Η πρόοδος των διαπραγματεύσεων ήταν πολύ ψηλά στην ατζέντα του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στις συνομιλίες που είχε σε Λευκωσία και Αθήνα, δίνοντας ταυτόχρονα ιδιαίτερη βαρύτητα και στα ενεργειακά θέματα, που έτσι κι αλλιώς συνδέονται. Εύλογα η Ουάσιγκτον έδειξε το ενδιαφέρον της και για τις – γεωπολιτικά – κρίσιμες τριμερείς συναντήσεις Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου κι Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

 

Τα μηνύματα του Κέρι, σαφή: 

◆  «Τους τελευταίους μήνες υπάρχει χειροπιαστή πρόοδος που πρέπει να συνεχιστεί». 

◆  «Η λύση στο Κυπριακό δεν θα γίνει αυτόματα, αλλά θα γίνει».

◆  «Μια βιώσιμη λύση θα βοηθήσει ώστε να γίνει η Κύπρος ένα επιχειρηματικό κέντρο. Αυτή η προοπτική μπορεί να λειτουργήσει ως μοντέλο και για άλλους τόπους που χρειάζονται πολυεθνικό μέλλον». 

◆  «Δεν πρέπει να είμαστε φυλακισμένοι του παρελθόντος».

 

Ο Κέρι συναντήθηκε και με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί, που είχε το μυαλό του περισσότερο στο… ρευστό, αναφέροντας δημοσίως πως «ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν ανέφερε κάποιο συγκεκριμένο ποσό σε ό,τι αφορά την υποστήριξη της λύσης από την οικονομική σκοπιά». Με το χέρι απλωμένο περίμενε ο Τουρκοκύπριος. 

 

Ο Ακιντζί, πάντως, είχε «φάει πόρτα» νωρίτερα από τον Λαβρόφ, αφού ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών απαίτησε οι συνομιλίες να γίνουν στην Πράσινη Γραμμή κι όχι στα Κατεχόμενα. Ο Λαβρόφ τα είπε κανονικά κι εγκάρδια με τον Νίκο Αναστασιάδη, με τον τελευταίο να έχει συνομιλίες στην Κύπρο και με τον Ολάντ. Είχαν προηγηθεί οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας Στανμάγερ και της Βρετανίας Χάμοντ. 

 

Εν ολίγοις, η Κύπρος ζει μέρες «διπλωματικής απόβασης» κι έρχεται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο, αφού οι πιέσεις για επίλυση αυξάνονται. Ωστόσο, ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος όχι μόνο δεν κάνει πίσω στις πάγιες θέσεις του, αλλά ρίχνει και το θέμα των εποίκων στο τραπέζι. 

 

Ο Χρυσόστομος, ισχυρός παίκτης στη ζωή στην Κύπρο, έδωσε πρόσφατα μεγάλη συνέντευξη στην αυστριακή «Wiener Zeitung», μια εκ των αρχαιοτέρων εφημερίδων του κόσμου, αφού πρωτοκυκλοφόρησε το 1703. Η εφημερίδα, μάλιστα, θεωρείται η πιο σοβαρή της χώρας, με εκδότη την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Αυστρίας. 

 

Η «βαριά» παρέμβαση Χρυσόστομου, μάλιστα, δεν έχει δει το φως μέχρι σήμερα στα ελληνικά ΜΜΕ. Η συνέντευξη που έδωσε στον δημοσιογράφο Φέρρυ Μπατζόγλου αναδεικνύει τις αντιστάσεις του αρχιεπισκόπου, ο οποίος παραμένει πολύ επιφυλακτικός και μάλλον βλέπει πιο θετικά την προοπτική ομοσπονδιοποίησης. 

 

«Όχι, δεν βλέπω λύση του Κυπριακού, δεν βλέπω να θέλουν και οι δύο πλευρές την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Κύπρου», δηλώνει ο Χρυσόστομος, χτυπώντας το καμπανάκι και σε Άγκυρα, Βρυξέλλες: «Το να συνδέσουν το προσφυγικό με το Κυπριακό, όσον αφορά το σκέλος της Τουρκίας (σ.σ.: και τη δρομολόγηση της τουρκικής ένταξης στην Ε.Ε.), δεν θα το επιτρέψω ποτέ, αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο. Εμείς δεν θα θυσιάσουμε ποτέ το Κυπριακό για μια τυχόν λύση στο προσφυγικό. Ξεχάστε το». 

 

Μεγάλη σημασία, όμως, δίνει και στο θέμα της απογραφής στα Κατεχόμενα: «Θεωρώ απαραίτητο να διεξαχθεί μια απογραφή του πληθυσμού και ειδικά στοχευμένα στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου. 

 

Η Κύπρος απαριθμεί 870.000 Ελληνοκύπριους. Εδώ υπάρχουν απογραφές πληθυσμού. Αντίθετα, όμως, στα Κατεχόμενα δεν υπήρχε ώς τώρα καμία απογραφή. Μπορεί κανείς να θεωρήσει ότι σήμερα ζούνε εκεί περί τους 400.000 Τούρκους εποίκους. Αυτοί είναι προερχόμενοι εκ Τουρκίας. 

 

Οι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν στα Κατεχόμενα για να αυξήσουν το ποσοστό των εκεί κατοίκων σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό στο νησί, από το 18% που ήταν το 1974. Αντίθετα από τους 150.000 Τουρκοκύπριους το 1974, δηλαδή τους εξ αρχής αυτόχθονες, οι μισοί περίπου έχουν μεταναστεύσει. Άρα, σήμερα ζούνε περίπου 80.000 πραγματικοί Τουρκοκύπριοι στα Κατεχόμενα. Η δική μου θέση είναι ξεκάθαρη: Θα δώσω την ευλογία μου σε μια λύση του Κυπριακού μόνο όταν η αρχική σχέση του ποσοστού Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων θα αποκατασταθεί». 

 

Στην ερώτηση «και πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;», ο Χρυσόστομος απαντά: «Οι έποικοι από την Τουρκία, αλλά και τα παιδιά τους που γεννήθηκαν στο νησί, πρέπει να φύγουν από την Κύπρο. Μόνο όποιος από τους εποίκους παντρεύτηκε έναν πραγματικό νησιώτη ή μια πραγματική νησιώτισσα, θα επιτρέπεται να παραμείνει εδώ, δηλαδή συνολικά 50.000 άτομα από τους εποίκους. Αν προσθέσετε σ’ αυτόν τον αριθμό κι εκείνους τους μετανάστες Τουρκοκυπρίους που ύστερα από μια επίλυση του Κυπριακού μάλλον θα επιστρέψουν στο νησί, τότε θα έχουμε ξανά πάλι ένα ποσοστό 20% Τουρκοκυπρίων στην Κύπρο». 

 

Για να ολοκληρώσει ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου: «Δεν είναι δυνατόν να παράγει δίκαιο μια πράξη βίας όπως η εισβολή της Τουρκίας το 1974, που είχε επακόλουθο την εγκατάσταση εποίκων από την Τουρκία στα Κατεχόμενα. Αν θα αφήναμε αυτούς τους εποίκους λόγω μιας λύσης του Κυπριακού στο νησί, τότε σε ένα διάστημα που δεν είναι μακρινό θα είχαμε ως αποτέλεσμα την τουρκοποίηση όλου του νησιού. Κι αυτό διότι το ποσοστό των γεννήσεων μεταξύ των εποίκων είναι παρά πολύ υψηλό. Γεννάνε ακόμα και 8, 10, 12 παιδιά. Παρεμπιπτόντως, οι ‘‘παλιοί’’ Τουρκοκύπριοι είναι κι αυτοί ‘‘αδύναμοι’’ στις γεννήσεις, όπως είμαστε κι εμείς».

 

Να σημειωθεί ότι πρόσφατα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της κυπριακής στατιστικής υπηρεσίας, σύμφωνα με την οποία ο πληθυσμός στις περιοχές ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας μειώθηκε πέρυσι κατά 1,3% σε σχέση με το 2013. Ο αριθμός των γεννήσεων το 2014 ήταν 9.258 σε σύγκριση με τις 9.341 τον προηγούμενο χρόνο.