Στα «μαύρα ταμεία» που δημιουργήθηκαν την περασμένη πενταετία αναμένεται να εστιαστεί το ενδιαφέρον της εξεταστικής ή προκαταρκτικής επιτροπής για τα μνημόνια – για την ακρίβεια πώς φτάσαμε σε αυτά –, η οποία θα συσταθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.

 

Στα «μαύρα ταμεία» που δημιουργήθηκαν την περασμένη πενταετία αναμένεται να εστιαστεί το ενδιαφέρον της εξεταστικής ή προκαταρκτικής επιτροπής για τα μνημόνια – για την ακρίβεια πώς φτάσαμε σε αυτά –, η οποία θα συσταθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία, εκ των πραγμάτων μια εξεταστική επιτροπή δεν μπορεί να οδηγήσει σε προανακριτική σε όσα αφορούν τους πολιτικούς χειρισμούς με τους οποίους οδηγηθήκαμε στα μνημόνια – ούτε για την κυβέρνηση Παπανδρέου και το πρώτο μνημόνιο ούτε για την κυβέρνηση Παπαδήμου και το δεύτερο –, εκτός εάν κατά τις εργασίες της εξεταστικής εντοπιστούν σοβαρές ενδείξεις για την τέλεση κάποιου «διαρκούς εγκλήματος», όπως είναι το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Κατά μια ακόμη εκδοχή, η οποία διατυπώνεται από στελέχη της κυβέρνησης και των κομμάτων που τη συγκροτούν, δεν αποκλείεται να πάμε κατευθείαν σε σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής – η οποία έχει πολλά προανακριτικά χαρακτηριστικά και αρμοδιότητες, όπως η διαταγή για προφυλάκιση – επί τη βάσει της αξιοποίησης ενεργών μηνύσεων πολιτών, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει εισαγγελικό σκεπτικό το οποίο θα κάνει λόγο για την ύπαρξη αποχρωσών ενδείξεων τέλεσης αξιόποινων πράξεων σχετιζόμενων με κάποιο διαρκές έγκλημα.

Για να το κάνουμε περισσότερο σαφές, η εξεταστική ερευνά γεγονότα και όχι πρόσωπα. Αν από τη διαδικασία της εξεταστικής επιτροπής προκύψουν ενδείξεις ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων (υπουργών, πρωθυπουργού), τότε ενεργοποιείται η διαδικασία σύστασης Επιτροπής Προκαταρκτικής Εξέτασης, η οποία εξετάζει τα πρόσωπα για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες.

Η Βουλή μπορεί να ελέγξει τυχόν ποινικά αδικήματα μελών της κυβέρνησης σύμφωνα με το άρθρο 86 παρ. 3 του Συντάγματος «μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής Συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος».

Η παρούσα Βουλή μέχρι το καλοκαίρι του 2016 μπορεί να ερευνήσει ποινικές ευθύνες προσώπων της προηγούμενης κυβέρνησης, δηλαδή της κυβέρνησης Σαμαρά, αλλά όχι των κυβερνήσεων Παπαδήμου και Παπανδρέου (η Βουλή μπορεί να ερευνήσει μόνο πολιτικές τους ευθύνες), παρεκτός και υπάρξουν ενδείξεις για ξέπλυμα «βρόμικου» χρήματος το οποίο θεωρείται διαρκές έγκλημα.

Τα «κλειδιά» της εξεταστικής

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση των ΑΝΕΛΛ για τη σύσταση εξεταστικής έχει ήδη επιδοθεί στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε τα δύο κόμματα να αποφασίσουν το πλαίσιο της σύστασης της εξεταστικής επιτροπής για τα μνημόνια. Η πρόταση των ΑΝΕΛΛ αριθμεί 44 σελίδες, ωστόσο, ύστερα από κοινή επεξεργασία, αναμένεται να προκύψει το τελικό κείμενο, το οποίο θα είναι σύντομο και θα θέτει τα γεγονότα που χρήζουν διερεύνησης.

Ποια είναι όμως τα «κλειδιά» που θα «ανοίξουν» τη συζήτηση για το πώς φτάσαμε στην υπογραφή των μνημονίων; Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση για εξεταστική θα περιλαμβάνει συνολικά τη μνημονιακή περίοδο, τοποθετώντας στο κάδρο και τις κυβερνήσεις Παπαδήμου και Σαμαρά, που ακολούθησαν εκείνη του Γιώργου Παπανδρέου. Θα μένει ωστόσο εκτός κάδρου η περίοδος Καραμανλή (2004-2009), δεδομένο που έχει προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση του ΠΑΣΟΚ.

Οι πληροφορίες λένε ότι η κοινή πρόταση που θα κατατεθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛΛ για την εξεταστική θα εμπεριέχει
♦ την επίμαχη συνέντευξη του τότε επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν και την πρόταση για την αναδιάρθρωση χρέους,
♦ τον ρόλο της ΕΛΣΤΑΤ στη διόγκωση του ελλείμματος το 2009, τις ευθύνες του επικεφαλής Α. Γεωργίου και τις πολιτικές ευθύνες του Γιώργου Παπακωνσταντίνου,
♦ το σορτάρισμα των ελληνικών ομολόγων αμέσως μετά τις εκλογές του 2009 και τη χειραγώγηση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS),
♦ τις κινήσεις και τις επαφές των Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου πριν και μετά τις εκλογές του 2009, καθώς και τις δηλώσεις τους σε ΜΜΕ,
♦ τις απόρρητες δαπάνες των υπουργείων Εξωτερικών, Άμυνας και Προστασίας του Πολίτη
♦ και το κούρεμα των ομολόγων των ασφαλιστικών ταμείων και των άλλων δημόσιων οργανισμών μέσω του περίφημου PSI.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κατατεθείσα πρόταση των ΑΝΕΛΛ περιστρέφεται γύρω από τα παρακάτω σημεία.

Η κρίση χρέους

Με ποιον τρόπο το έλλειμμα του 2009 παραποιήθηκε και έγινε η «πόρτα» εισόδου της τρόικας. Και αυτό γιατί πρέπει να διερευνηθεί ενδελεχώς το κατά πόσον η ελληνική κρίση χρέους, που δεν διέφερε ιδιαίτερα από την κρίση χρέους άλλων χωρών, μετατράπηκε δολίως σε κρίση δανεισμού με τη χειραγώγηση της αγοράς των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου και του συνόλου του δημοσίου χρέους, με στόχο την υπαγωγή της Ελλάδας στο πρώτο μνημόνιο και την κηδεμονία του ΔΝΤ, και κατά πόσον υπήρχαν άλλες διέξοδοι δανεισμού της Ελλάδας.

Η προσφυγή στο ΔΝΤ

Τον Οκτώβριο του 2009 το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Παπανδρέου κερδίζουν τις εθνικές εκλογές με το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν». Την ίδια σχεδόν περίοδο (Νοέμβριο του 2009) επικοινωνεί αυτός και πιθανώς και άλλα στελέχη της τότε κυβέρνησης με τον επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν και, ενώ συνεχίζει να διακηρύσσει παντού πως ουδέν πρόβλημα δανεισμού υφίσταται – όπως ο ίδιος ο Στρος Καν ομολογεί σε συνέντευξή του στο γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι Canal plus, που αναμεταδόθηκε από ελληνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς –, ο πρώην πρωθυπουργός τού κάνει γνωστό πως επιθυμεί να προσφύγει η Ελλάδα στο ΔΝΤ για δανεισμό.

Ο ρόλος της ΕΛΣΤΑΤ

Να εξεταστεί η προσπάθεια εμφάνισης του ελλείμματος του προϋπολογισμού της Ελλάδας σημαντικά μεγαλύτερου από περίπου 6% (κατά την τότε πρόβλεψη), ώστε να φαίνεται εν τέλει περί το 12,5% και μετέπειτα περί το 14,5% μέσω επικίνδυνων και ζημιογόνων στατιστικών «νεωτερισμών» της ΕΛΣΤΑΤ, μη χρησιμοποιούμενων έως εκείνη τη στιγμή, καθώς επίσης και η εσπευσμένη και εν πολλοίς παράδοξη ένταξη του swap (ανταλλαγή χρέους) του έτους 2001 στο δημόσιο χρέος και μάλιστα σε επταπλάσια αξία από το κεφάλαιο δανεισμού μας.

Προσθήκη ελλειμμάτων ΔΕΚΟ
Από 12,7% που είχε αρχικά επισημοποιηθεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης για το έτος 2009 (στην έκθεση του προϋπολογισμού για το 2010), αυξήθηκε στη συνέχεια στο 15,4% του ΑΕΠ στην έκθεση του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2011. Σύμφωνα με τους ΑΝΕΛΛ, η μεγαλύτερη παραποίηση του αληθινού ελλείμματος του έτους 2009 έγινε μέσω του ισοζυγίου των ΟΤΑ, ΟΚΑ και λοιπών ΝΠΔΔ.

Το ισοζύγιο αυτό, δηλαδή η διαφορά μεταξύ εσόδων και εξόδων τους, ήταν θετικό και επί χρόνια συνέτεινε στο να βελτιώνεται η συνολική εικόνα του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης. Όμως, σε μια εμφανή προσπάθεια παραποίησης της πραγματικότητας, το περίσσευμα των οργανισμών αυτών μετατράπηκε σε έλλειμμα και έτσι επιβαρύνθηκε το έλλειμμα του 2009 κατά 9 δισ. ευρώ.

«Το πρόγραμμα δεν βγαίνει»

Να εξεταστεί η αναφορά του Παναγιώτη Ρουμελιώτη (πρώην εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ) ότι ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας αρνήθηκε να ακολουθήσει την υπόδειξη του τότε επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος Καν για άμεση αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Στην κατάθεσή του στον οικονομικό εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη σχετικά με τη διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης Παπανδρέου και το κούρεμα του χρέους, ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης ανέφερε:

«Στην πρώτη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΔΝΤ, πριν από την έγκριση του πρώτου μνημονίου και την εκταμίευση της πρώτης δόσης, μέλη του ΔΝΤ εξέφρασαν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους. Στις ανησυχίες αυτές οι εμπειρογνώμονες μας πληροφόρησαν ότι η αναδιάρθρωση αποκλείστηκε από τις ίδιες τις ελληνικές αρχές»…

Το «σορτάρισμα»

Σύμφωνα με τους ΑΝΕΛΛ, η υποτιμητική κερδοσκοπία, το λεγόμενο «σορτάρισμα» (από το αγγλικό «short selling», βραχεία πώληση) διαδραμάτισε τον δικό του ιδιαίτερο και σημαντικό ρόλο στον δρόμο για την είσοδο στα μνημόνια.

Ο απλός επενδυτής, όταν πουλάει, πουλάει ομόλογα που έχει. Αντιθέτως, ο κερδοσκόπος πουλάει ομόλογα που δεν κατέχει και τα οποία πρέπει να βρει και να παραδώσει στον αγοραστή μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία μερικών ημερών. Αν μέσα σε εκείνες τις ημέρες που έχει περιθώριο ο πωλητής – κερδοσκόπος, επιτευχθεί να απολέσουν τα ομόλογα μέρος της αξίας τους, τότε αυτός μεν θα τα έχει έπειτα από κάποιες ημέρες αγοράσει σε χαμηλότερη αξία, όμως θα τα παραδώσει στον τελικό αγοραστή τους στην υψηλότερη αξία που αρχικά προ κάποιων ημερών είχε συμφωνηθεί.

Στην Ελλάδα, έως τον Οκτώβριο του 2009, το χρονικό περιθώριο για να παραδοθούν τα πωλούμενα ομόλογα στους αγοραστές τους ήταν τρεις ημέρες (το λεγόμενο Τ+3). Οι κερδοσκόποι δηλαδή μπορούσαν να περιμένουν (ή να προκαλέσουν) να πέσει η τιμή των ομολόγων (να ανεβεί, δηλαδή, το spread) για τρεις ημέρες, χρονικό διάστημα όχι πολύ μεγάλο.

Στις 22 Οκτωβρίου 2009, η Τράπεζα της Ελλάδος με σχετική απόφασή της έδωσε τη δυνατότητα οι τρεις αυτές ημέρες να γίνουν δέκα (Τ+10). Δηλαδή έδωσε πολύ μεγαλύτερα περιθώρια και δυνατότητες στην υποτιμητική κερδοσκοπία.

Παράλληλα, σύμφωνα με τους ΑΝΕΛΛ, στις 10 Δεκεμβρίου 2009 η Τράπεζα της Ελλάδος έλαβε ακόμη μία ζημιογόνο απόφαση εν γνώσει, κατά τα φαινόμενα, της τότε ελληνικής κυβέρνησης, που ουδεμία αντίσταση πρόβαλε. Συγκεκριμένα, αποφάσισε να μην επιβάλλονται κυρώσεις σε όποιον κερδοσκόπο δεν έδινε τα ομόλογα στον αγοραστή τους μετά τη λήξη των δέκα ημερών.

Οι ΑΝΕΛΛ, σύμφωνα με τις πληροφορίες, στην πρότασή τους επισημαίνουν ότι τη συγκεκριμένη έρευνα για τη δανειακή σύμβαση και το πρώτο μνημόνιο την είχε προαναγγείλει προεκλογικά η Ν.Δ. πριν από τις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012, αλλά τελικά δεν έπραξε απολύτως τίποτε για τη διερεύνηση του ζητήματος. Στη συνέχεια, μετά τον Ιούνιο του 2012, η ελληνική κυβέρνηση και ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, αλλά και ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας γνώριζαν πλήρως τα συγκεκριμένα στοιχεία, ωστόσο δεν έκαναν τίποτα για την αποκάλυψη της αλήθειας.

Σε λίγες μέρες θα ξέρουμε το πλήρες κείμενο της κυβερνητικής πρότασης για τη σύσταση της επιτροπής – και τότε τα ξαναλέμε…

 

Ποιοι θησαύρισαν;

Με απλά λόγια, ο κολασμός των υπευθύνων για την πορεία προς τα μνημόνια είναι δυνατός μόνο στην περίπτωση που βρεθεί μαύρο χρήμα στις τσέπες, τα χρηματοκιβώτια και τις off-shore κάποιων εκ των πρωταγωνιστών της περασμένης πενταετίας – και δεν είναι λίγοι όσοι βρέθηκαν σε θέσεις εξουσίας.

Οι σοβαρές υποψίες ότι πολλοί θησαύρισαν – και ενδεχομένως ακόμη θησαυρίζουν – σε αυτήν τη χώρα την εποχή που ο ελληνικός λαός πτώχευε μαζικά εκφράζονται στον δημόσιο διάλογο από χρόνια.
♦  Ποιος μπορεί να ξεχάσει τους «κουκουλοφόρους της τρόικας», τους επιχειρηματίες που συνεχώς υπέβαλλαν μέσω των μνημονίων και των διαφόρων – κατ’ όνομα μεταρρυθμιστικών – «εργαλειοθηκών» τις δικές τους ιδιαίτερες προσωπικές ή κλαδικές ρυθμίσεις, οι οποίες καλύπτονταν κάτω από το θεσμικό και παραθεσμικό μνημονιακό πλαίσιο;
♦  Πόσοι και ποιοι από τους επιχειρηματίες και τους πολιτικούς που αποτελούσαν – εν κρυπτώ και παραβύστω – τακτικούς συνδαιτυμόνες επιφανών στελεχών της τρόικας πέρασαν χαριστικές ρυθμίσεις μέσω των μνημονίων και των «προαπαιτουμένων» για τις δανειακές δόσεις;
♦  Πόσοι και ποιοι από τους πολιτικούς υπευθύνους της πενταετίας σχεδίασαν την υπαγωγή στα μνημόνια, το καταστροφικό PSI και πέρασαν από τη Βουλή κρυφά ή φανερά τις απαιτήσεις των φίλων – ή αφεντικών – τους επιχειρηματιών, κάτι που πιθανότατα δεν έκαναν για την ψυχή της μάνας τους;

Και επειδή κατηγορείται τουλάχιστον ως λαϊκιστής όποιος ανακινεί τέτοια θέματα – διότι, ως γνωστόν, όλα έγιναν για τη… «σωτηρία της πατρίδας», κατά την επίσημη μνημονιακή εκδοχή –, ας συμπληρώσουμε ότι φρικτές υποψίες, αν όχι βεβαιότητες, υπάρχουν και εκτός της χώρας μας για το μνημονιακό πάρτι των «μαύρων ταμείων» και την εμπλοκή σε αυτό πολιτικών προσώπων. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του υπουργού Οικονομικών της Ολλανδίας και επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος είπε αυτές τις μέρες σε συνέντευξή του στο κανάλι RTL:

«Στα δύο χρόνια που είμαι υπουργός Οικονομικών είχα πολλούς Έλληνες συναδέλφους. Οι περισσότεροι έκαναν πολύ καλή και σοβαρή δουλειά, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, ωστόσο υπάρχουν και πολιτικοί στην Ελλάδα οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνο για προσωπικά συμφέροντα και προστατεύουν τους φίλους τους, αντί να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της χώρας. Αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα, η διαφθορά, η φοροδιαφυγή, ο νεποτισμός. Και αν δεν εξαλειφθούν αυτά τα φαινόμενα στην ηγεσία μίας χώρας, τότε δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες».

Με την επιφύλαξη να περιμένουμε το είδος της επιτροπής που θα συσταθεί, το βέβαιο είναι ότι περισσεύουν τα σκοτεινά σημεία που χρειάζονται εξονυχιστική έρευνα. Και πολλά τα πρόσωπα που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον…