την άμυνα της νησιωτικής χώρας με οπλικά συστήματα και εκπαίδευση.

Ωστόσο, όλα αυτά μοιάζουν να αλλάζουν από τη στιγμή που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, τον περασμένο Σεπτέμβριο, μιλώντας στην εκπομπή «60 Minutes» του τηλεοπτικού δικτύου CBS, όταν ρωτήθηκε αν ο αμερικανικός στρατός θα υπερασπιζόταν την Ταϊβάν σε περίπτωση επίθεσης της Κίνας, απάντησε «ναι, εάν πράγματι γινόταν επίθεση άνευ προηγουμένου».

Η απάντηση Μπάιντεν σόκαρε το Πεκίνο, το οποίο κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι παραβιάζουν το δόγμα της «μίας Κίνας», ενώ ο Λευκός Οίκος επιχείρησε να συμμαζέψει κάπως τον αντίκτυπο της δήλωσης αναφέροντας ότι «ο Πρόεδρος το έχει πει αυτό και στο παρελθόν, μεταξύ άλλων στο Τόκιο νωρίτερα φέτος. Κατέστησε επίσης σαφές τότε ότι η πολιτική μας στην Ταϊβάν δεν έχει αλλάξει».

Αλλαγή πολιτικής

Ωστόσο, σύντομα φάνηκε ότι η Ουάσινγκτον έχει αλλάξει πολιτική, καθώς η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων του Αμερικανικού Κογκρέσου Νάνσι Πελόζι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ταϊπέι προκειμένου να δείξει έμπρακτα τη στήριξη των ΗΠΑ στην Ταϊβάν και την ανεξαρτησία της από την Κίνα.

Και λίγο πριν τελειώσει το 2022 το Κογκρέσο ενέκρινε πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 10 δισ. δολαρίων για στρατιωτική ενίσχυση της Ταϊπέι, το οποίο είχε προωθήσει ο ίδιος ο Μπάιντεν, προκαλώντας νέες κραυγές οργής από το Πεκίνο, το οποίο θεωρεί ότι πλέον οι ΗΠΑ έχουν κάνει στροφή στην πολιτική τους.

Μπροστά σε αυτά τα γεγονότα η αντίδραση της Κίνας ήταν εξαιρετικά βίαιη καθώς – υπό τη δικαιολογία στρατιωτικών ασκήσεων – προχώρησε, μετά την αποχώρηση της Πελόζι, επί της ουσίας σε ναυτικό αποκλεισμό της Ταϊβάν για περίπου επτά ημέρες, ενώ εκτόξευσε ακόμα και βαλλιστικούς πυραύλους, οι οποίοι πέρασαν πάνω από την Ταϊπέι, προκαλώντας τρόμο και οργή.

Κίνδυνος ατυχήματος

Ταυτόχρονα η Κίνα κάθε τόσο στέλνει μαχητικά αεροσκάφη και πλοία σε απόσταση αναπνοής από την Ταϊβάν δοκιμάζοντας τα νεύρα των αμυντικών δυνάμεων της Ταϊπέι, αλλά και πολλαπλασιάζοντας δραματικά τον κίνδυνο για κάποιου είδους ατύχημα, το οποίο θα μπορούσε να πυροδοτήσει κανονική πολεμική σύρραξη μεταξύ των δύο χωρών – που θα περιλάμβανε και εμπλοκή των ΗΠΑ.

Σημειώνεται ότι, κατά τη συνάντησή του με τον Μπάιντεν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής των G20 στο Μπαλί, ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ δεν άφησε κανένα περιθώριο παρερμηνείας της θέσης του Πεκίνου για το ζήτημα της Ταϊβάν, παρότι δήλωσε έτοιμος για έναν «ειλικρινή» διάλογο για τα μείζονα στρατηγικά θέματα, καθώς οι δύο χώρες πρέπει «να βρουν τη σωστή κατεύθυνση».

Συγκεκριμένα, ο Σι τόνισε στον Μπάιντεν ότι «το ζήτημα της Ταϊβάν είναι στον πυρήνα των θεμελιωδών συμφερόντων της Κίνας, αποτελεί το πολιτικό θεμέλιο των σχέσεων Κίνας – ΗΠΑ και είναι η πρώτη “κόκκινη γραμμή” που δεν πρέπει να ξεπεραστεί» ξεκαθαρίζοντας, παράλληλα, ότι η πολιτική της «μίας Κίνας» δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης των δύο πλευρών.

Η στρατηγική του Πεκίνου

Υπό αυτές τις συνθήκες, το 2023 ενδέχεται να αποτελέσει κομβικό χρονικό σημείο για τις εξελίξεις, όχι μόνο στην Ταϊβάν, αλλά συνολικά στην ευρύτερη περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Ταυτόχρονα, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει και ένα ορόσημο σχετικά με τις σχέσεις της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου συνολικά, και όχι μόνο σχετικά με την Ταϊβάν, αν και θα είναι το επίκεντρο.

Δεδομένου ότι στις αρχές του 2024 είναι προγραμματισμένες προεδρικές εκλογές στην Ταϊβάν, το Πεκίνο θα επιδιώξει να μην αυξήσει την ένταση στην περιοχή ελπίζοντας ότι νικητής στις εκλογές θα είναι κάποιος πολιτικός που θα είναι πιο πρόθυμος να διαπραγματευτεί με την «Απαγορευμένη Πόλη», παρά κάποιος που θα διακατέχεται από έντονες εθνικιστικές τάσεις.

Από την άλλη, η Κίνα έχει ξεκαθαρίσει ότι μια νέα επίσκεψη υψηλόβαθμου Αμερικανού πολιτικού στην Ταϊπέι – ο νέος πρόεδρος της Βουλής Κέβιν ΜακΚάρθι έχει δεσμευτεί προεκλογικά για κάτι τέτοιο – θα τύχει της ίδιας αντιμετώπισης με την επίσκεψη Πελόζι, ήτοι με πολύ μεγάλες και εξαιρετικά σκληρές στρατιωτικές ασκήσεις γύρω από την Ταϊβάν.

Οι κινήσεις των ΗΠΑ

Όσον αφορά τις ΗΠΑ και ειδικά το Πεντάγωνο, η εισβολή της Κίνας στην Ταϊβάν θεωρείται σχεδόν βέβαιη και όλα τα «war games» περιστρέφονται γύρω από το σενάριο αυτό, αν και προφανώς δεν μπορεί να υπολογιστεί ο χρόνος κατά τον οποίο το Πεκίνο θα αποφασίσει ότι θα πρέπει να αρχίσει η επιχείρηση «επιστροφής» της Ταϊβάν στη «μητέρα Κίνα».

Στο πλαίσιο αυτό, από τη μία η Ουάσιγκτον προσπαθεί να ενισχύσει στρατιωτικά όσο περισσότερο γίνεται την Ταϊπέι (ας μην μας διαφεύγει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει ελλείψεις στα αποθέματα όπλων και πυρομαχικών και στις ΗΠΑ) και από την άλλη κρατά ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας και διπλωματίας με το Πεκίνο (εξ ου και η επικοινωνία Μπλίνκεν με τον ομόλογό του Κιν).

Όπως και να ’χει, πάντως, όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι το 2023 θα είναι… ενδιαφέρον για την Ταϊβάν και το μέλλον της.

Διαβάστε επίσης:

Στα μαρμαρένια αλώνια της επικοινωνίας – Πώς θα πορευτούν Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τις κάλπες

Έρχεται νέο τσουνάμι ακρίβειας

Επιταχύνει ο ΣΥΡΙΖΑ για ψηφοδέλτια – προεκλογική εκστρατεία