Όταν οι άνθρωποι της Αυτοδι­οίκησης έθεταν από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 το πρό­βλημα της γενικής ανασυγκρότησης της δημόσιας διοίκησης, όταν με ρη­ξικέλευθες προτάσεις πρότειναν συνενώσεις δήμων, μεταφορά αρμοδιο­τήτων, περιφερειακή αναδιάρθρωση της χώρας και τόσα άλλα, γνώριζαν και από πείρα και από τη διεθνή πραγματι­κότητα ότι το μέχρι τότε εφαρμοζόμε­νο μοντέλο διοίκησης δεν λειτουργεί πλέον και χρειάζεται ριζική αλλαγή.

Όταν οι άνθρωποι της Αυτοδι­οίκησης έθεταν από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 το πρό­βλημα της γενικής ανασυγκρότησης της δημόσιας διοίκησης, όταν με ρη­ξικέλευθες προτάσεις πρότειναν συνενώσεις δήμων, μεταφορά αρμοδιο­τήτων, περιφερειακή αναδιάρθρωση της χώρας και τόσα άλλα, γνώριζαν και από πείρα και από τη διεθνή πραγματι­κότητα ότι το μέχρι τότε εφαρμοζόμε­νο μοντέλο διοίκησης δεν λειτουργεί πλέον και χρειάζεται ριζική αλλαγή.

Οι προτάσεις τους στην αρχή απορ­ρίφθηκαν ως ανεφάρμοστες, ανέ­φικτες, ουτοπικές και προβλήθηκαν λόγοι ιστορικοί, κοινωνικοί, γεωγρα­φικοί κ.ά. Όμως, με το πέρασμα του χρόνου (χρειάστηκαν περίπου 20 χρό­νια!), οι πάντες πείστηκαν και σήμερα ο «Καλλικράτης» είναι γεγονός.

Στη χώρα μας, χώρα ανέκαθεν της υπερβολής, του άκριτου και άκρατου ενθουσιασμού, πιστέψαμε ότι η εφαρ­μογή του «Καλλικράτη» είναι για πάσα νόσο… Έτσι γίνεται της μόδας, τουλά­χιστον μεταξύ των υπουργών, η φράση «“Καλλικράτης” παντού!…» και φυσικά ο κόσμος καταλαβαίνει πλέον ότι με τη φράση αυτή υπονοούνται περικοπές που οδηγούν σε συρρίκνωση του κοι­νωνικού κράτους… Έτσι λοιπόν ακού­σαμε και το «“Καλλικράτης” και στην Υγεία»!

Όμως εδώ υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά, η οποία σκόπιμα παραβλέ­πεται. Ο «Καλλικράτης» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έγινε για να ενισχυθεί η περιφέρεια, να λειτουργήσει η αποκέ­ντρωση, να εφαρμοστεί η βασική αρχή της «εγγύτητας» και της «επικουρικό­τητας», δηλαδή να έχει τη δυνατότητα το κράτος να επιλύει τα προβλήματα που απασχολούν τον πολίτη όσο το δυ­νατόν πιο άμεσα και πιο αποτελεσμα­τικά.

Αντίστροφη λειτουργία

Με την εφαρμογή του «Καλλικράτη» στην Υγεία, τα πράγματα θα λει­τουργήσουν εντελώς αντίστροφα. Η συρρίκνωση και η κατάργηση των πε­ριφερειακών νοσοκομείων θα έχει πολλαπλές επιπτώσεις, τόσο στο κοινωνικό σύνολο όσο και στη λειτουργία των μεγάλων κεντρικών νοσοκομείων. Εδώ το κράτος απομακρύνεται από τον πολίτη!

Τα περιφερειακά νοσοκομεία λει­τουργούν ως «φίλτρα». Συγκρατούν μεγάλο αριθμό περιστατικών, εξυπηρε­τούν επείγουσες και άμεσες ανάγκες, επιλύουν οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα τόσο των ασθενών όσο και του συγγενικού περιβάλλοντος. Απο­φεύγεται δηλαδή η υπερσυγκέντρωση περιστατικών στα μεγάλα Νοσοκομεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πά­τρας κ.λπ.

Στη στρατηγική του πολέμου λέγε­ται ότι τα αεροπλανοφόρα, τα πιο ισχυ­ρά πολεμικά όπλα, μετατρέπονται στα πλέον ανίσχυρα υποψήφια θύματα όταν την ώρα της μάχης δεν συνοδεύ­ονται από μεγάλο αριθμό βοηθητικών πλοίων τα οποία λειτουργούν ως τείχος απέναντι στον αντίπαλο.

Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και με τις «ναυαρχίδες» της Υγείας. Θα «βουλι­άξουν» την επόμενη στιγμή που θα αποφασιστεί η εφαρμογή του «Καλλικράτη» και στην Υγεία. Έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κοινωνική και οικονο­μική κατάσταση στη χώρα, με τη συ­γκέντρωση του 60% του πληθυσμού στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ο ασθενής, για παράδειγμα, του Ρεθύμνου προτιμά να νοσηλευτεί στην Αθήνα, όπου είναι οι συγγενείς του, παρά στο Πανεπιστημιακό Νοσοκο­μείο του Ηρακλείου.

Χρειάζεται λοιπόν ένας άλλος σχε­διασμός, ένα άλλο μοντέλο συνεργα­σίας. Για παράδειγμα: στην Πελοπόν­νησο λειτουργούν 19 νοσοκομεία. Σε μερικά από αυτά, που απέχουν μεταξύ τους μικρές αποστάσεις, θα πρέπει να ενοποιηθούν οι λειτουργίες τους.

«Ναυαρχίδα» της Πελοποννήσου είναι το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών στο Ρίο. Αυτό πρέπει να είναι το σημείο αναφοράς όλων των νοσο­κομείων της Πελοποννήσου. Με ευθύ­νη του Περιφερειακού Νοσοκομείου θα διαβιβάζονται μόνο εκεί όσα πε­ριστατικά δεν μπορούν να αντιμετω­πιστούν. Έτσι θα ελέγχεται η ροή των ασθενών και θα αποφεύγεται η άσκοπή ταλαιπωρία τόσο των ιδίων όσο και του περιβάλλοντός τους.

Χρειάζεται επίσης ένας ενιαίος σχε­διασμός για τις προμήθειες φαρμάκων και του ιατροτεχνολογικού εξοπλι­σμού. Η οικονομία θα είναι τεράστια. Επίσης χρειάζεται αυστηρός εξορθολογισμός σε τμήματα της λειτουργίας ενός νοσοκομείου, όπως η φύλαξη, η καθαριότητα, η συντήρηση κτιρίων και μηχανημάτων, η σίτιση και το λογιστή­ριο, που κοστίζουν υπέρογκα ποσά χω­ρίς να αποδίδουν τα ανάλογα. Απαιτεί­ται ακόμη η αξιοποίηση της τεράστιας περιουσίας που κατέχουν πολλά νοσο­κομεία, που σήμερα σχολάζει ή ρημά­ζει.

Πολλά μπορούν να γίνουν. Εκείνο όμως που πρέπει να αποκλειστεί εντε­λώς είναι η συρρίκνωση ή ακόμη το κλείσιμο των περιφερειακών νοσοκο­μείων. Τα ιδιωτικά συμφέροντα είναι έτοιμα να επενδύσουν τώρα και στην περιφέρεια.

Όμως το αγαθό της Υγείας των πολι­τών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να μπει στη λογική του κέρδους. Αν οι δη­μόσιες υπηρεσίες Υγείας παραδοθούν στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, αυτό θα είναι η μεγαλύτερη ήττα της κοινω­νίας μας. Έστω και υπό τις σημερινές οικονομικές συνθήκες, μια προοδευτική σοσιαλιστική κυβέρνηση οφείλει να υπερασπιστεί ένα από τα τελευταία οχυρά!

Άλλωστε, όπως λέει ο πολύς Πολ Κρούγκμαν: «Στην Υγεία η ελεύθερη αγορά δεν λειτούργησε ποτέ. Ούτε στη θεωρία ούτε στην πράξη…» («Τα Νέα», 8.2.2011).