Στις 15 Δεκεμβρίου του 1900 το υπερατλαντικό ατμόπλοιο Archtor διέπλεε τα νησιά Φλάναν, στο Άουτερ Χέμπριντις της Σκωτίας. Ταξίδευε από τη Φιλαδέλφεια στο Λι. Τα νερά του Ατλαντικού ήταν αφιλόξενα και ο καπετάνιος του ατμόπλοιου παρατήρησε ότι ο φάρος στα Φλάναν δεν λειτουργούσε.

Τρεις μέρες μετά το ατμόπλοιο έδεσε στο λιμάνι του Λι και ο καπετάνιος ανέφερε το πρόβλημα στις αρμόδιες αρχές- την Υπηρεσία Βόρειων Φάρων. Αμέσως εστάλη ένα βοηθητικό πλοίο, το Hesperus, για να ερευνήσει τι είχε συμβεί.

Το πλήρωμα του βοηθητικού σκάφους έφτασε στα νησιά Φλάναν την επομένη των Χριστουγέννων. Ο καπετάνιος Τζιμ Χάρβι έκανε σήμα με τη μπουρού, εκτόξευσε μια φωτοβολίδα, αλλά δεν πήρε καμιά απάντηση.

Το σταματημένο ρολόι και το μισοφαγωμένο γεύμα

Ο φάρος ήταν σβηστός, οι τρεις φαροφύλακες – ο Τζέιμς Ντούκατ, ο Τόμας Μάρσαλ και ο Ουίλιαμ ΜακΆρθουρ- ήταν άφαντοι και κανένα ίχνος τους δεν εντοπίστηκε. Ο βοηθός φαροφυλάκων Τζόζεφ Μουρ αποβιβάστηκε από το Hesperus και ανέβηκε τα 160 σκαλιά μέχρι τον φάρο. Συνάντησε μόνο τρία τεράστια θαλασσοπούλια στους βράχους.

Ο Τζόζεφ Μουρ μπήκε στον φάρο. Το ρολόι στην κουζίνα είχε σταματήσει. Το μυστήριο έγινε πιο πυκνό όταν στην τραπεζαρία του φάρου βρήκε ένα μισοφαγωμένο γεύμα, μια καρέκλα πεταμένη στο πάτωμα και μια νιτσεράδα- κάτι που σήμαινε πως τουλάχιστον ένας από τους φαροφύλακες είχε βγει έξω χωρίς να φοράει ένα πανωφόρι που θα τον προστάτευε από τους αγέρηδες και το τσουχτερό κρύο. Το μόνο σημάδι ζωής ήταν ένα καναρίνι σε κλουβί.

Ο Μουρ επέστρεψε στο Hesperus, ενημέρωσε τον καπετάνιο και ξαναβγήκε στη στεριά με άλλους δύο ναύτες για να ψάξουν πιο προσεκτικά.

Στην αποβάθρα στη δυτική ακτή του νησιού βρήκαν ένα κουτί με εφόδια που είχε σπάσει και το περιεχόμενο ήταν διασκορπισμένο τριγύρω. Μια μικρή σιδηροτροχιά στο λιμάνι είχε ξεριζωθεί και τα σίδερα είχαν στραβώσει. Ένας τεράστιος βράχος, βάρους τουλάχιστον ενός τόνου είχε πέσει στην αποβάθρα. Κι όλα τούτα σε ένα σημείο 30 μέτρα πάνω από την θάλασσα. Αλλά κανένα ίχνος των φαροφυλάκων.

Τι είχε συμβεί λοιπόν; Το πλήρωμα του Hesperus κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια ξαφνική καταιγίδα προκάλεσε «ένα υπερβολικά τεράστιο κύμα» που κατάπιε τους φαροφύλακες, καθώς προσπαθούσαν να προφυλάξουν τα εφόδιά τους, κοντά στον γκρεμό, όπου βρίσκεται ο φάρος.

«Κρίμα για τους ανθρώπους, μάλλον παρασύρθηκαν από τα βράχια και πνίγηκαν στη θάλασσα καθώς προσπαθούσαν να προστατεύσουν τα εφόδια», τηλεγράφησε ο Χάρβι στους προϊσταμένους του στην Υπηρεσία Βόρειων Φάρων.

Η επίσημη αναφορά

Στις 29 Δεκεμβρίου ο καπετάνιος άφησε στο νησί τον αξιωματικό Ρόμπερτ Μιούριχεντ και τρεις ναύτες για να κάνουν εξονυχιστική έρευνα. Ο Μιούριχεντ γνώριζε προσωπικά τους φαροφύλακες. Ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που τους είχε δει ζωντανούς, όταν λίγες μέρες νωρίτερα τους είχε πάει εφόδια στον φάρο. Ο Μιούριχεντ ήξερε τις συνήθειες τους, είδε τη νιτσεράδα στην τραπεζαρία- ήταν αυτή που φορούσε ο Ουίλιαμ ΜακΆρθουρ. Ερεύνησε τα συντρίμμια στη δυτική αποβάθρα. Μαζί με τους ναύτες έψαξαν το νησί σπιθαμή προς σπιθαμή, αλλά δεν βρήκαν ίχνος των φαροφυλάκων.

Το συμπέρασμα του Μιούριχεντ ήταν ότι ο Μάρσαλ και ο Ντούκατ βγήκαν έξω όταν ξέσπασε η καταιγίδα για να μαζέψουν τα εφόδια στην αποβάθρα, αλλά δεν γύρισαν. Και ο ΜακΆρθουρ βγήκε να τους ψάξει, αλλά είχε το ίδιο τέλος.

Στην επίσημη αναφορά του ο Μιούριχεντ γράφει ότι οι φαροφύλακες «έκαναν το καθήκον τους μέχρι την ώρα του δείπνου, το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου, μετά πήγαν να ασφαλίσουν ένα κιβώτιο με σχοινιά σε ένα βράχο 34 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και τότε ένα εξαιρετικά μεγάλο κύμα χτύπησε τον βράχο και τους παρέσυρε μακριά στη θάλασσα». Αλλά η αναφορά του Μιούριχεντ δεν έβαλε τέλος στο μυστήριο με την εξαφάνιση των φαροφυλάκων.

Φήμες, σενάρια κι ένα ψεύτικο ημερολόγιο

Γρήγορα άρχισαν οι φήμες και οι θεωρίες. Κάποια σενάρια θυμίζουν ιστορίες του Μεσαίωνα: οι φαροφύλακες ήταν θύματα ενός θαλάσσιου τέρατος, ή τους άρπαξε ένα τεράστιο θαλασσοπούλι. Μια άλλη θεωρία ήταν λιγότερο ευφάνταστη: ότι έφυγαν όλοι μαζί με βάρκα από το νησί για να εξαφανίσουν τα ίχνη τους γιατί είχαν χρέη. Άλλοι είπαν ότι οι τρεις φαροφύλακες απήχθησαν από ξένους κατασκόπους, ή από το πλήρωμα ενός πλοίου φαντάσματος, που προσέγγισε τα απομονωμένα νησιά στον βόρειο Ατλαντικό.

Το μυστήριο έγινε ακόμα πιο πυκνό όταν ήρθε στο φως το ημερολόγιο του φάρου, με περίεργες καταγραφές στο διάστημα 12-15 Δεκεμβρίου 1900. Σε μία καταγραφή ο Μάρσαλ αναφέρει ότι το νησί χτυπήθηκε από μια ισχυρή καταιγίδα, που όμοιά της δεν είχαν ξαναδεί. Συνέχισε αργότερα γράφοντας ότι ο Ντούκατ ήταν ασυνήθιστα σιωπηλός την ώρα της καταιγίδας και ο ΜακΆρθουρ, ένας μεγαλόσωμος άνθρωπος που δεν τον χαρακτήριζε η ευαισθησία, άρχισε να κλαίει γοερά στη διάρκεια της καταιγίδας.

Στο ημερολόγιο υπάρχει επίσης αναφορά ότι την ώρα της γιγάντιας καταιγίδας οι τρεις φαροφύλακες το έριξαν στην προσευχή και στην τελευταία καταγραφή, στις 15 Δεκεμβρίου, σημειώνεται πως η καταιγίδα πέρασε και επικρατούσε ηρεμία. Αυτές οι αναφορές στο ημερολόγιο του φάρου ανέτρεψαν τις θεωρίες ότι οι τρεις είχαν παρασυρθεί από τα τεράστια κύματα στη διάρκεια της καταιγίδας. Κι αν κάποιος είχε παρασυρθεί, τότε ήταν ζωντανός αυτός που έγραψε το ημερολόγιο.

Αλλά υπήρχε μια εξήγηση για τα ερωτήματα που προκάλεσε ο εντοπισμός του ημερολογίου. Ο δημοσιογράφος Μάικ Ντας έκανε έρευνα αρκετά χρόνια μετά και έγραψε στους Fortean Times ότι το ημερολόγιο ήταν ψεύτικο και κάποιοι το έβαλαν στην ιστορία εκ των υστέρων για να πυκνώσουν το μυστήριο. Μπορεί να λύθηκε το θέμα με τις καταγραφές στο «ημερολόγιο φάρου», αλλά τα ερωτήματα για την τύχη των τριών φαροφυλάκων παρέμειναν αναπάντητα.

Ο μυστηριώδης ΜακΆρθουρ

Έτσι κάποιοι έριξαν βάρος σε θεωρίες που παραπέμπουν σε ταινία αστυνομικού μυστηρίου. Η μία στηρίζεται στον χαρακτήρα του Ουίλιαμ ΜακΆρθουρ. Αυτός ο φαροφύλακας ήταν ένας άνθρωπος που έλυνε όλες τις διαφορές του με τις γροθιές. Ίσως λοιπόν άρχισε κάποιος τσακωμός ανάμεσα στους τρεις, στη δυτική αποβάθρα, που είχε ως συνέπεια να σκοτωθούν και οι τρεις πέφτοντας από τα βράχια καθώς πάλευαν και παρασύρθηκαν από τα νερά του ωκεανού.

Μια άλλη θεωρία είναι ότι ένας από τους τρεις, πιθανότατα ο ΜακΆρθουρ, δολοφόνησε τους δύο συναδέλφους του για άγνωστο λόγο, πέταξε τα πτώματα από τα βράχια και στη συνέχεια αυτοκτόνησε πέφτοντας στη θάλασσα. Και οι δυο θεωρίες έχουν αίμα, μυστήριο, βία, αλλά λείπει ένα βασικό στοιχείο του εγκλήματος- δεν υπάρχει κανένα πτώμα και γι αυτό δεν μπορούν να θεωρηθούν βάσιμες.

Η τύχη των τριών φαροφυλάκων παραμένει ένα άλυτο μυστήριο μέχρι σήμερα και πιθανώς δεν θα μάθουμε ποτέ τι συνέβη στον Τζέιμς Ντούκατ, τον Τόμας Μάρσαλ και τον Ουίλιαμ ΜακΆρθουρ.

Οι τρεις φαροφύλακες συνάντησαν το πεπρωμένο τους μια παγωμένη νύχτα του Δεκεμβρίου του 1900, με κάποιο τρόπο που δεν γνωρίζουμε και το μυστήριο των Νησιών Φλάναν παραμένει ένα από τα πιο πυκνά στη ναυτιλιακή ιστορία της Σκωτίας. Αλλά είναι ένα θέμα που προκαλεί ακόμα συζητήσεις και γι αυτό έγινε σενάριο ταινίας το 2019, με τον τίτλο The Vanishing.

Διαβάστε επίσης

Ο Ζελένσκι «διέβη τον Ρουβίκωνα»: Και τώρα τι, μετά την αναμενόμενη καθαίρεση του στρατηγού Ζαλούζνι;

Στο σφυρί ο μοναδικός πίνακας ζωγραφικής που φιλοτέχνησαν οι Beatles – Η ιδιαίτερη ιστορία του έργου (Videos)

Σουμπότιτσα: Ένα ανοιχτό μουσείο αρχιτεκτονικής για ένα βαλκανικό… city break (Video)