Πολυαναμενόμενο ήταν το ενδέκατο στούντιο άλμπουμ της Τέιλορ Σουίφτ, με τον τίτλο Tortured Poets Department, το οποίο είναι ένα mega- άλμπουμ με 31 τραγούδια.

Χρειάζεται χρόνος για να το απολαύσεις. Τα πρώτα 16 κομμάτια δίνουν μια αίσθηση χαλαρότητας στην επιφάνεια, αλλά αν δώσεις προσοχή στους στίχους – όπως κάνουν οι περισσότεροι θαυμαστές της Σουίφτ – τότε ανακαλύπτεις ένα χαοτικό και περίπλοκο ρεύμα συναισθημάτων, με την Σουίφτ να αποκαλύπτει προσωπικές στιγμές οδύνης, θυμού, λαχτάρας και στοχασμού.

Ένα τέτοιο παράδειγμα, σύμφωνα με το CNN είναι το 12ο τραγούδι, με τίτλο “loml” – τίτλος που είναι μια ιντερνετική εκδοχή της φράσης “love of my life”. Η Τέιλορ Σουίφτ τραγουδάει «εύχομαι να μπορούσα να ξαναθυμηθώ πως είχαμε σχεδόν τα πάντα» για να καταλήξει στο τέλος λέγοντας «είσαι η απώλεια της ζωής μου».

Η ίδια η Τέιλορ Σουίφτ χαρακτήρισε το άλμπουμ «ανθολογία νέων έργων που αντανακλούν γεγονότα, απόψεις και συναισθήματα από μια φευγαλέα στιγμή στον χρόνο – μια στιγμή που ήταν εξίσου συγκλονιστική και θλιβερή».

Οι «βασανισμένοι ποιητές» της Τέιλορ Σουίφτ

Το άλμπουμ – όπως δηλώνει και ο τίτλος του – αναφέρεται σε «βασανισμένους ποιητές» και με αυτό, όπως γράφει ο συγγραφέας Ντέιβιντ Ρόμπσον στο BBC, η Τέιλορ Σουίφτ ακολουθεί μια μακρά παράδοση «βασανισμένων ποιητών», που την συνδέει με την σπουδαιότερη λυρική ποιήτρια της ιστορίας, την Σαπφώ.

Κατά τον Ντέιβιντ Ρόμπσον «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το νέο άλμπουμ της Τέιλορ Σουίφτ γράφτηκε σαν μια διαδικασία κάθαρσης». Η ίδια η καλλιτέχνης σε μια εμφάνισή της στη Μελβούρνη, τον Φεβρουάριο, το χαρακτήρισε «γραμμή ζωής». «Τα πράγματα που σκεφτόμουν και αυτά για τα οποία έγραφα, που θύμισαν γιατί το να γράφω στίχους είναι κάτι που με κάνει να διαπερνώ όλη τη ζωή μου», είπε η Τέιλορ Σουίφτ, για να προσθέσει πως «ποτέ άλλοτε δεν έκανε ένα άλμπουμ στο οποίο να έχει τόση μεγάλη ανάγκη την συγγραφή των στίχων».

Κατά το Rolling Stone, το άλμπουμ The Tortured Poets Department, είναι «το πιο προσωπικό σε όλη την καριέρα της».

Ο Ντέιβιντ Ρόμπσον θεωρεί πως πίσω από τους στίχους των τραγουδιών βρίσκεται το τέλος της εξαετούς σχέσης της Τέιλορ Σουίφτ με τον ηθοποιό Τζο Άλβιν, η σύντομη σχέση της με τον τραγουδιστή Μάτι Χίλι και η σύνδεσή της με τον αθλητή Τράβις Κέλσι. Κάποια από αυτά τα κεφάλαια στην ζωή της, την έκαναν να πέσει σε κατάθλιψη, να νοιώθει προδομένη και θλιμμένη.

Από την Σαπφώ, στον Πετράρχη και στον Σαίξπηρ

Μήπως πρέπει να προσεγγίσουμε διαφορετικά τους στίχους των τραγουδιών της. Μήπως δεν είναι απλά τροφή για ταμπλόιντ και κουτσομπολιό στο διαδίκτυο; Ο Ντέιβιντ Ρόμπσον είναι βέβαιος ότι με την καινούρια δουλειά της, στιχουργικά βρίσκει ένα νήμα που την συνδέει με μια παράδοση χιλιάδων χρόνων, με σπουδαίους ποιητές και καλλιτέχνες που μετέτρεψαν την συντριβή τους σε τέχνη.

Και κάπου μέσα από αυτή την ανάγνωση των στίχων της Τέιλορ Σουίφτ ο Ντέιβιντ Ρόμπσον οδηγείται στην Σαπφώ, την οποία θεωρεί αρχέτυπο της βασανισμένης ποιήτριας.

Η ποίηση της Σαπφούς, που συνοδευόταν από μουσική, ήταν τόσο δημοφιλής στον αρχαίο κόσμο, που έφτασαν να την αποκαλούν «10η Μούσα». Μπορεί να έχουμε στα χέρια μας σήμερα ελάχιστα από τα ποιήματα της Σαπφούς, αλλά ακόμα και από τα σπαράγματα που σώθηκαν αντιλαμβανόμαστε την έντονη συναισθηματική φόρτιση για τις σχέσεις της και τον έρωτα.

«Να ΄χα πεθάνει το ΄χα πιο καλά μα την / αλήθεια» έκλαιγε με λυγμούς εκείνη κι / έτοιμη πια να φύγει μου είπε : «άχου / Σαπφώ Σαπφώ μου τι κακό και τούτο που / μας βρήκε –δεν το ΄θελα στ΄ορκίζομαι να/ χωρίσουμε ποτέ», γράφει η Σαπφώ (ανασύνθεση και απόδοση Οδυσσέας Ελύτης, εκδόσεις Ίκαρος, δεύτερη έκδοση, Ιανουάριος 1985).

Καταγράφοντας αυτούς ακριβώς τους στίχους σε αγγλική μετάφραση, ο συγγραφέας Ντέιβιντ Ρόμπσον εξηγεί ότι δεν γνωρίζουμε κατά πόσο αυτή ήταν η απάντηση της Σαπφούς σε μία πραγματική σχέση, παρόλο που πολλοί αναλυτές της αρχαίας ποίησης θεωρούν ότι τα ποιήματα ήταν αυτοβιογραφικά.

Αυτή η αβεβαιότητα, γράφει ο Ρόμπσον, δεν μείωσε ούτε κατ΄ ελάχιστο την φήμη της λυρικής ποιήτριας ως την πρώτη που έγραψε για την σημασία της αγάπης και την συντριβή του χωρισμού – συναίσθημα που ίσως και να την οδήγησε στον θάνατο. Και μόνο η σκηνή της Σαπφούς που πέφτει στην θάλασσα συντετριμμένη από τον χωρισμό ενέπνευσε αμέτρητα έργα τέχνης ανά τους αιώνες.

Αντίστοιχα στοιχεία υπάρχουν στην ποίηση του Πετράρχη (1304-1374), ο οποίος στο έργο του Canzoniere γράφει για τα συναισθήματά του για μια φιγούρα που αποκαλεί Λάουρα- έναν έρωτα που διήρκεσε 40 χρόνια.

«Η αγάπη με βρήκε ανέτοιμο για τη μάχη/ τα μάτια μου μια ανοιχτή λεωφόρος προς την καρδιά», έγραψε ο Πετράρχης περιγράφοντας την πρώτη φορά που αντίκρισε την Λάουρα.

Πολύ μελάνι έχει χυθεί επίσης για το κατά πόσο ο Σαίξπηρ στα σονέτα «Σκοτεινή Κυρία» και «Δίκαιη Νεότητα» αναφέρεται σε συγκεκριμένες μορφές και στις σχέσεις τους με τον βάρδο.

Στην ίδια γραμμή των δημιουργών που έχουν γράψει ποίηση και στίχους για να περιγράψουν δικά τους συναισθήματα, τοποθετεί ο συγγραφέας Ντέιβιντ Ρόμπσον και τον Μπομπ Ντίλαν (ιδιαίτερα για το έργο του Blood on the Tracks, 1975), όπως και την Τζόνι Μίτσελ, η οποία αναφερόμενη στο άλμπουμ Blue (1971) έλεγε πως ένοιωθε «σαν να ήταν τυλιγμένη με μια διάφανη μεμβράνη σε ένα πακέτο τσιγάρα».

Η δικαίωση της Τέιλορ Σουίφτ

Η Τέιλορ Σουίφτ φυσικά ενθαρρύνει τις φήμες και τις εικασίες για το τι βρίσκεται πίσω από τους στίχους της, αφού δίνει αφορμές με τις δημόσιες εμφανίσεις της και πολύ περισσότερο σε μια εποχή που η πληροφορία κυκλοφορεί με αστραπιαία ταχύτητα. Είναι όμως κι ένας τρόπος να καταγγείλει τον μισογυνισμό και τον σεξισμό, τώρα που πλέον δεν έχει τίποτα να αποδείξει.

Έχει τη δύναμη και τη δυνατότητα να πάει πίσω, να ανακαλέσει κεφάλαια που την πλήγωσαν και να μιλήσει δυνατά γι αυτά, σε μια διαδικασία αυτοκάθαρσης και καταγγελίας.

Η Νατάσα Λαν, συγγραφέας του έργου Conversations on Love, πιστεύει ότι τώρα η Τέιλορ Σουίφτ δημιουργεί το δικό της αφήγημα. «Για μένα υπάρχει κάτι πολύ δυνατό, καθώς έρχεται με τόση αυτοπεποίθηση και χωρίς να φοβάται γράφει στίχους για τον χωρισμό. Δεν έχει πλέον τίποτα να αποδείξει», γράφει η Νατάσα Λαν.

«Στο παρελθόν στοχοποιήθηκα σαν πόρνη. Ακούγονταν διάφορα για το πόσους φίλους είχα. Ευτέλισαν τις συνθέσεις μου σαν να ήταν κλεμμένες από μία ψυχοπαθή. Τα Μέσα Ενημέρωσης συνυπέγραφαν αυτή την αφήγηση. Έπρεπε να το σταματήσει γιατί άρχισε να με πονάει πραγματικά», είπε η Τέιλορ Σουίφτ, αναφερόμενη στην επικρίσεις που έχει δεχτεί και στον τρόπο που την αντιμετώπιζαν τα ΜΜΕ στην αρχή της καριέρας της. Τώρα όμως δεν έχει τίποτα να αποδείξει και ίσως υποχρεώνει πολλούς να ξαναδιαβάσουν με διαφορετική προσέγγιση τους στίχους της.

Διαβάστε επίσης:

Μαρία Ιωαννίδου: «Μετάνιωσα που έκανα γυμνή φωτογράφιση – Πήρα πολλά λεφτά, πάνω από μισό διαμέρισμα» (Video)

Γιώργος Καπουτζίδης: Είχα πει στη μητέρα μου «κάποια μέρα θα σε κάνω περήφανη» (Video)

Alec Baldwin: Έξαλλος με ακτιβίστρια που του ζητούσε επίμονα να πει «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» – Χτύπησε και πέταξε το κινητό της (video)