Προϋπολογισμός 2026: Η κυβέρνηση επενδύει στα θετικά μέτρα, αλλά ψάχνει και… άσσο να τραβήξει από το μανίκι
Η κυβέρνηση ποντάρει πολλά στον προϋπολογισμό του 2026 θεωρώντας ότι τα θετικά μέτρα του, τα οποία θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου, θα δημιουργήσουν οικονομική ανακούφιση σε εκατομμύρια πολίτες και θα βοηθήσουν στην περαιτέρω στη δημοσκοπική ανάκαμψη της Νέας Δημοκρατίας.
Η συζήτηση του προϋπολογισμού ξεκινά την Τετάρτη στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και όπως λένε γαλάζια στελέχη δεν είναι απλώς άσκηση λογιστικής.
Παρουσιάζεται ως η απόδειξη πως η ελληνική οικονομία έχει περάσει οριστικά στη φάση της σταθερής ανάπτυξης. Με ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ στο 2,4%, μείωση της ανεργίας στο 8,6% και πρωτογενές πλεόνασμα 2,8%, το αφήγημα μοιάζει συμπαγές. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και τα γκρίζα σημεία, αυτά που υπενθυμίζουν ότι η οικονομία δεν αναπτύσσεται σε κενό αέρος και ότι το 2026 έχει και προκλήσεις πέρα από τις θετικές ειδήσεις.
Το ερώτημα που πάντα τίθεται στην συζήτηση του προϋπολογισμού για κάθε πολίτη είναι απλό: εγώ τι κερδίζω;
Μισθωτοί, νέοι, μεσαία τάξη: μεγάλη φορολογική αναδιανομή
Κεντρικό εργαλείο του νέου πακέτου είναι η μεγάλη αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες. Οι συντελεστές μειώνονται, η κλίμακα αλλάζει, οι οικογένειες με παιδιά και οι νέοι έως 30 ετών παίρνουν έξτρα κίνητρα.
Συνολικά, η νέα κλίμακα φέρνει ελάφρυνση 1,2 δισ. ευρώ το 2026 και επιπλέον 400 εκατ. το 2027 – δηλαδή περίπου 1,6 δισ. σε δύο χρόνια στην τσέπη της μεσαίας τάξης και των νέων εργαζομένων.
Σε συνδυασμό με την αύξηση του κατώτατου μισθού και τις αυξήσεις στους ονομαστικούς μισθούς, η κυβέρνηση εκτιμά ότι:
- ο μέσος μισθός το 2026 θα είναι 21,3% υψηλότερος σε σχέση με το 2019,
- ενώ οι καθαρές αποδοχές (μετά φόρους και εισφορές) θα έχουν ανέβει πάνω από 30% σε σχέση με το 2019.
Άρα για τον εργαζόμενο, το μήνυμα είναι καθαρό: λίγο μεγαλύτερος μισθός, αισθητά μικρότερος φόρος.
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη.
Πρώτη, και πιο χειροπιαστή για τον μέσο πολίτη: οι τιμές δεν πέφτουν. Ο πληθωρισμός μεν αποκλιμακώνεται, αλλά παραμένει κοντά στο 2,2%, σε μια αγορά όπου πολλά βασικά προϊόντα έχουν ήδη εκτοξευτεί τα προηγούμενα δύο χρόνια. Με απλά λόγια: ο μισθός ανεβαίνει, αλλά όχι αρκετά για να καλύψει όλες τις αυξήσεις.
Συνταξιούχοι: τέλος στην «παγίδα» της προσωπικής διαφοράς
Για τους συνταξιούχους, το 2026 είναι η χρονιά που αρχίζει να ξηλώνεται η «παγίδα» της προσωπικής διαφοράς. Ο προϋπολογισμός προβλέπει:
- σταδιακή κατάργηση του συμψηφισμού των αυξήσεων με την προσωπική διαφορά,
- νέες αυξήσεις στις συντάξεις με βάση τον συνδυασμό ΑΕΠ και πληθωρισμού,
- ετήσια ενίσχυση κάθε Νοέμβριο για χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία.
Ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και στεγασμένο νοικοκυριό
Το στεγαστικό είναι το πιο «καυτό» κοινωνικό μέτωπο και ο προϋπολογισμός επιχειρεί να απαντήσει με συνδυασμό φορολογικών κινήτρων και ενισχύσεων:
- ΕΝΦΙΑ: σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους – ουσιαστική ανάσα για την επαρχία και τη ρημαγμένη από την εσωτερική μετανάστευση ελληνική ύπαιθρο.
- ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά: μείωση κατά 30% στα νησιά έως 20.000 κατοίκους – έμμεση ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος σε περιοχές με αυξημένο κόστος ζωής.
- Ενοίκια: μείωση της φορολογίας στα εισοδήματα από ενοίκια και ένα πιο ενδιαφέρον μέτρο: επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο για τους ενοικιαστές που πληρούν κριτήρια εισοδήματος και συνέπειας. Για ένα νοικοκυριό που πληρώνει 600 ευρώ τον μήνα, αυτό σημαίνει ότι το κράτος καλύπτει πρακτικά έναν ολόκληρο μήνα κάθε χρόνο.
- Τεκμήρια διαβίωσης: μεσοσταθμική μείωση 30% στα τεκμήρια για κατοικίες και περιουσιακά στοιχεία και απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη τεκμαρτή δαπάνη.
Το μήνυμα εδώ είναι διπλό: λιγότερη υπερφορολόγηση για τη μεσαία τάξη και μικρότερη πίεση στην αγορά κατοικίας.
Παραταύτα το στεγαστικό εξακολουθεί να καίει. Ναι, η επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο είναι ανάσα. Ναι, μειώνονται φόροι στα ενοίκια και δίνονται κίνητρα για διάθεση κενών κατοικιών. Αλλά η γενιά 25-40 εξακολουθεί να πληρώνει υπερβολικά υψηλά μισθώματα και να βρίσκει όλο και λιγότερα διαθέσιμα σπίτια. Οι παρεμβάσεις βοηθούν, αλλά δεν αρκούν για να αντιστραφεί μια αγορά που έχει γίνει δυσπρόσιτη.
Δημόσιοι υπάλληλοι, ένστολοι και ειδικά μισθολόγια
Ο προϋπολογισμός κρύβει και ένα από τα μεγαλύτερα πακέτα μισθολογικών παρεμβάσεων στο Δημόσιο τα τελευταία χρόνια. Συνολικά, για το 2026 προβλέπεται επιβάρυνση περίπου 620 εκατ. ευρώ μόνο από τις αυξήσεις και τα επιδόματα.
Μεταξύ άλλων:
- οριζόντια αύξηση στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων από 1/4/2026,
- αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων για Ένοπλες Δυνάμεις και Σώματα Ασφαλείας,
- νέο επίδομα επικινδυνότητας 100 ευρώ τον μήνα για ένστολους,
- αυξήσεις σε επιδόματα θέσης, νυχτερινής εργασίας κ.ά.
Το μήνυμα είναι ότι μετά από χρόνια «παγώματος», το Δημόσιο ξαναβλέπει ουσιαστικές αυξήσεις, κυρίως στα «βαριά» και κρίσιμα πόστα.
Οι πιο ευάλωτοι: επιδόματα, κοινωνική προστασία, ανεργία
Το δίχτυ κοινωνικής προστασίας παραμένει απλωμένο. Ο προϋπολογισμός προβλέπει για το 2026:
- ενισχυμένα κονδύλια για Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα,
- περίπου 1,15 δισ. ευρώ για αναπηρικά και προνοιακά επιδόματα,
- περίπου 300 εκατ. ευρώ για επίδομα στέγασης,
- σημαντικούς πόρους για οικογενειακά επιδόματα και επίδομα γέννησης.
Την ίδια στιγμή, η ανεργία προβλέπεται να υποχωρήσει στο 8,6% – το χαμηλότερο επίπεδο μετά το 2008 – ενώ ο αριθμός των μισθωτών το 2026 θα είναι περίπου 723.000 περισσότεροι σε σχέση με το 2008.
Επιχειρήσεις και επενδύσεις: τα «σιωπηλά» κέρδη
Πίσω από τα κοινωνικά μέτρα κρύβεται και ένα ισχυρό αναπτυξιακό σκέλος:
- Δημόσιες επενδύσεις-ρεκόρ: 16,7 δισ. ευρώ το 2026, από 14,6 δισ. το 2025, με τον λόγο επενδύσεων προς ΑΕΠ στο 17,7%.
- Ισχυρή αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και των ευρωπαϊκών πόρων, με ετήσια αύξηση των επενδύσεων 10,2%.
- Φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως άμυνα, ενέργεια, τεχνολογία.
Η κυβέρνηση λέει ότι ο pροϋπολογισμός 2026 δεν υπόσχεται θαύματα. Υπόσχεται όμως κάτι πιο γειωμένο: λίγο λιγότερο άγχος και λίγο περισσότερο οξυγόνο για τις περισσότερες κατηγορίες πολιτών.
Φυσικά πίσω από τη θετική εικόνα υπάρχει πάντα και μια πολιτική ανησυχία: το αν το σημερινό δημοσιονομικό μονοπάτι είναι διατηρήσιμο, ειδικά σε περίπτωση διεθνούς κρίσης. Τα πλεονάσματα παραμένουν υψηλά, αλλά οι παροχές επίσης αυξάνονται. Η κυβέρνηση απαντά ότι όλα «χωράνε» μέσα στους κανόνες και την αναπτυξιακή πορεία. Οι πιο επιφυλακτικοί αντιτείνουν πως κάποια στιγμή το ταβάνι του δημοσιονομικού χώρου θα φανεί.
Ο προϋπολογισμός 2026 είναι καθαρά ανακουφιστικός, όχι επαναστατικός. Βάζει χρήμα στην τσέπη των πολλών, μειώνει φόρους, αυξάνει μισθούς και συντάξεις, στηρίζει ενοικιαστές και οικογένειες, κι όλα αυτά χωρίς – μέχρι στιγμής – να διαταράσσει τη δημοσιονομική ισορροπία.
Ωστόσο, τα μεγάλα προβλήματα της χώρας παραμένουν: υψηλές τιμές, στεγαστική ασφυξία, διαρθρωτικές καθυστερήσεις σε υγεία και παιδεία, ανισομετρίες μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. Πρόκειται για έναν προϋπολογισμό που κάνει βήματα προς τα εμπρός, αλλά δεν λύνει όλους τους γρίφους. Προσφέρει ουσιαστικές ανάσες, αλλά αφήνει και ανοιχτές εκκρεμότητες.
Διαβάστε επίσης:
Τέλος στη συνεργασία του ΜέΡΑ25 με την ΛΑΕ λόγω ΑΡΑΣ
«Ιθάκη»: Ο Πολάκης απαντάει στον Τσίπρα – «Ψέματα πολλά και ανακρίβειες…»