Ένα εμβληματικό έργο (ξανα) ανεβαίνει στη σκηνή του Μικρού Κεραμεικού, από την 1η Οκτωβρίου. Μια αποτρόπαια γυναικοκτονία συγκλονίζει την κοινή γνώμη στα χρόνια της χούντας.

Ο Νίκος Κούνδουρος πολιτικός μετανάστης στο Λονδίνο τότε, παρακολουθεί τη διάσταση που πήρε η πολύκροτη δίκη και με αφορμή αυτό το γεγονός και γράφει ένα συγκλονιστικό μονόδραμα, με τίτλο: «Η απολογία του Θεόφιλου Τσάφου- Η γέννηση ενός φασίστα».

Ένας φοιτητής της νομικής, σκότωσε με αποτρόπαιο τρόπο το κορίτσι με το οποιο είχε σχέση τρία χρόνια. Το πτώμα της νεαρής κοπέλας, πετάχτηκε από τον τρίτο όροφο ενός κεντρικού ξενοδοχείου της Αθήνας, ημίγυμνο μετά από ερωτική πράξη, στο πεζοδρόμιο σαν σκουπίδι και ο Κούνδουρος μπαίνει με μεγάλη μαεστρια στο θολωμένο μυαλό του δολοφόνου.

Γράφει με λεπτομέρεια ακολουθώντας την αγωνία και την μανία καταδίωξης, του Θεόφιλου Τσάφου, ενός δολοφόνου ο οποίος μπέρδεψε το δικαστήριο και χαρακτηρίστηκε και σχιζοφρενης και σε απόλυτη συνείδηση που δηλώνει στην απολογία του ότι είναι άνθρωπος των μυστικών υπηρεσιών πράγμα το οποίο δεν επιβεβαιώνεται.

Σε αυτό το σημείο, αρχίζει να ξετυλίγει αριστοτεχνικά το κουβάρι ο Κούνδουρος, γυρίζοντας πίσω στα γεγονότα, για να αποκαλύψει την παράνοια στη γέννηση ενός φασίστα.

Το έργο σκηνοθετήθηκε από την Γιώτα Κουνδουράκη με πρωταγωνιστή τον Νίκο Πανόπουλο και παίχθηκε πριν από 15 χρόνια για 2 σεζόν, με μεγάλη επιτυχία και επαναλαμβάνεται για λίγες παραστάσεις.

Συναντήσαμε τη Γιώτα Κουνδουράκη και συζητήσαμε για την παράσταση που

-Ένας σκηνοθέτης μελετά ένα πρόσωπο, άλλες φορές υπαρκτό, άλλες φανταστικό. Ποια είναι η διαφορά στην υποκριτική απόδοση του;

-Δεν έχει σημασία αν ο  ρόλος είναι φανταστικός ή  αναφέρεται σε υπαρκτό πρόσωπο , όσον αφορά την υποκριτική. Το βάρος πέφτει στον συγγραφέα που θα γράψει το έργο και στον σκηνοθέτη που θα το σκηνοθετήσει.

Έχω σκηνοθετήσει μέχρι τώρα ιστορικά πρόσωπα, τη ζωή του Κολοκοτρωνη και  της Λελας Καράγιαννη έργα και τα δυο του Γιώργου Α. Χριστοδούλου, το τελευταίο μάλιστα παίζεται δέκα χρόνια τώρα σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης το  Amber Alert του Odise Plaku που αναφέρεται σε πραγματικά πρόσωπα. Πρόσφαταέγραψα και σκηνοθέτησα το έργο, «Οι Γυναίκες του Πολέμου» βασισμένο στο βιβλίο ντοκουμέντο του Ag Apolloni,  όπου όλα τα πρόσωπα είναι υπαρκτά και μάλιστα η μία ηρωίδα, ήρθε από το Κόσοβο για να  είναι παρούσα στην παράσταση. Οπότε έχω μεγάλη πλέον εμπειρία σε έργα με ρόλους υπαρκτά πρόσωπα .

Γνώμη μου είναι, ότι οι δραματουργικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνονται σε τέτοια βιογραφικά έργα  και από τον συγγραφέα και από τον σκηνοθέτη πρέπει να έχουν χειρουργική ακρίβεια. Αυτό είναι και δύσκολο, αλλά είναι και το σημαντικό.

Κάποιοι συγγραφείς ακολουθούν ευλαβικά τα γεγονότα, άλλα όλοι προσθέτουν και τη δική τους φαντασία για να τα δραματοποιήσουν, δεν γίνεται αλλιώς  και όταν το  έργο φτάνει στον σκηνοθέτη ήδη έχουν προστεθεί στοιχεία και πλέον δεν μπορεί να είναι ακριβώς ντοκουμέντο. Έχει γίνει θεατρική έργο.

Οπότε η σκηνοθετική ανάγνωση θα περάσει από την αληθινή ιστορία στην αλχημεία της τέχνης. 

Το θέμα λοιπόν εδώ, δεν είναι η υποκριτική, ο ηθοποιος πρέπει να υποστηρίζει τον ρόλο με τον ίδιο τρόπο έτσι κι αλλιώς είτε είναι υπαρκτό  πρόσωπο είτε όχι

Το θέμα είναι εδώ κατά πόσο σέβεται ο σκηνοθέτης, το έργο του συγγραφέα ανεξάρτητα αν τα πρόσωπα είναι φανταστικά ή όχι

-Τι ξεχωριστό έχει ο Τσάφος;

Δραματουργικά έχουμε να κάνουμε με ένα έργο που κάνει ανατομία στην δομή της ψυχής ενός δολοφόνου όχι όμως για να μείνει  στο προσωπικό δράμα του Θεόφιλου Τσάφου . Το έργο δεν έχει αυτόν τον στόχο. Ο Νίκος Κούνδουρος το έγραψε στο Λονδίνο εξόριστος, στην διάρκεια της Δικτατορίας στην Ελλάδα .

 Η Δική είχε προκαλέσει πρωτόγνωρο ενδιαφέρον . Είχα την τύχη  μάλιστα να γνωρίσω τη γυναίκα ενός από τους δικηγόρους  που συμμετείχαν στη δίκη και η οποία την  είχε παρακολουθήσει . Αυτό το λέω απλώς για να αναφέρω ότι είχα πληροφορίες και από πρόσωπο το οποίο ήταν εκεί.

Όλα αυτά βέβαια είναι πληροφορίες. Η τέχνη αρχίζει όταν σαν σκηνοθέτης άρχισα να σκάβω στο κείμενο του Νίκου Κούνδουρου.

-Πως συνεργαστήκατε με τον Κούνδουρο;

-Δυστυχώς  στο διάστημα που ο Νίκος Κούνδουρος μου έδωσε το κείμενο και με εμπιστεύτηκε για να το σκηνοθετήσω,  είχε μια τραγική εμπειρία . Μπήκαν στο σπίτι του τον τραυμάτισαν πολύ άσχημα και τον λήστεψαν. Αυτό έγινε το 2011 . Ετσι δεν είχα καμία καθοδήγηση από τον ίδιο. Ήρθε υποβασταζόμενος στην γενική δοκιμή και έκλεγε σαν παιδί στην αγκαλιά του πρωταγωνιστή Νίκου Πανόπουλου και την δική μου. Δεν άλλαξε απολύτως τίποτα στην σκηνοθεσία μου κι αυτό όπως καταλαβαίνετε ήταν μεγάλη τιμή για μένα. Το έργο παίχτηκε για δύο σεζόν τότε με τον τίτλο Η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΤΣΑΦΟΥ. Εγω άλλαξα τον τίτλο στην  ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΦΑΣΙΣΤΑ, όπως εξ αρχής ήθελα και είχαμε συμφωνήσει με τον Κούνδουρο, αλλά οι  συνθήκες λόγω του γεγονότος που σας ανέφερα τότε,   και επειδή  δεν ήθελα να τον κουράσω με τίποτα εκείνο το διάστημα το έργο ανέβηκε με τον τίτλο που είχε εκδοθεί σε βιβλίο

-Αλλάξατε, λοιπόν, τον τίτλο. Με ποιο σκεπτικό;

-Άλλαξα τον τίτλο γιατί  αυτή είναι η ουσία του έργου. Μέσα στο Δικαστήριο ξετυλίγεται στην απολογία του βήμα βήμα το η γέννηση ενός φασίστα.

Βασικό χαρακτηριστικό της ψυχοδομής του Τσάφου είναι ότι πιστεύει ακράδαντα τις ιδέες του και σκοτώνει χωρίς κανένα ενδοιασμό,  για να σώσει μέσα από μια χαοτική διαδρομή του νου,  την χώρα.Κατά την γνώμη οι αποφάσεις του και οι ενέργειες του είναι η σωτήριος Ιδεολογία.

Στο μυαλό του  ανακατεύονται γεγονότα και πρόσωπα, φοβίες από την παιδική του ηλικία,  ένας σπινθήρας σχιζοφρένειας και σύγχρονος ένα πανέξυπνο μυαλό. Στην Απολογία του μπερδεύει τους δικαστές και ως απόφοιτος της νομικής υπερασπίζεται τον εαυτό του . Και διηγείται πως σκοτώνει ανελέητα ό,τι πιο πολύ αγάπησε στη ζωή του, μια γυναίκα που λάτρευε γιατί πιστεύει ότι ανήκει σε αριστερή μυστική οργάνωση

Η ιστορία του είναι ξεχωριστή, αλλά συγχρόνως εμπεριέχει την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και είναι απόλυτα επίκαιρο. Εξαιρετικά επίκαιρο μάλιστα.

-Γιατί ο θεατής με εκατοντάδες παραστάσεις στα θέατρα να έλθει στον Μικρό Κεραμεικό;

Η παράσταση και όταν ανέβηκε και τώρα έχει μεγάλη επιτυχία. Γιατί; Γιατί το παρελθόν βρίσκεται εδώ και τώρα. Η γέννηση του Φασίστα απλώνεται όλο και περισσότερο και όχι μόνο στην Ελλάδα.

Εχω απόλυτο σεβασμό στο κείμενο. Δεν παίζω με πυροτεχνήματα,  ούτε με πολλά  δήθεν  και δεν έχω φορτώσει το έργο με τεχνητούς εντυπωσιασμούς, παρόλο που η σκηνή μεταμορφώνεται συγχρόνως σε δεκάδες χώρους και το φάντασμα της δολοφονημένης σκηνοθετικά  είναι παρόν. Χρησιμοποιώ video art από τον εικαστικό Νίκο Γιαβροπουλο τόσο όσο ώστε να μην ξεφύγω από το κυρίως θέμα μου,.

Η δουλειά μου όταν σκηνοθετώ είναι περισσότερο δουλειά ανατομίας στους ρόλους,  όλα τα άλλα που χρησιμοποιώ είναι το πακετάρισμα του κύριου θέματος..  Δεν διαθέτω τόση έπαρση και δεν είναι η επιλογή μου, να αρχίσω να μεταποιώ το έργο, να το διαλύω και να χάνεται τελικά το έργο που έγραψε ο συγγραφέας και ουσία του τελικά.

-Πως δουλεύετε με τους ηθοποιούς;

-Κάνω μοντέρνα σκηνοθεσία αλλά όχι μεταμοντέρνα.

Δουλεύω με τοὺς ηθοποιούς μου,  λέξη λέξη του κειμένου και επίσης και κατω από  κάθε λέξη. Οι πρόβες που έκανα με τον Νίκο Πανόπουλο και τότε και τώρα είναι εξαντλητικές . Αναποδογυρισα τον Τσαφο από όλες τις μεριές . Και ο Νικος ακολούθησε απόλυτα  με εξαιρετική μαεστρία. Είναι ένας πολύτιμος ηθοποιός.

Τώρα, γιατί να έρθει ένας θεατής και να επιλέξει να δει την παράσταση μας ;

Οι πιο πολλοί έρχονται μιλημένοι από αυτούς που την έχουν δει την παράσταση ήδη . Πολλοί την είχαν δει παλιά και έρχονται πάλι. Όλοι αυτοί την  διαφημίζουν και αυτό είναι πολύ σημαντικό

Αλλα νομίζω ότι αυτό που τραβάει πιο πολύ το κοινό και έκανε τις sold out παραστάσεις από την μέρα που ανέβηκε μέχρι τον Ιούνιο μέσα στις ζέστες,  είναι το ίδιο το έργο και το θέμα του. Το πρώτο όνομα είναι  πάντα βέβαια,   ο Νίκος Κούνδουρος και μετά,  η  φήμη που ήδη έχει αποκτήσει η παράσταση.

INFO

Κείμενο: Νίκος Κούνδουρος- Σκηνοθεσία: Γιώτα Κουνδουράκη
Ερμηνεία: Νίκος Πανόπουλος- Φωτογραφιση/Σχεδιασμός Φωτισμων: Χριστίνα Φυλακτοπούλου- Video art – Εικαστική Σκηνική Επιμέλεια: Νίκος Γιαβρόπουλος- Επιμέλεια Μουσικής ήχων: Βασίλης Κωνσταντουλάκης-Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Χελιδώνη
Γραφιστική Επιμέλεια: Μαρία Νίτσιου- Επικοινωνία: Αντώνης Κοκολάκης
Social Media: Ελένη Βαζάκα-Παραγωγή: R.M.LIGHT

Διαβάστε επίσης: