Με την ευκαιρία πρόσφατης και μακροημερεύουσας κατάληψης του ΤΕΙ Αθηνών από ολιγομελή ομάδα αναρχικών (κατά δήλωσή τους), με συνέπεια την αναβολή των εγγραφών των φοιτητών, των εξετάσεων και γενικώς της λειτουργίας του εκπαιδευτικού αυτού Ιδρύματος, επιτρέψτε μου να θέσω το ερώτημα «ποιος τελικώς ωφελείται;», δεδομένου ότι το «σύστημα» δεν φαίνεται να υποφέρει. 

Με την ευκαιρία πρόσφατης και μακροημερεύουσας κατάληψης του ΤΕΙ Αθηνών από ολιγομελή ομάδα αναρχικών (κατά δήλωσή τους), με συνέπεια την αναβολή των εγγραφών των φοιτητών, των εξετάσεων και γενικώς της λειτουργίας του εκπαιδευτικού αυτού Ιδρύματος, επιτρέψτε μου να θέσω το ερώτημα «ποιος τελικώς ωφελείται;», δεδομένου ότι το «σύστημα» δεν φαίνεται να υποφέρει.

Μάλιστα, το ερώτημα αυτό πρέπει να τίθεται για όλες τις δημόσιες εκδηλώσεις και δράσεις μας, από την ψήφο μας στις πολιτικές εκλογές μέχρι το «στα γήπεδα η Ελλάδα αναστενάζει», που έλεγε ο Σαββόπουλος. Συχνά, για να μην πω κατά κανόνα, άλλα νομίζουμε ότι κάνουμε και άλλες είναι οι πραγματικές συνέπειες των πράξεών μας. Συχνότατα, στα πολιτικά ζητήματα, μπορεί να είναι «αλήθεια το πάθος», όμως «εφιάλτης είναι το όνειρο», για να χρησιμοποιήσω πάλι στίχο του ιδιαίτερα εύστοχου Σαββόπουλου. (Για την Ιστορία: η κατάληψη του ΤΕΙ Αθήνας γίνεται με αφορμή αδιαφορία τού εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσόντος συμβουλίου των φυλακών Κορυδαλλού, που δεν έχει δώσει στον φοιτητή Ρωμανό την άδεια που δικαιούται για να σπουδάζει απρόσκοπτα. Με την ευκαιρία, τίθεται ως όρος και η αποφυλάκιση κάποιων άλλων αναρχικών. Σημειωτέον ότι τόσο ο πρόεδρος του ΤΕΙ Αθήνας όσο και η Συνέλευσή του, έχουν πολλάκις υποστηρίξει το ζήτημα του παιδιού αυτού και θα το κάνουν βεβαίως και τώρα – είμαι σε θέση να το διαβεβαιώσω).

Ας περιοριστούμε όμως στα πανεπιστήμια. Είναι αποδεδειγμένο ότι μετά τις καταλήψεις στα λύκεια της δεκαετίας του 1990, με το «κάτσε καλά, Γεράσιμε», αυξήθηκαν κατακόρυφα οι εγγραφές μαθητών σε ιδιωτικά γυμνάσια και λύκεια. Κατ’ αναλογία, οι «καταλήψεις» και τα κάθε είδους εμπόδια στην ομαλή λειτουργία των δημοσίων πανεπιστημίων, τόσο από «επαναστατημένους φοιτητές» όσο και από το ίδιο το κράτος, είναι «βούτυρο στο ψωμί» των ιδιωτικών κολεγίων και πιθανόν σύντομα των θεσμοθετημένων ιδιωτικών πανεπιστημίων, πανεπιστημίων που με ανακούφιση θα γίνουν γι’ αυτό αποδεκτά από τους Έλληνες πολίτες.

Πέραν όμως τούτου, το «ποιος τελικά ωφελείται» συχνά εντοπίζεται και στον ίδιο τον χώρο των εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και στα μικροσυμφέροντα ή και μεγαλοσυμφέροντα που περιστοιχίζουν τη λειτουργία τους. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε λεπτομερώς σε αυτά, ο κάθε παροικών τα αντιλαμβάνεται. Ας μιλήσουμε όμως για τις καταστροφές που συντελούνται σε αυτά. Οι τοίχοι θα ξαναβαφτούν με χρήματα των φορολογουμένων, τα μηχανήματα θα ξανα-αγοραστούν, πάλι με χρήματα των φορολογουμένων, οι φοιτητές που νοικιάζουν διαμερίσματα για να σπουδάσουν, θα παρατείνουν τις σπουδές τους, με χρήματα των γονέων τους ή της κοπιαστικής δουλειάς τους, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος των φοιτητών εργάζεται σκληρά για να σπουδάσει. Οι δε καταλήψεις ή δεν θα μαθευτούν από κανέναν άλλον εκτός από τον στενό κύκλο των πανεπιστημίων ή, εάν λάβουν δημοσιότητα, πέραν του ότι θα συμμετάσχουν έτσι στην απαξίωση της δημόσιας εκπαίδευσης, θα οδηγήσουν μεγάλο αριθμό ψηφοφόρων προς «συντηρητικές» έως «πολύ συντηρητικές» επιλογές. Μακράν βεβαίως των προθέσεων των καταληψιών (μάλλον). Ποιος τελικώς, λοιπόν, ωφελείται από αυτές τις «επαναστάσεις», που θα μπορούσαμε κάλλιστα να τις εντάξουμε στις «παρδαλές επαναστάσεις», που έχουν καταστεί πλέον επίσημο όπλο στα χέρια «πονηρών πολιτευτών»; (πάλι Σαββόπουλος, μια κι έτσι αρχίσαμε).

Σε περασμένο άρθρο μας στο φιλόξενο pontiki.gr, είχαμε υποστηρίξει την ανάγκη θεσμοθέτησης της «αυτοδιαχείρισης του ασύλου»[i]. Δηλαδή όλες οι φοιτητικές παρατάξεις, μαζί με τις διοικήσεις των πανεπιστημίων, θα έλεγα μάλιστα με μεγαλύτερη ισχύ των φοιτητικών παρατάξεων, να αναλάβουν να διαχειριστούν το άσυλο. Αυτό γιατί πρώτα απ’ όλα είναι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος επίλυσης των προβλημάτων των άσκοπων καταλήψεων. Παρά τον «νόμο Διαμαντοπούλου» και τις θριαμβολογίες του Άδωνι ότι «το άσυλο καταργήθηκε, φωνάξτε την αστυνομία ή και τον στρατό», αν τολμήσει να το κάνει αυτό κάποιος πρύτανης των 1.700 ευρώ τον μήνα, θα βρει την άλλη μέρα το παλιό του αυτοκίνητο κατεστραμμένο και δεν ξέρω και αν θα τον καλύψει για τα κατάγματά του η ασφάλεια υγείας που έχει. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Άλλωστε πολλές καταλήψεις και λοιπές φοιτητικές διαμαρτυρίες πρέπει να γίνονται, αρκεί να αποτελούν πραγματικά συλλογικές αποφάσεις και με επιχειρήματα που θα έχουν θετική ανταπόκριση από την κοινή γνώμη.

Το κυριότερο είναι πως με τον τρόπο αυτόν, αφ’ ενός η Ανώτατη Εκπαίδευση στη χώρα μας θα διαφοροποιηθεί από τις άλλες δημόσιες λειτουργίες, καθ’ όσον εκ της φύσεώς της πρέπει να είναι αυτόνομη, αυτοδύναμη και πρωτοπόρα, αφ’ ετέρου οι φοιτητές θα αναλάβουν ευθύνες όχι μόνο συνάδουσες με την ιδιότητά τους, αλλά και ευεργετικές για τους ίδιους και τα (δημόσια) πανεπιστήμιά τους.

Το πρόβλημα σήμερα άλλωστε δεν είναι μόνο η διακοπή λειτουργίας των πανεπιστημίων των 30.000 φοιτητών, από 10-20 συναδέλφους τους. Το πρόβλημα είναι το γιατί οι άλλοι 30.000 δεν μπορούν να συμμετέχουν στα κοινά τους ζητήματα. Το ερώτημα αυτό τίθεται τόσο προς την πολιτεία και τους εκάστοτε υπουργούς όσο και προς τα κόμματα και τις κομματικές φοιτητικές παρατάξεις.

Νικήτας Χιωτίνης, δρ Αρχιτέκτων/MSC Φιλοσοφίας Πολιτισμού, καθηγητής ΤΕΙ Αθηνών