Οι δημοσιογράφοι στη Γάζα αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα  υψηλούς  κινδύνους καθώς προσπαθούν να καλύψουν τη σύγκρουση κατά τη διάρκεια της ισραηλινής χερσαίας επίθεσης, συμπεριλαμβανομένων καταστροφικών ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών, διακοπής των επικοινωνιών, ελλείψεων εφοδιασμού και εκτεταμένων διακοπών ρεύματος.

Στις 23 Δεκεμβρίου 2023, οι προκαταρκτικές έρευνες της CPJ, της Επιτροπής Προστασίας Δημοσιογράφων (Committee to Protect Journalists), έδειξαν ότι τουλάχιστον 68 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης ήταν μεταξύ των περισσότερων από 21.000 νεκρών από την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου -με περισσότερους από 20.000 Παλαιστίνιους θανάτους στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη και 1.200 στο Ισραήλ.

Αποτελεί θλιβερό ρεκόρ, σύμφωνα με ανεξάρτητη αμερικανική ΜΚΟ, η οποία προωθεί την ελευθερία του Τύπου και υπερασπίζεται τα δικαιώματα των δημοσιογράφων. Στις 2 Νοεμβρίου ο δημοσιογράφος της Παλαιστινιακής Τηλεόρασης Σαλμάν αλ Μπασίρ αφαίρεσε το αλεξίσφαιρο γιλέκο και το κράνος του καθώς έκανε ζωντανή μετάδοση έξω από το νοσοκομείο Νάσερ στα νότια της Γάζας.

Ο αλ Μπασίρ αναφερόταν στο θάνατο του συναδέλφου του Μοχαμεντ αμπου Χατάμπ, ο οποίος είχε σκοτωθεί μαζί με 11 μέλη της οικογένειάς του από αεροπορική επιδρομή στο σπίτι τους στο  Χαν Γιουνίς. «Αυτά τα μπουφάν προστασίας και τα κράνη δεν μας προστατεύουν. Τίποτα δεν προστατεύει τους δημοσιογράφους», είπε στην παρουσιάστρια του στούντιο καθώς έκλαιγε.

Για την Ναγκάμ Μοχάνα ανταποκρίτρια της εφημερίδας The National με έδρα το Αμπου Ντάμπι και του Gaza Center for Media Freedom αυτό που περιέγραψε στην «ζωντανή» σύνδεση του ο αλ Μπασίρ, είναι οικείο συναίσθημα. Θεωρεί επίσης πως ο εξοπλισμός με τα διακριτικά για να ξεχωρίζουν οι δημοσιογράφοι στις εμπόλεμες περιοχές, εξυπηρετεί στο ελάχιστο το σκοπό του στον πόλεμο που μαίνεται στη Γάζα.

«Το αλεξίσφαιρο γιλέκο, το κράνος, το λογότυπο «Press» στο αυτοκίνητο, δεν παρέχουν την παραμικρή προστασία», λέει η ελ Σίντ και δίνει την «ανάποδη» ανάγνωση: «Βρισκόμαστε στο σημείο εκείνο στο οποίο ακριβώς επειδή φοράμε τα δημοσιογραφικά προστατευτικά γιλέκα να αισθανόμαστε ότι εκθέτουμε τους εαυτούς μας σε κίνδυνο. Σαν να γινόμαστε στόχοι. Φοβόμαστε να τα φορέσουμε για να μην στιγματιζόμαστε ως δημοσιογράφοι».

Παρακολούθηση και απειλή

Η κατάσταση που επικρατεί στη Γάζα διαμορφώνεται από τις μαρτυρίες πολεμικών ανταποκριτών οι οποίοι μίλησαν στον Μάθιου Λικ, μέλος της ομάδας του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του πανεπιστήμιου της Οξφόρδης.

Τέσσερις ημέρες αφότου η οικογένεια του δημοσιογράφου του Al Jazeera Ουαέλ αλ Νταχντού σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή, ο σύζυγος της συναδέλφου του Γιουμνά ελ Σιντ έλαβε ένα ανώνυμο τηλεφώνημα. Η φωνή στην άλλη άκρη του τηλεφώνου του είπε: «Μιλάτε με τις IDF (Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας). Πρέπει να πάρεις την οικογένειά σου και να φύγεις από το σπίτι σου αμέσως. Διαφορετικά, η ζωή σας θα κινδυνεύσει».

Η ελ Σιντ, ανταποκρίτρια στο αγγλόφωνο Al Jazeera, είχε μόλις αλλάξει κάρτα sim στο κινητό της και ο στρατός δεν γνώριζε τον νέο τηλεφωνικό αριθμό της. Για το λόγο αυτό πιστεύει ότι η οικογένεια της έγινε στόχος επειδή η ίδια είναι δημοσιογράφος. Στο ερευνητή του Ινστιτούτου Reuters επισήμανε πως καμία άλλη οικογένεια στην πολυκατοικία, όπου μένει, δεν έλαβε ίδια ειδοποίηση, δεδομένου ότι οι εντολές μαζικής εκκένωσης πραγματοποιούνται συνήθως με τη μορφή ηχογραφημένου φωνητικού μηνύματος. Η ελ Σιντ εξέλαβε το μήνυμα όχι ως προειδοποίηση αλλά ως απειλή.

Στη Γάζα «δεν έχεις καταφύγιο ή γραφείο, αντιμετωπίζεις δυσκολία να φορτίσεις το τηλέφωνό σου και ξεμένεις από δεδομένα στο διαδίκτυο», περιγράφει τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν δημοσιογράφοι και άλλοι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, ο Γιουσεφ Αλχελού, με καταγωγή από τη Γάζα, ο οποίος εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας δημοσιογράφος στο Λονδίνο και παρακολουθεί τον πόλεμο από τη βρετανική πρωτεύουσα. «Πολλοί δημοσιογράφοι δεν έχουν αλεξίσφαιρα γιλέκα και κράνη. Πολλοί δεν μπορούν να βρουν φαγητό, ακόμα και πόσιμο νερό. Δεν υπάρχουν τουαλέτες και το ντούς είναι σαν όνειρο», συμπληρώνει.

Από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, στις 7 Οκτωβρίου, ο μόνος τρόπος για τους ξένους  δημοσιογράφους να κάνουν ρεπορτάζ από το εμπόλεμο έδαφος είναι να  ενσωματωθούν στις ισραηλινές δυνάμεις , με τα πλάνα να εξετάζονται από τον στρατό πριν βγουν στον «αέρα». Εντούτοις η  επικεφαλής ανταποκρίτρια του CNN, Κλαρίσα Γουόρντ ρίσκαρε και  πριν από περίπου 15 ημέρες έγινε η πρώτη δυτική δημοσιογράφος που πέρασε στη Γάζα με μια ιατρική ομάδα από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Σε ένα βίντεο διάρκειας επτά λεπτών για το CNN η Γουόρντ μεταξύ άλλων  αποτείει φόρο τιμής στους Παλαιστίνους συναδέλφους της οι οποίοι καλύπτουν τον πόλεμο για τα τοπικά και διεθνή ΜΜΕ.

«Έγκλημα πολέμου» η στοχοποίηση δημοισογράφων

Σαφή απάντηση στο ερώτημα αν στοχοποιούνται σκόπιμα οι δημοσιογράφοι από το Ισραήλ στη Γάζα δεν μπορεί να δοθεί , δήλωσε στο Ινστιτούτο Ρόιτερς η πρόεδρος της CPJ, Τζόντι Γκινσμπεργκ. Αλλά παραπέμπει στις αναφορές ότι «το Ισραήλ ήταν υπεύθυνο για την επίθεση στο Νότιο Λίβανο για την οποία θα πρέπει να απαντήσει ο IDF».

Εάν οι δημοσιογράφοι έχουν γίνει στόχοι, αυτό «συνιστά έγκλημα πολέμου και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοιο» λέει η Γκινσμπεργκ. Επισημαίνει ότι οι Ισραηλινές στρατιωτκές δυνάμεις έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 22 δημοσιογράφους σε βάθος 20ετίας, πριν από τις 7 Οκτωβρίου. «Κανείς δεν έχει λογοδοτήσει σε κανέναν για αυτούς τους θανάτους», τονίζει.

Διαβάστε επίσης:

Βασίλης Καρράς: Στη μνήμη του ο ΑΝΤ1 αναμεταδίδει την τελευταία συνέντευξή του στο «Ενώπιος Ενωπίω» (video)

Love Actually: Δέκα πράγματα που δεν ήξερες για την αγαπημένη ρομαντική κομεντί (videos)

ERTFLIX: «Βρέχει» ταινίες και σειρές