Δύο χώρες που διατηρούν άριστες σχέσεις, αλλά έχουν βρεθεί και αντίπαλες στην προσπάθεια εδραίωσης των σφαιρών επιρροής τους, εμπλέκονται και στην τελευταία ανάφλεξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Ρωσία και η Τουρκία διαχρονικά βλέπουν τον Καύκασο ως πεδίο ανάπτυξης των γεωστρατηγικών φιλοδοξιών τους και ως εκ τούτου εμπλέκονται ευθέως ή εμμέσως στις εξελίξεις.

Η Τουρκία, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Αζερμπαϊτζάν, το 1991 και έκτοτε παραμένει ένθερμος υποστηρικτής του καθεστώτος του Μπακού, επικαλούμενη και τους θρησκευτικούς δεσμούς μεταξύ τους.

Μάλιστα στο δεύτερο πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, το 2020, τα τουρκικά drones Bayraktar έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για την στρατιωτική νίκη του Αζερμπαϊτζάν.

Η Αρμενία από την άλλη πλευρά, έχει παραδοσιακά στενές σχέσεις με την Ρωσία. Η Μόσχα διατηρεί μία στρατιωτική βάση στην Αρμενία, οι δύο χώρες είναι μέλη της στρατιωτικής συμμαχίας των έξι πρώην σοβιετικών κρατών C STO, η Ρωσία μεσολάβησε για να σταματήσει ο δεύτερος πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ και ανέπτυξε ειρηνευτική δύναμη στην περιοχή.

Russian Defence Ministry:

An agreement on the total cessation of hostilities was achieved between the #Azerbaijani side and representatives of #NagornoKarabakh through the mediation of the command of the #Russian peacekeeping force.

The implementation of these agreements will… pic.twitter.com/Ky5o4oPKxW

— Russian Embassy, UK (@RussianEmbassy) September 20, 2023

Το στρατηγικό λάθος του Γερεβάν

Όμως οι σχέσεις Αρμενίας-Ρωσίας έχουν παγώσει μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Νικόλ Πασινιάν, ο οποίος ηγήθηκε των μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Γερεβάν, το 2018. Ο Πασινιάν δήλωσε πρόσφατα ότι η μονομερής εξάρτηση της Αρμενίας από την Ρωσία για θέματα ασφάλειας είναι «στρατηγικό λάθος».

Η Αρμενία μετά από αυτή την δήλωση-βόμβα του Πασινιάν ανακοίνωσε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με δυνάμεις του αμερικανικού στρατού, προκαλώντας την αντίδραση της Μόσχας, που έκανε λόγο για «μη φιλικά βήματα».

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν αρνήθηκε ότι η Αρμενία διέρρηξε τους συμμαχικούς δεσμούς με την Ρωσία, αλλά κατηγόρησε το Γερεβάν ότι «ουσιαστικά αναγνώρισε» την εδαφική κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν επί του Ναγκόρνο Καραμπάχ, προσθέτοντας: «Αν η Αρμενία η ίδια αναγνωρίζει ότι το Καραμπάχ αποτελεί τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, εμείς τι θα έπρεπε να κάνουμε;»

Η πρόσβαση ανεξάρτητων παρατηρητών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι αδύνατη και έτσι είναι άγνωστο κατά πόσο τηρείται η εκεχειρία, που επιτεύχθηκε με ταπεινωτικούς όρους για τους Αρμένιους του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Πρόκειται για όρους που ουσιαστικά ανοίγουν τον δρόμο για την εθνοκάθαρση της περιοχής, όπως τουλάχιστον υποστήριζε το Γερεβάν όταν εκδηλώθηκε η αζερική επίθεση στον θύλακα του Καυκάσου.

The victory in the war against Nagorno Karabakh is celebrated in Baku, waving the flags of Russia and Turkey. Once again, we were convinced that this was a Russian-Turkish war against 120,000 peaceful Armenians. #Armenia #Yerevan #NagornoKarabakh #Karabakh #Artsakh… pic.twitter.com/r75ZQb1Wfy

— Robert Ananyan (@robananyan) September 20, 2023

Προαναγγελία εθνοκάθαρσης

Ο Αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγεφ έχει κατ΄ επανάληψη δηλώσει την πρόθεση ανακατάληψης του Ναγκόρνο Καραμπάχ δια της βίας και αυτή τη φορά η επίθεση κατά των Αρμενίων του Καραμπάχ χαρακτηρίστηκε «αντιτρομοκρατική επιχείρηση». Το Μπακού χρησιμοποίησε την ίδια φρασεολογία με εκείνη που έχει χρησιμοποιήσει κατ΄ επανάληψη η Τουρκία για να δικαιολογήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στις επαρχίες με κουρδικό πληθυσμό, ή την εισβολή στην Συρία.

Το 2019 ο Αρμένιος πρωθυπουργός Πασινιάν είχε επισκεφτεί την πρωτεύουσα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, Στεπανακέρτ διαβεβαιώνοντας τους Αρμένιους που τον υποδέχτηκαν ότι «το Αρτσάκ είναι Αρμενία, τελεία». Αρτσάκ είναι η αρμενική ονομασία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Όμως ακολούθησε η ταπεινωτική ήττα των Αρμενίων στον δεύτερο πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ και η διάρρηξη των σχέσεων Γερεβάν-Μόσχας, μετά τις κοινές αμερικανο-αρμενικές στρατιωτικές ασκήσεις.

Η Αρμενία διαμαρτυρόταν έντονα εδώ και μήνες ότι οι 2.000 Ρώσοι της ειρηνευτικής δύναμης που είχε εγκατασταθεί στον Διάδρομο Λατσίν, που είναι η μόνη οδός σύνδεσης του Καραμπάχ με την Αρμενία, δεν έδειχναν καμία προθυμία να διασφαλίσουν την ελεύθερη διακίνηση των Αρμενίων. Πολλοί έλεγαν ότι το Κρεμλίνο δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για το Καραμπάχ, από την στιγμή που χρειάζεται δυνάμεις στα μέτωπα της Ουκρανίας. Αλλά το βέβαιο είναι πως ο ίδιος ο Πούτιν είχε στείλει ένα σαφές μήνυμα στο Γερεβάν, όταν έλεγε πως η ίδια η αρμενική ηγεσία έχει αλλάξει θέση στο θέμα της κυριαρχίας του Καραμπάχ και το αναγνωρίζει ως αζέρικο έδαφος.

Nagorno Karabakh Armenians at the Stepanakert airport. Nothing to add. pic.twitter.com/qEPQ9NClmb

— Andranik Shirinyan 🇦🇲 (@Shirinyan) September 20, 2023

Ως εκ τούτου το ζήτημα που προκύπτει δεν είναι αν, αλλά πότε θα εκδιωχθούν από τον θύλακο αυτό οι περίπου 120.000 Αρμένιοι, για να εγκαθιδρυθεί η απόλυτη κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο. Κάτι που εξυπηρετεί και τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας στην περιοχή. 

Διαβάστε επίσης:

Τουρκικός Οίκος: Ο οθωμανικός ουρανοξύστης στην καρδιά της Νέας Υόρκης που φιλοξενεί τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν

Έλον Μασκ: Εξασφάλισε το «πράσινο φως» για πειραματική εμφύτευση τσιπ στον εγκέφαλο ασθενών με τετραπληγία

Έξι Παλαιστίνιοι νεκροί από ισραηλινά πυρά – Σήμερα η συνάντηση Μπάιντεν – Νετανιάχου