«Ζούμε αυτήν την περίοδο στη χώρα μας κοσμοϊστορικά γεγονότα. Ο “Προμηθέας Δεσμώτης” του Αισχύλου μοιάζει πιο επίκαιρος από ποτέ. Κάθε φράση του αντανακλά στο σήμερα. Είναι σαν να μιλάει για το παρόν μας, χρησιμοποιώντας τον μύθο μόνο σαν επίφαση, για να εξυψώσει το εφήμερο σε υψηλή ποίηση» είναι το μήνυμα που θέλει να δώσει αυτό το καλοκαίρι ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου, με τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, σε νέα μετάφραση του καλού φίλου ποιητή Γιώργου Μπλάνα. 

 

Η αρχή έγινε από το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης, το οποίο – ύστερα από 17 χρόνια – άνοιξε συμβολικά και αποκλειστικά και μόνο για τον «Προμηθέα Δεσμώτη», και τώρα η παράσταση ταξιδεύει στην Ελλάδα: ο επόμενος σταθμός είναι το Ευριπίδειο Θέατρο, στη Σαλαμίνα – αύριο, Παρασκευή 31 Ιουλίου –, ενώ στις 21 και 22 Αυγούστου θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, στο πλαίσιο Φεστιβάλ Επιδαύρου.

 

«Πρόκειται για μια τραγωδία που από γραφής μοιάζει ακίνητη» συνεχίζει ο σκηνοθέτης. «Είναι απλή, δωρική και λιτή, με υπεραναπτυγμένο τον ρόλο του πρωταγωνιστή. Είναι ένα έργο πολιτικό, έντονα ποιητικό – ιδίως στην έξοχη μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα –, γεμάτο από μεταφυσικά και μυθολογικά στοιχεία».

 

Ο συγγραφέας: «Ο Αισχύλος ήταν υπέρμαχος της Αθηναϊκής Δημοκρατίας αλλά και λάτρης της μεταφυσικής» μας εξηγεί ο Φιλίππογλου. «Ήταν μυημένος στα Ελευσίνια Μυστήρια αλλά και ένας καλλιτέχνης βαθιά Διονυσιακός. Η αγάπη του για το κρασί, τα μυστήρια και την έκσταση ήταν παροιμιώδης. Πίσω από τις λέξεις του κρύβονται δεκάδες σύμβολα και κρυφά νοήματα. Και θα βρίσκονται εκεί στους αιώνες, περιμένοντας τους μύστες να τα ανακαλύψουν».

 

Το έργο: Ο απείθαρχος τιτάνας Προμηθέας αμφισβητεί την εξουσία του Δία, χαρίζοντας τη φωτιά στους ανθρώπους. Η τιμωρία θα είναι αμείλικτη. Με διαταγή του πατέρα των θεών θα δεθεί σ’ έναν άγριο βράχο, στα πέρατα του κόσμου. Ωστόσο εκείνος δεν θα σταματήσει να καταφέρεται κατά της εξουσίας, εξαγριώνοντας τον Δία, ο οποίος τον καταποντίζει στον Τάρταρο. 

 

Το μήνυμα: Τραγωδία με φιλοσοφικό και πολιτικό υπόβαθρο, το ποιητικό αριστούργημα του Αισχύλου μιλά για την ελεύθερη βούληση και την αμφισβήτηση της εξουσίας. Ο Προμηθέας κραυγάζει πως η αμφισβήτηση της εξουσίας είναι πάντα ένα ρήγμα, ένα άλμα, ένα δημιουργικό ξέσπασμα της ελεύθερης βούλησης – χωρίς τακτικούς ελιγμούς, χωρίς «στρατηγικούς» περιορισμούς.

 

Η παράσταση: «Όλα τα μυστικιστικά ή πυθαγόρεια σύμβολα που κρύβονται πίσω από τις λέξεις του Αισχύλου πήραν τη θέση τους. Έφυγαν από τον κόσμο της κατανόησης και της ανάλυσης και βρέθηκαν βαθιά μέσα στον κόσμο της μαγείας και τις εικόνες των ονείρων. Και βρήκαν οι λέξεις και η ποίηση του Αισχύλου τη δυναμική τους. Βρήκαν την έντασή τους, βρήκαν την ύλη τους. Γιατί είναι φτιαγμένες απ’ την ύλη που είναι φτιαγμένα τα όνειρα, όπως και όλοι εμείς, κατά τον Σαίξπηρ» σχολιάζει στο σκηνοθετικό σημείωμα ο Φιλίππογλου…

 

Η φράση – κλειδί: Είμαι ρεαλιστής, γιατί ζητώ το αδύνατο. Και το ζητώ, χωρίς άλλον λόγο από τον εαυτό μου.

 

Οι συντελεστές: Τον Προμηθέα ερμηνεύει ο Τάσος Νούσιας, ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του, πλαισιωμένος από τους Γεράσιμο Γεννατά (Ήφαιστος και Ωκεανός), τη Marlene Kaminsky (Ιώ), τον Δημήτρη Κουρούμπαλη (Κράτος και Ερμής), την Κατερίνα Λούρα και την Ίριδα Μάρα (Κορυφαίες Χορού) και πέντε επαγγελματίες χορεύτριες – performers, τις Δέσποινα Λαγουδάκη, Χριστίνα Μπίτου, Νατάσσα Σαραντοπούλου, Πηνελόπη Μωρούτ και Βιβή Μπουτάτη (Χορός). Την κίνηση έχει αναλάβει η Φρόσω Κορρού και τη μουσική οι Lost Bodies, ενώ τα σκηνικά – κοστούμια υπογράφει ο Kenny MacLellan και τους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος.