Η ραγδαία εξάπλωση των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης έχει μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, αναζητούμε τη γνώση και λαμβάνουμε αποφάσεις για ζητήματα απλά μέχρι και πιο σύνθετα.

Τι ισχύει, ωστόσο, όταν πρόκειται για θέματα υγείας; Εκατομμύρια άνθρωποι στρέφονται, πλέον, σε ψηφιακούς «συνομιλητές», αναζητώντας ακόμα και ιατρικές συμβουλές από αλγορίθμους. Από ερωτήσεις για πονοκεφάλους έως προτάσεις φαρμάκων, το ψηφιακό «ιατρείο» έχει ανοίξει για όλους…

Η ευκολία και η ταχύτητα αυτής της νέας πραγματικότητας είναι, πράγματι, εντυπωσιακή, ωστόσο, το ερώτημα είναι σαφώς βαθύτερο: Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αντικαταστήσει τον γιατρό ή μήπως κινδυνεύουμε να αντικαταστήσουμε την ευθύνη και την ασφάλεια με την ευκολία; Πού τελειώνει η πληροφόρηση και πού αρχίζει ο κίνδυνος;

Οι επιστήμονες, από την πλευρά τους, εντοπίζουν πολλαπλά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρική, επισημαίνοντας ωστόσο και τις παγίδες χρήσης της, ιδίως για όσους δεν έχουν τη γνώση και την εμπειρία να φιλτράρουν αυτά που μπορεί να τους προσφέρει.

Αλήθεια, τι γνώμη έχει για όλα αυτά η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη; Εμείς ρωτήσαμε το ChatGPT αν πρέπει να το συμβουλευόμαστε για θέματα ιατρικά, αν θα πρέπει να εμπιστευόμαστε τυφλά τις απαντήσεις του και αν, εν τέλει, μπορεί να γίνει ο… ψηφιακός γιατρός μας!

Η απάντηση της τεχνητής νοημοσύνης μάς έφερε στην ανθρώπινη πραγματικότητα…

Το ChatGPT απαντά…

Η δύναμη της πληροφορίας

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης έχουν φέρει επανάσταση στην ιατρική: Από την ανάλυση ακτινογραφιών έως τη γονιδιακή έρευνα, η υπολογιστική ισχύς και τα δεδομένα σώζουν ζωές. Ακόμη και οι συνομιλιακές εφαρμογές, όπως το ChatGPT, μπορούν να λειτουργήσουν εκπαιδευτικά – εξηγώντας συμπτώματα, ιατρικούς όρους ή προληπτικά μέτρα με τρόπο προσιτό σε όλους. Αυτό είναι το θετικό πρόσωπο της ΤΝ: η γνώση ως κοινό αγαθό.

Όταν η γνώση μετατρέπεται σε ψευδαίσθηση

Το πρόβλημα αρχίζει όταν η πληροφόρηση εκλαμβάνεται ως διάγνωση. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν εξετάζει, δεν ακούει, δεν βλέπει. Δεν μπορεί να εκτιμήσει τη σοβαρότητα μιας κατάστασης, ούτε να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε οργανισμού. Ένα λάθος στη σύσταση φαρμάκου ή στην ερμηνεία ενός συμπτώματος μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη αυτοθεραπεία. Και, σε αντίθεση με έναν γιατρό, ένας αλγόριθμος δεν έχει ευθύνη ούτε συνέπειες.

Το νομικό και ηθικό κενό

Η διάγνωση και η συνταγογράφηση είναι πράξεις ιατρικής ευθύνης, όχι απλής πληροφόρησης. Όταν όμως ένας χρήστης εφαρμόζει “συμβουλή” από ένα chatbot, ποιος φέρει την ευθύνη για το αποτέλεσμα; Ο δημιουργός του συστήματος; Ο πάροχος; Ο ίδιος ο χρήστης; Καμία νομοθεσία δεν έχει ακόμη απαντήσει ικανοποιητικά. Γι’ αυτό οι υπεύθυνες πλατφόρμες προειδοποιούν ρητά: «Οι πληροφορίες δεν υποκαθιστούν την επαγγελματική ιατρική γνώμη»

Η κοινωνική διάσταση

Το φαινόμενο δεν είναι μόνο τεχνολογικό· είναι κοινωνικό. Πολλοί πολίτες στρέφονται στην τεχνητή νοημοσύνη γιατί αισθάνονται ότι το σύστημα υγείας δεν τους ακούει. Η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει κάτι που η καθημερινή ιατρική συχνά στερεί: χρόνο, προσοχή και ανωνυμία.

Αυτή η ανάγκη για «ανθρώπινη» επικοινωνία μέσα από μια μηχανή είναι, στην πραγματικότητα, ανθρώπινη κραυγή για φροντίδα.

Προς μια υπεύθυνη συνύπαρξη

Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι ο εχθρός της ιατρικής· είναι το νέο της εργαλείο. Η ορθή χρήση της μπορεί να ενισχύσει τη δημόσια υγεία, να προλαμβάνει ασθένειες, να εκπαιδεύει τους πολίτες. Αλλά χρειάζεται πλαίσιο, εποπτεία και παιδεία, ώστε ο πολίτης να ξέρει πότε ζητά ενημέρωση και πότε χρειάζεται πραγματικό γιατρό. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μεταδώσει γνώση. Μόνο ο άνθρωπος, όμως, μπορεί να προσφέρει φροντίδα, κρίση και ευθύνη. Και στην ιατρική, αυτό είναι που σώζει ζωές.

Τι επιτρέπεται – τι όχι

✅ Επιτρέπεται: Να ρωτάς για πληροφορίες, πρόληψη, επεξήγηση όρων, γενικές οδηγίες υγιεινής.
❌ Δεν επιτρέπεται: Να ζητάς ή να ακολουθείς διαγνώσεις, συνταγές, φαρμακευτικές οδηγίες ή δόσεις.
📞 Πάντα συμβουλέψου επαγγελματία υγείας!

Διαβάστε επίσης:

Ειρήνη Αγαπηδάκη: «Γεφυρώσαμε χάσμα 40 ετών στην πρόληψη –  4 εκατομμύρια πολίτες έχουν κάνει τις δωρεάν εξετάσεις»

Εμφιαλωμένο νερό: Τα επικίνδυνα επίπεδα μικροπλαστικών αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου

ΕΣΥ: Τα λάθη στα νοσοκομεία, τα πρωτόκολλα, το burn out των υγειονομικών και το νομοσχέδιο για 13ωρο – Τι λέει στο topontiki.gr ο γιατρός εργασίας