Κάθε μέρα έρχεται κι ένα επεισόδιο του δημόσιου βίου να επιβεβαιώσει μελαγχολικά την βαθύτατη παρακμή την οποία βιώνουμε σαν ατομική και εθνική παρωδία.

 

Κάθε μέρα έρχεται κι ένα επεισόδιο του δημόσιου βίου να επιβεβαιώσει μελαγχολικά την βαθύτατη παρακμή την οποία βιώνουμε σαν ατομική και εθνική παρωδία. Ζώντας σε πλήρη σύγχυση μέσα σ’ έναν αλλόκοτο ιδεολογικό πολιτικό χάρτη αδυνατούμε να σκεφτούμε απλά, λογικά – σαν κανονικοί άνθρωποι. Μ’ αυτήν τη μεταπολιτευτική  παραληρηματική έκθεση σε λογιών λογιών αναφομοίωτα δικαιώματα και διεκδικήσεις με έναν τρόπο τραμπούκικο, μεσαιωνικό, ανεδαφικό και πέρα για πέρα αντιδημοκρατικό, φτάσαμε στο σημείο να εμβολιάζεται ο κάθε ηλίθιος με δωρεάν και επιδοτούμενη ευφυΐα, η κομματική τυφλότητα και ο μεσαιωνισμός  να εκλαμβάνεται ως υψηλή πολιτική σκέψη, η κάθε κολοσσιαία ανοησία να τυγχάνει λαϊκής αναγνωρίσεως γιατί υπάρχει η εδραιωμένη πεποίθηση πως αφού όλοι έχουν ίσα δικαιώματα άρα μπορούν να έχουν  και ίδια βαρύνουσα γνώμη για το θέατρο, την λογοτεχνία, τα ερευνητικά προγράμματα του διαστήματος…  

Αυτός ο λαϊκισμός του συρμού που μεταβολίζει το απύθμενο θράσος σε δωρεάν τεκμηριωμένη άποψη επί παντός του επιστητού,  κατέστησε την αμετροέπεια, εθνική συνείδηση. Όλοι σ’ αυτόν τον τόπο κρύβουν μέσα τους ένα παραγνωρισμένο ταλέντο, μια σπάνια κλίση, μια μοναδική έφεση…  Έτσι, η κοινωνία μένει έκθετη στην κάθε ανοησία, δίχως στοιχειώδη κρίση που φέρνει στο φως την εκκωφαντική έλλειψη κοινωνικών δομών, αστικής συγκρότησης και πανεπιστημιακής επάρκειας και θωράκισης. Κανείς δεν μπορεί να αντιταχθεί στο κάθε τσόφλι που παριστάνει τον καμπόσο σε διάφορους στίβους – για παράδειγμα, της τέχνης. Η παντελής έλλειψη εθνικής κριτικής κουλτούρας και η δυνατότητα στους πάντες να αμφισβητήσουν δωρεάν τους πάντες, δηλαδή η απουσία  κοινά παραδεκτών αρχών (διότι αυτό υπαγορεύουν «τα αναφαίρετα δικαιώματα»  της ιδιότυπης εκδοχής της ελληνικής δημοκρατίας) μας οδηγεί στην γελοιότητα που ζούμε τα τελευταία τριάντα χρόνια, όπου τα λογοτεχνικά βραβεία για παράδειγμα δίδονται με επετηρίδα από τις ευγενείς παρέες  και ο τραγέλαφος με το ρουσφέτι, τη σταθερή αξιακή  μας συνείδηση, επεκτείνεται  και καθορίζει την κάθε λογής δραστηριότητά μας.   

Δεν ενοχλεί  τόσο ο ανόητος και αμετροεπής  θεατρικός «διάλογος» του Καμύ με τον Ξηρό.  Είναι εγνωσμένη παγκοσμίως η πνευματικότητα του δεύτερου κι έτσι ορθώς υποστηρίζουν ότι αν δεν δεις την παράσταση δεν έχεις δικαίωμα λόγου (όπως: αν δεν βάλεις το χέρι σου στη φωτιά δεν μπορείς να υποθέτεις εκ των προτέρων ότι θα καείς…)!  Βέβαια, εκείνοι που είδαν την παράσταση και βρήκαν γουστόζικο, θεμιτό και σοβαρό αυτό το θεατρικό – λογοτεχνικό συνταίριασμα Καμύ – Ξηρού είναι υπεράνω κριτικής. Γιατί δεν λένε ευθέως ότι είναι οπαδοί της τρομοκρατίας την οποία θεωρούν ως ένα εκ των ενδεδειγμένων μέσων πολιτικής-ταξικής πάλης; Αυτό θα ήταν μια απάντηση κατανοητή μέσα στα πλαίσια του ορθολογισμού, όσο κι αν διαφωνεί κανείς ριζικά μαζί της. Η προσπάθεια όμως να ανασυρθούν πολιτικά επιχειρήματα και στερεότυπα του τύπου «υπερασπιζόμαστε την ελευθερία της έκφρασης» είναι ενοχλητικά υποκριτική. Ας ξεκινήσουν από τα βασικά: να υποστηρίξουμε το πολύτιμο της ανθρώπινης ζωής ως υπέρτατη αξία και μετά συζητάμε τα περί διαγραμμάτου…

Το άριστο μέτρο, όμως, και  την πνευματικότητα αυτού του τόπου που τόσο ταλαιπωρείται από την άπονη και βάρβαρη Ευρώπη των βελανιδοφάγων τοκογλύφων, μας το χαρίζουν αφειδώς ο Λαζόπουλος και ο Ζουγανέλης. Με αυτή την κυρίαρχη πνευματική παρακαταθήκη, ο ελληνισμός καλπάζει ενάντια στην κρίση των αξιών!  

Το τελευταίο δε και ιδιαιτέρα επώδυνο πλήγμα ήρθε από τις απείρου κάλλους ανακοινώσεις – τοποθετήσεις  συντελεστών της παράστασης, του  Εθνικού Θεάτρου αλλά και διαφόρων υπερασπιστών της  «ελευθερίας της έκφρασης»  που επιχειρηματολογούν υπέρ του συγγραφέα Ξηρού επιστρατεύοντας ως «συνηγόρους» του τους παρομοίου βεληνεκούς συναδέλφους του, Σαίξπηρ, Ντοστογιέφκι, Καμύ,  τους αρχαίους  τραγικούς …και πάει λέγοντας το γαϊτανάκι από στόμα σε στόμα κι από κομματική ανακοίνωση σε κυβερνητική δήλωση.

Φαίνεται ότι η πνευματική σήψη είναι ολοκληρωτική κι εκεί οφείλει να στραφεί  το ενδιαφέρον της βαθύτατα παρακμιακής μας κοινωνίας και της ανεπαρκούς πολιτείας.

Υ.Γ. Όσο και να φωνασκούν περί του αντιθέτου, ο σκοπός της παράστασης φαίνεται ότι ήταν η πρόκληση – και το καλλιτεχνικό ζητούμενο, προσχηματικό. Αυτό είναι μια εκτίμηση που δεν διεκδικεί  το αλάθητο. Ωστόσο, η κριτική είναι κι αυτή ένα δικαίωμα το οποίο ασκείται, και την έντασή της δεν μπορείς να την ελέγξεις (πόσο μάλλον αν την επιδιώκεις)…  Το έργο δεν το κατέβασαν οι αντιδράσεις  του κόσμου αλλά η αμετροέπεια των συντελεστών του, η ίδια η αδυναμία της παράστασης να υπερασπιστεί το καλλιτεχνικό της αποτέλεσμα και η διεύθυνση του Εθνικού.

Την ένταση των αντιδράσεων όφειλαν να την προϋπολογίσουν και οι συντελεστές και το Εθνικό. Αν δεν είχαν κότσια να την κρατήσουν ζωντανή, είναι δικό τους πρόβλημα και όχι των αντιδράσεων.  Όταν προκαλείς και μάλιστα συνειδητά, δεν φταίνε οι …αντιδράσεις!