Για μια ακόμη φορά σε προεκλογική περίοδο, τα κόμματα κλείνουν το μάτι στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και υπόσχονται «ενίσχυση» αμέσως μετά τις εκλογές με στόχο – μεταξύ άλλων – και την τόνωση της απασχόλησης. Τι λείπει αυτή τη φορά; Η… εξειδίκευση των υποσχέσεων. 

Οι αόριστες εξαγγελίες έρχονται να κοντραριστούν με την πραγματικότητα των αριθμών αλλά και των μέτρων που έχουν ήδη ψηφιστεί και πρόκειται να υλοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι τα capital controls πλήττουν κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν λιγότερες διεξόδους από τους ισχυρούς σε κάθε κλάδο. Η πίεση αυτή, μεταφράζεται ήδη σε μείωση θέσεων εργασίας και μείωση μισθών, η οποία, παρά το -30% που έχει επέλθει στις αποδοχές την τελευταία τετραετία, εξακολουθεί να παραμένει η συνήθης «αμυντική τακτική» των επιχειρήσεων, κυρίως των μικρότερων.

Οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου δεν λαμβάνουν πλέον σοβαρά υπόψη τις υποσχέσεις, καθώς η πραγματικότητα δεν τους αφήνει: το φορολογικό καθεστώς που έχει δημιουργηθεί είναι από τα πιο «επιθετικά» στον κόσμο, ψαλιδίζοντας τις ελπίδες για προσέλκυση επενδύσεων. Ακόμη και ένας «μικρομεσαίος» δυσκολεύεται να σκεφτεί ακόμη και μια πρόσληψη, καθώς γνωρίζει ότι έχει να αντιμετωπίσει:

 

Ωστόσο, κατά την κατάθεση του πρώτου νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα, τον περασμένο Ιούλιο, «ξέφυγε» μια διάταξη που προέβλεπε τον αυξημένο συντελεστή. Έστω και αν αυτή η διάταξη δεν έγινε ποτέ νόμος του κράτους, ουδείς αποκλείει την επαναφορά της, πόσο μάλλον όταν ήδη από την προεκλογική περίοδο τα μεγάλα κόμματα έχουν βγει στην αναζήτηση «ισοδύναμων» προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις υποσχέσεις τους (ανάκληση του ΦΠΑ στην εκπαίδευση αλλά και αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τους αγρότες). Ακόμη και με το 26% όμως (το οποίο γίνεται 33% σε περίπτωση που τα κέρδη ξεπερνούν τις 50.000 ευρώ) το φορτίο είναι πολύ βαρύ. Να φανταστούμε μια μικρομεσαία επιχείρηση που θα κατορθώσει να δημιουργήσει κέρδη 100.000 ευρώ, ποσό ικανό να την κάνει να σκεφτεί τη δημιουργία 2-3 θέσεων εργασίας για την επόμενη χρονιά; Θα έρθει η εφορία και θα πει:

1. Για τα πρώτα 50.000 ευρώ οφείλεις φόρο 13.000 ευρώ.

2. Για τα επόμενα 50.000 ευρώ οφείλεις φόρο 16.500 ευρώ. Σύνολο φόρου 29.500 ευρώ.

Πώς ακριβώς θα ευνοηθούν οι μικρομεσαίοι ή οι μεγάλες επιχειρήσεις όταν κανένας από τους συντελεστές που προαναφέρθηκαν δεν πρόκειται να μειωθεί (αντιθέτως υπάρχει κίνδυνος αύξησης); 

Ποιος μικρομεσαίος θα πειστεί να προσλάβει όταν γνωρίζει ότι για τα επόμενα δύο χρόνια θα πληρώσει ακόμη και το 42% ή το 45% των κερδών στην εφορία; Επίσης, θα αγνοήσει το γεγονός ότι στην Ελλάδα εφαρμόζεται ήδη ένας από τους υψηλότερους συντελεστές υπολογισμού των εργοδοτικών εισφορών στον κόσμο; Θα αγνοήσει ότι τους τελευταίους μήνες υπήρξε πρόταση –δεδομένου ότι είναι ανοικτό ακόμη το πώς θα κλείσει η τρύπα στο ασφαλιστικό – για περαιτέρω αύξηση των εργοδοτικών εισφορών (σ.σ.: από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε προταθεί να επανέλθει ο συντελεστής υπολογισμού των εργοδοτικών εισφορών στο 28%, από 25% που είναι σήμερα ο συντελεστής μετά τη μείωση που έγινε τον Ιούλιο του 2014);

Αυτό είναι το φορολογικό πλαίσιο στο οποίο θα κληθούν να δραστηριοποιηθούν οι επιχειρήσεις εν μέσω μάλιστα των capital controls, οι συνέπειες από την εφαρμογή των οποίων έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται. Η κατακόρυφη μείωση των εισαγωγών που κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή για τον Ιούλιο (σ.σ.: διαμορφώθηκαν στα 3,023 δισ. ευρώ από 4,45 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο περυσινό μήνα) μπορεί να «χαροποίησε» όσους βλέπουν το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου να ψαλιδίζεται αισθητά, από την άλλη, όμως, σύντομα θα φανεί ότι αυτό το ποσό που χάθηκε – και το οποίο αντιστοιχεί από μόνο του στο 0,77% του ΑΕΠ – θα μεταφραστεί σε απώλεια εισοδήματος για δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και σε μείωση εσόδων (κατ’ αρχήν από τον ΦΠΑ) για το Δημόσιο. 

Η πράξη έχει δείξει – και σύντομα θα φανεί και στους αριθμούς – ότι οι συνέπειες από την επιβολή των capital controls δεν είναι ίδιες για όλους. Η μεγάλη επιχείρηση που διατηρεί θυγατρική στην Κύπρο ή στη Βουλγαρία και τραπεζικούς λογαριασμούς σε πολλές χώρες του εξωτερικού δεν αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα με τον μικρομεσαίο, ο οποίος στήνεται στην ουρά της τράπεζας για να πάρει έγκριση προκειμένου να φέρει τα προϊόντα του στην Ελλάδα.

 

Εξωπραγματικοί φόροι, απίστευτες για τα παγκόσμια δεδομένα εργοδοτικές εισφορές και capital controls. Περιμένουμε από τους μικρομεσαίους να μας λύσουν το πρόβλημα της ανεργίας. Δεν θα το κάνουν και τα στοιχεία αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Οι μικρές επιχειρήσεις έδιωξαν περισσότερους εργαζόμενους από ό,τι οι μεγάλες και μείωσαν τους μισθούς περισσότερο συγκριτικά με τις ισχυρότερες επιχειρήσεις της χώρας. 

Το συμπέρασμα, που δεν είναι καθόλου αυθαίρετο, καθώς προκύπτει από τα αναλυτικά στοιχεία που δημοσιεύει – ύστερα από επεξεργασία των αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων – το ΙΚΑ προκαλούν ή πρέπει να προκαλέσουν μεγάλο προβληματισμό. Θα στηριχτούν οι μεγάλες επιχειρήσεις – ούτε αυτό συμβαίνει αν αναλογιστεί κανείς ότι ο φορολογικός συντελεστής αυξήθηκε στο 29% με τον φόρο για τα μερίσματα να εκτοξεύεται ακόμη και στο 18%, αν συνυπολογιστεί και η εισφορά αλληλεγγύης – ή θα επανεξεταστεί το πλαίσιο για τις μικρομεσαίες; Να πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση σε αυτά τα χρόνια των μνημονίων: