Ένα ειδικό «φωνητικό κουτί» έχουν αναπτύξει οι μεγάπτερες (καμπούρες φάλαινες) και οι άλλες φάλαινες με μπαλαίνες, με το οποίο παράγουν τα σύνθετα τραγούδια τους, που έχουν καταγραφεί από επιστήμονες και έχουν πυροδοτήσει διάφορους θρύλους.

Το πώς τραγουδούν αυτά τα εξελιγμένα θαλάσσια θηλαστικά ήταν ένα μυστήριο, το οποίο έλυσαν οι επιστήμονες που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature, όπου επισημαίνεται επίσης ότι οι ανθρωπογενείς θόρυβοι στους ωκεανούς είναι καταστροφικοί για το σύστημα επικοινωνίας των φαλαινών.

Το τραγούδι των φαλαινών περιορίζεται σε μία στενή συχνότητα, την οποία επικαλύπτει ο θόρυβος που παράγουν τα πλοία στις θάλασσες. «Ο ήχος είναι απολύτως κρίσιμος για την επιβίωσή τους, γιατί είναι ο μόνος τρόπος που έχουν για να βρίσκουν η μία την άλλη και να ζευγαρώνουν στον ωκεανό», εξήγησε ο καθηγητής Κόεν Έλεμανς, από το πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας, που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

«Αυτά είναι κάποια από τα πιο αινιγματικά ζώα που έχουν ζήσει στον πλανήτη», δήλωσε στο BBC News, ο Κόεν Έλεμανς, προσθέτοντας: «Είναι μεταξύ των μεγαλύτερων ζώων, είναι έξυπνα και πολύ κοινωνικά». Οι φάλαινες με μπαλαίνες ανήκουν σε μια οικογένεια που έχει 14 είδη, μεταξύ των οποίων οι μπλε φάλαινες, οι μεγάπτερες, οι μίνκι και οι γκρι. Αυτά τα θηλαστικά αντί για δόντια έχουν στο στόμα μπαλαίνες, από τις οποίες μαζί με το νερό περνούν τεράστιες ποσότητες μικροσκοπικών οργανισμών που αποτελούν την τροφή τους.

Το «μουσικό κουτί» των φαλαινών

Το πώς ακριβώς παράγουν τον σύνθετο και συχνά απόκοσμο ήχο, που είναι γνωστό ως το τραγούδι της φάλαινας, ήταν ένα μυστήριο ως τώρα. Ο καθηγητής Έλεμανς δήλωσε στο BBC ότι η κατανόηση του μηχανισμού ήταν μια «εκπληκτικά συναρπαστική» διαδικασία.

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε «φωνητικά κουτιά» που είχαν αφαιρεθεί από τρεις νεκρές φάλαινες και μέσα στη δομή αυτή εμφύσησαν αέρα για να παράξουν ήχο.

Στον άνθρωπο η φωνή παράγεται από τις δονήσεις που προκαλούνται όταν ο αέρας περνά μέσα από τις φωνητικές χορδές στον λαιμό. Οι φάλαινες μπαλαίνες, αντί για φωνητικές χορδές έχουν μία μεγάλη δομή σε σχήμα «U», επικαλυμμένη με λίπος, στον λάρυγγα. Αυτή η φωνητική ανατομία επιτρέπει στα ζώα να τραγουδούν ανακυκλώνοντας τον αέρα και αποτρέπει την εισρόφηση νερού. Οι ερευνητές παρήγαγαν υπολογιστικά μοντέλα των ήχων και διαπίστωσαν ότι τα τραγούδια των φαλαινών αυτής της οικογένειας περιορίζονται σε μια στενή συχνότητα, που επικαλύπτεται από τον θόρυβο που παράγουν τα πλοία.

«Δεν μπορούν να επιλέξουν, για παράδειγμα, να τραγουδήσουν υψηλότερα για να αποφύγουν τον θόρυβο που παράγουμε στους ωκεανούς», εξήγησε ο καθηγητής Έλεμανς. Η μελέτη της ομάδας του απέδειξε πως ο ανθρωπογενής θόρυβος στους ωκεανούς εμποδίζει την επικοινωνία των φαλαινών που βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις. Αυτή η διαπίστωση είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία του είδους, που απειλείται με εξαφάνιση.

Επίσης, η έρευνα έδωσε μια επιστημονική εξήγηση στο θέμα του τραγουδιού των θαλάσσιων γιγάντων, που ανά τους αιώνες έχει πυροδοτήσει πολλούς θρύλους, που αναφέρονται σε φαντάσματα των θαλασσών και σε μυθικά τέρατα.

Η ειδική σε θέματα επικοινωνίας των φαλαινών, Δρ. Κέιτ Στάφορντ, από το πολιτειακό πανεπιστήμιο του Όρεγκον, χαρακτήρισε την έρευνα «ρηξικέλευθη». «Η παραγωγή και πρόσληψη των ήχων είναι η πιο σημαντική αίσθηση των θαλάσσιων θηλαστικών, άρα οποιαδήποτε μελέτη για τον τρόπο παραγωγής των ήχων δυνητικά προωθεί το πεδίο της έρευνας», δήλωσε στο BBC News.

Από την έρευνα εξάγονται συμπεράσματα και για το πώς οι πρόγονοι των φαλαινών επέστρεψαν στους ωκεανούς από την ξηρά και τις προσαρμογές που έγιναν στον οργανισμό τους για να μπορούν να επικοινωνούν μέσα στο νερό.

Ο τρόπος με τον οποίον επικοινωνούν οι φάλαινες που έχουν δόντια είναι πιο εύκολα κατανοητός, καθώς τα ζώα αυτά (στα οποία περιλαμβάνονται οι όρκες και τα δελφίνια) φυσούν αέρα μέσα από μία ειδική δομή στις ρινικές διόδους.

Αλλά δεν συνέβαινε το ίδιο και με τις φάλαινες μπαλαίνες, ιδιαίτερα τις μεγάπτερες φάλαινες, που παράγουν μία ευρεία γκάμα ήχων. Η Δρ. Στάφορντ επισήμανε ότι η ικανότητα αυτών των ζώων να παράγουν τόσο σύνθετους ήχους είναι «αξιοσημείωτη» και πρόσθεσε ότι αυτό αποδεικνύει «πόσο ιδιαίτερα είναι αυτά τα ζώα».

Διαβάστε επίσης:

Ο καλλιτέχνης Τζεφ Κουνς γράφει ιστορία στέλνοντας γλυπτό στη Σελήνη

ΗΠΑ: Μητέρα σκότωσε τα τέσσερα παιδιά της βάζοντας φωτιά στο στρώμα τους – Η τελευταία ανάρτηση και το σημειώμα αυτοκτονίας (photos/video)

«Μπλόκο» σε 5,7 τόνους κοκαΐνης στο λιμάνι του Σαουθάμπτον – Ποσότητα ρεκόρ για τη Βρετανία, αξίας πάνω από μισό δισ. ευρώ (photos)