Ένας μυστηριώδης στόλος μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο σε όλο τον κόσμο και αυξάνεται διαρκώς, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN, στο οποίο τονίζεται ότι ακόμα κι αυτοί που περνούν τις μέρες τους παρακολουθώντας τις διαδρομές πλοίων στους ωκεανούς δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν την ταυτότητα των δεξαμενόπλοιων.

Καθώς κλιμακώνονται οι δυτικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ολοένα και περισσότερα πλοία εντάσσονται σε αυτόν τον στόλο με τα μυστηριώδη τάνκερ, που εξυπηρετεί τις ρωσικές εξαγωγές. Στελέχη της βιομηχανίας πετρελαίου εκτιμούν ότι ο «σκιώδης» στόλος αριθμεί περίπου 600 τάνκερ, ή περίπου το 10% του συνολικού αριθμού των μεγάλων δεξαμενόπλοιων που πλέουν σε όλο τον κόσμο.

Το σκοτεινό παζλ

Παραμένει όμως ένα παζλ η ιδιοκτησία και η διαχείριση των περισσότερων τάνκερ, καθώς το εμπόριο ρωσικού πετρελαίου τον τελευταίο χρόνο έγινε μία περίπλοκη επιχείρηση. Μετά τις κυρώσεις πολλές δυτικές εταιρίες αποσύρθηκαν από τις μεταφορές ρωσικού πετρελαίου, αλλά νέοι, «γκρίζοι παίκτες έσπευσαν να μπουν» στην αγορά, «με εταιρίες-κελύφη στο Ντουμπάι ή στο Χονγκ Κονγκ, να εμπλέκονται σε αρκετές περιπτώσεις», όπως χαρακτηριστικά γράφει το CNN. Κάποιοι από αυτούς τους «γκρίζους παίκτες» αγόρασαν πλοία από ευρωπαίους και άλλοι πήραν παλιά πλοία που θα είχαν –υπό άλλες συνθήκες- καταλήξει στα διαλυτήρια πλοίων.

Περιγράφοντας αυτό το μυστηριώδες δίκτυο, υψηλόβαθμο στέλεχος εταιρίας που εμπορεύεται πετρέλαιο δήλωσε στο CNN: «μπαίνετε βαθύτερα στις σκοτεινές τέχνες»…

Ο στόλος αυτός κινείται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εντοπίζεται από τα ραντάρ και αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για την Μόσχα, στην προσπάθεια να αποφύγει την συνεργασία με πλοιοκτήτες από την Δύση και να ξεπεράσει τις κυρώσεις για το ρωσικό αργό και τα προϊόντα διύλισης, όπως το ντίζελ.

Η διεύρυνση του σκιώδους στόλου καταδεικνύει τις δραματικές αλλαγές που έχουν επιφέρει στην παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι δυτικές κυρώσεις. Στην προσπάθεια να παραμείνει λειτουργικό το δίκτυο εμπορίας, η Ρωσία προχώρησε στην συνολική ανασυγκρότηση των εμπορικών σχέσεων που είχε αναπτύξει επί δεκαετίες και οδήγησε στη διχοτόμηση του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος.

«Υπάρχει ο στόλος που δεν κάνει ρωσικές δουλειές και από την άλλη υπάρχει ο στόλος που σχεδόν αποκλειστικά κάνει ρωσικές δουλειές», δήλωσε στο CNN ο Ριτσαρντ Μάθιους, στέλεχος της εταιρίας EA Gibson που δραστηριοποιείται διεθνώς στις ναυλώσεις πλοίων.

«Γκρίζα πλοία» και «σκοτεινά πλοία»

Καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τη ρωσική ενέργεια, εμφανίζονται νέοι αγοραστές στη Ασία. Η Κίνα αύξησε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στα 1,9 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα, κατά μέσον όρο, το 2022, αριθμός που δείχνει άνοδο των συναλλαγών με την Μόσχα κατά 19% σε σχέση με το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας. Η Ινδία αύξησε σε ακόμα πιο εντυπωσιακό ποσοστό τις αγορές ρωσικού πετρελαίου- πρόκειται για αύξηση σε ποσοστό 800%, φθάνοντας στα 900.000 βαρέλια τη μέρα.

Οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου στην Κίνα και στην Ινδία έφθασαν σε ύψη ρεκόρ τον Ιανουάριο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρίας αναλύσεων Kpler. Οι εξαγωγές στην Τουρκία, που είναι άλλος ένας μεγάλος πελάτης της Ρωσίας, έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά.

Για να γίνουν αυτές οι εξαγωγές χρειάζονται δεξαμενόπλοια. Ο εθνικός στόλος της Ρωσίας δεν επαρκεί. Και το κενό καλύπτεται από τον «σκιώδη στόλο».

Ο Μάθιου Ράιτ, αναλυτής της Kpler, διαχωρίσει τα πλοία με τα οποία διακινείται το ρωσικό αργό πετρέλαιο σε δύο κατηγορίες: «τα γκρίζα πλοία» και «τα σκοτεινά πλοία».

Τα «γκρίζα πλοία» πουλήθηκαν μετά την ρωσική εισβολής την Ουκρανία κυρίως από ευρωπαίους πλοιοκτήτες σε εταιρίες στη Μέση Ανατολή και την Ασία και μέχρι να αλλάξουν χέρια τα περισσότερα δεν ήταν ενεργά στην αγορά. Τα «σκοτεινά πλοία» είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων σε βάρος της πετρελαϊκής αγοράς του Ιράν και της Βενεζουέλας.

«Υπάρχουν ενδείξεις ότι συζητούν τις κινήσεις τους κλείνοντας τον αναμεταδότη AIS», δήλωσε ο Ράιτ, αναφερόμενος στα «σκοτεινά πλοία» και στην τεχνολογία που υπάρχει για την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό των πλοίων.

Ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρίας Kpler, πλοία Ευρωπαίων πλοιοκτητών εκτέλεσαν τον Ιανουάριο το 36% του ρωσικού εμπορίου πετρελαίου. Πάντως η Ρωσία εργάζεται συστηματικά για να σταματήσει να δουλεύει με δυτικούς πλοιοκτήτες. Κι έτσι αναπτύχθηκε ο νέος στόλος.

«Ο σκοτεινός στόλος κυκλοφορούσε μεταφέροντας πετρέλαιο από την Βενεζουέλα και το Ιράν σε όλο τον κόσμο και όλοι αναμέναμε ότι θα αυξηθεί, όπως και έγινε», δήλωσε ο Τζανίβ Σαχ, αναλυτής της εταιρίας συμβούλων  Rystad Energy.

Οι σκιώδεις πλοιοκτήτες

Ένας βασικός λόγος είναι το ότι η μεταφορά ρωσικού πετρελαίου σε πιο μακρινούς προορισμούς, όπως η Κίνα και η Ινδία, δεν μπορεί να συγκριθεί με τις μεταφορές που γινόταν σε γειτονικές χώρες, όπως η Φινλανδία. Η Ρωσία τώρα χρειάζεται τετραπλάσια ναυτιλιακή δυνατότητα για τη μεταφορά αργού  πετρελαίου, σε σχέση με τις ανάγκες πριν από τη εισβολή, σύμφωνα με την EA Gibson.

Αποτέλεσμα είναι να πωλούνται κάθε μήνα 20-25 πλοία για να ενταχθούν στον σκιώδη στόλο, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελέχους εταιρίας εμπορίας πετρελαίου. Η μη κερδοσκοπική οργάνωση Global Witness εκτιμά ότι στο ένα τέταρτο των πωλήσεων δεξαμενόπλοιων μεταξύ Φεβρουαρίου 2022 και Ιανουαρίου 2023, εμπλέκονται άγνωστοι αγοραστές -ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Και η ζήτηση θα αυξηθεί τους προσεχείς μήνες, καθώς η Κίνα θα χρειαστεί περισσότερο πετρέλαιο για να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη.

Αναπάντητα είναι τα ερωτήματα για το ποιος τελικά ελέγχει τον σκιώδη στόλο. Κάποιοι υποψιάζονται ότι ένα μέρος αυτών των εταιριών-κελυφών έχουν σχέσεις «με το ρωσικό κράτος, ή συγκεκριμένους παίκτες που έχουν πολιτικές διασυνδέσεις», σύμφωνα με τον Σεργκέι Βακουλένκο, πρώην στέλεχος ρωσικής πετρελαϊκής εταιρίας, που τώρα συνεργάζεται με το ίδρυμα Carnegie Endowment for International Peace.

Προκύπτει όμως και θέμα ασφάλειας, αφού πολλά από τα σκάφη του «σκοτεινού στόλου» πιστεύεται ότι είναι ηλικίας άνω των 15 ετών, δηλαδή υπερβαίνουν την ηλικία στην οποία οι μεγάλες εταιρίες αποσύρουν τα πλοία τους για λόγους ασφάλειας. Τώρα όμως είναι πολύ περισσότερα τα δεξαμενόπλοια που πλέουν στους ωκεανούς, εξυπηρετώντας το ρωσικό πετρελαϊκό εμπόριο.

Διαβάστε επίσης:

Το «μάθημα» του Πάντινγκτον, του χειρότερου σιδηροδρομικού δυστυχήματος της Βρετανίας (Photos/Video)

Guardian: Η Ελλάδα έχει τον χειρότερο δείκτη ασφαλείας των σιδηροδρόμων στην ΕΕ – Η σύγκριση με το δυστύχημα της Γερμανίας (Videos)

Ο βασιλιάς Κάρολος έκανε έξωση στον Χάρι από τη βασιλική κατοικία που του είχε παραχωρήσει η βασίλισσα Ελισάβετ