Ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας περιγράφει την ποιότητα ή τον χαρακτήρα του να είσαι Ευρωπαίος. Αυτό είναι κάτι καλό ή κάτι κακό;

Ποιοι είναι οι μεγάλοι Ευρωπαίοι; Πώς επηρέασαν τη σημερινή ετοιμότητα των Ευρωπαίων να συνεισφέρουμε σε λύσεις για την παγκόσμια κρίση;

Λίγο μετά τα φετινά Χριστούγεννα, δύο πολιτικοί που είχαν εξαιρετική σημασία για την ανάπτυξη της Ευρώπης πέθαναν σχεδόν ταυτόχρονα. Και τα δύο μέτωπα μοιράζονται τη σημερινή Ευρώπη από διαφορετικά μέρη, και τα δύο έχουν ευθύνη για την έννοια της ευρωπαϊκότητας που ζούμε σήμερα: ο Ζακ Ντελόρ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δύο ευρωπαίοι πολιτικοί.

Από τη μια πλευρά θρηνούμε τον θάνατο του Ζακ Ντελόρ.

Ο Ντελόρ έπαιξε βασικό ρόλο στην αναβίωση και την προώθηση της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η εισαγωγή του ευρώ ως το αποκορύφωμα της καριέρας της ΕΕ κατά τη διάρκεια της θητείας του στην κεφαλή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η εσωτερική αγορά και η έναρξη μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής έπεσαν κατά τη διάρκεια της θητείας του Ντελόρ.

Το αποκορύφωμα της πολιτικής του καριέρας ήταν το 1991, όταν αποφασίστηκε η εισαγωγή του ευρώ στο Μάαστριχτ. Ήταν εξοικειωμένος με τα νομίσματα και τα χρήματα, ο ίδιος ο Ντελόρ ήταν τραπεζίτης. Κάποτε περιέγραψε τον ρόλο του ως εξής: «Ενώ οι άλλοι κάνουν μεγάλες ομιλίες, στέκομαι στην κουζίνα στη σόμπα για να βεβαιωθώ ότι η σούπα δεν θα βράσει».

Έπαιξε σημαντικό, ευρωπαϊκό ρόλο στη Γερμανική ενότητα. Έριξε τις κρατήσεις νωρίτερα από άλλους και υποστήριξε την επανένωση. Με τους υπαλλήλους του εξασφάλισε τη σχεδόν απρόσκοπτη ενσωμάτωση της ΛΔΓ στην τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

Υπό την ηγεσία του, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, όπως ήταν τότε γνωστή, αυξήθηκε από δέκα μέλη σε δώδεκα – η Ισπανία και η Πορτογαλία προσχώρησαν στην ΕΚ το 1986. Το 1995 προστέθηκαν η Σουηδία, η Αυστρία και η Φινλανδία.

Ο Ντελόρ ίδρυσε αργότερα δεξαμενές σκέψης στις Βρυξέλλες, το Παρίσι και το Βερολίνο που είχαν ως στόχο την προώθηση του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού.

Από την άλλη, υπήρχε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Υποστήριξε τον Χέλμουτ Κολ, τον έκανε δυνατό και ισχυρό και ανέλαβε σημαντικό ρόλο στην ένωση των δύο Γερμανικών κρατών εντός της Ευρώπης.

Υποστήριξε πολύ νωρίς για μια λεγόμενη Ευρώπη του πυρήνα, βασικά μια Ευρώπη του Καρλομάγνου, η οποία πίστευε ότι θα είχε μεγαλύτερη επιρροή. Πίστευε σε αυτή την Ευρώπη, αλλά όχι πραγματικά στη μεγαλύτερη Ευρώπη. Ως εκ τούτου, φανταζόταν μια Ευρώπη σε διαφορετικούς κύκλους, τον πυρήνα με υψηλό βαθμό ολοκλήρωσης, τους εξωτερικούς κύκλους με όλο και λιγότερο να ανήκουν σε αυτόν τον πυρήνα.

Αυτό έγινε σαφές στη χρηματοπιστωτική κρίση, όταν στην πραγματικότητα ήθελε να εκδιώξει ένα μέλος του εσωτερικού πυρήνα, δηλαδή την Ευρωζώνη. Ήταν η Ελλάδα, που παρά τις ανεξιχνίαστες ενέργειές της, ευτυχώς παρέμεινε μέλος της Ευρωζώνης.

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν μπόρεσε να καθιερώσει πραγματικά καμία από τις έννοιές του, αλλά προκάλεσε επίσης ζημιά προωθώντας συνεχώς αυτές τις έννοιες. Έτσι επινόησε μια πολιτική δαπανών για τη χώρα του αλλά και για την Ευρώπη που βασιζόταν στο ιδανικό της Σουηβής νοικοκυράς. Με άλλα λόγια, μπορείς να ξοδέψεις μόνο ό,τι έχεις.

Από την άλλη, αυτό σήμαινε επίσης ότι δεν υπήρχαν σημαντικές επενδύσεις σε δίκτυα ή υποδομές. Σήμερα, η Γερμανία βρίσκεται στο κέντρο της Ευρώπης ως παράδειγμα οπισθοδρόμησης σε όλες αυτές τις υποδομές, ξεκινώντας από τους Γερμανικούς σιδηροδρόμους και τελειώνοντας με τις ψηφιακές υποδομές. Δυστυχώς, μπόρεσε να διεκδικήσει αυτές τις ιδέες σε ολόκληρη την Ευρώπη, γεγονός που επιβράδυνε και επιβράδυνε πολλές επενδύσεις που ουσιαστικά είχαν απενεργοποιηθεί.

Το 2007 δημοσίευσα ένα βιβλίο με τίτλο Ευρωπαϊκός Πατριωτισμός. Ήθελα επίσης να δείξω τον ρόλο της Ευρώπης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η ιδέα του πώς μπορούμε να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Αν μου επιτρέπεται να ταξινομήσω και τις δύο ευρωπαϊκές προσωπικότητες, τότε πρέπει να πω: ο Ζακ Ντελόρ υπερασπίζεται την ενότητα της μεγάλης, διευρυμένης Ευρώπης. Όχι μόνο έκανε εκστρατεία για τη διεύρυνση της Ευρώπης, αλλά και για την εμβάθυνσή της, με την ίδια ένταση. Η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων, η ίδρυση νομισματικής ένωσης και η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς μιλούν από μόνα τους. Συνέβαλε σημαντικά στο να γίνει η Ευρώπη μια ισχυρή οντότητα σε αυτόν τον κόσμο. Από την άλλη, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, για τον οποίο ο ρόλος του να φαίνεται πραγματικός Ευρωπαίος σε περιόδους κρίσης είναι υπερβολικός, αλλά δυστυχώς μόνο ένας πυρήνας Ευρωπαίος. Τελικά τον απασχολούσε περισσότερο η γερμανική ανταγωνιστικότητα και όχι τόσο η μεγάλη εικόνα.

Συμπέρασμα: Η Ευρώπη διχάστηκε, η Ευρώπη ήταν ενωμένη, σήμερα η Ευρώπη είναι αδύναμη. Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι περισσότερο το όραμα του Ζακ Ντελόρ. Παρά το γεγονός ότι η σημερινή Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιενανήκει στο ίδιο κόμμα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, έχει παρόμοιο οραματικό πνεύμα και τα καθοριστικά χαρακτηριστικά να επαναφέρει την Ευρώπη σε τροχιά.

Vive l’Europe! Es lebe Europa! Ζήτω η Ευρώπη! Vival’Europa! Larga vida a Europa! Ζήτω η Ευρώπη! Lang leve Europa!

*Ο Γιώργος Χατζημαρκάκης είναι CEO της Hydrogen Europe

Διαβάστε επίσης:

Μικρές αλλαγές, μεγάλα προβλήματα

Αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις για τους επαγγελματίες οπλίτες και την υποχρεωτική θητεία

Το κυβερνητικό ροτέισον απέτυχε – ζήτω το ροτέισον