Μετά το Brexit και τη νική του Τραμπ πολλοί έχουν καταλήξει ότι η ψήφος αντίδρασης οφείλεται στις κοινωνικές ανισότητες, αλλά ακόμη αυτό το επιχείρημα δεν είναι απόλυτα ολοκληρωμένο, γράφει ο Independent. Παρά τα αποδεδειγμένα πλεονεκτήματα της θεωρίας, το να εστιάζει η κριτική μόνο στις κοινωνικές ανισότητες αφήνει ευάλωτα τα αριστερά κόμματα στις πολιτισμικές αιτίες που επικαλούνται οι νέοι τους αντίπαλοι. Η πικρή αλήθεια για πολλούς φιλελεύθερους είναι ότι η καρδιά των υποστηρικτών του Brexit και του Τραμπ ενδιαφέρονται περισσότερο για τη μετανάστευση και την τρομοκρατία παρά για τις ανισότητες.

Πολλοί μοιάζουν να ενδιαφέρονται όχι για τα απόλυτα μεγέθη της ποικιλομορφίας των κοινωνιών αλλά περισσότερο για τον ρυθμό αλλαγής τους. Οι ψηφοφόροι του Τραμπ και του Brexit συνδέονται με την ποσοστιαία αλλαγή στον πληθυσμό των μειονοτήτων, την ώρα που οι μειονότητες ψήφισαν κατά του Τραμπ και του Brexit.

Αυτά είναι καλά νέα για όσους στην Αριστερά αναζητούν να περάσουν στην εξουσία χωρίς να καταπατήσουν τις βασικές τους αξίες, αυτό είναι ένα βήμα αλλά όχι ο στόχος. Αλλά αυτά είναι ταυτόχρονα και τα κακά νέα για αυτούς που πιστεύουν ότι οι οικονομικές αλλαγές είναι αρκετές και αγνοούν τις πολιτισμικές αιτίες.

Και η απόδειξη έρχεται από τη Σουηδία. Σε πολλές περιπτώσεις αντιπροσωπεύει το αντίθετο του τραμπισμού. Ένας προοδευτικός παράδεισος όπου η περίθαλψη και οι σπουδές στα πανεπιστήμια είναι δωρεάν και οι εργαζόμενοι λαμβάνουν 480 μέρες πληρωμένη γονική άδεια.

Οι φόροι είναι οι υψηλότεροι ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ και η ανισότητες είναι μικρές με τη Σουηδία στον τομέα αυτό να κατατάσσεται στην 142η θέση της παγκόσμιας λίστας των 145 κρατών.

Παρά τα παραπάνω δεδομένα, η Σουηδία αντιμετωπίζει την ίδια άνοδο των εθνικιστών που αμφισβητούν το κατεστημένο, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα της Σουηδίας έχει φθάσει στο 21,5% και έχει μικρή διαφορά από το κυβερνών κόμμα των σοσιαλδημοκρατών που συγκεντρώνουν το 25,7% των προτιμήσεων.

Η ρητορική του κόμματος είναι η ίδια εθνικιστική που βλέπουμε παντού. Πιστή εφαρμογή του νόμου και της τάξης και μεγάλη εθνική ταυτότητα, αν και τώρα έχουν αρχίσει να διαχωρίζουν τη θέση τους από το κίνημα της ανωτερότητας της λευκής φυλής, ο στόχος τους παραμένει η μηδενική χορήγηση ασύλου σε πρόσφυγες.

Πολλοί ερμηνεύουν την άνοδο της ακροδεξιάς με πολιτισμικούς όρους. Η απόφαση της χώρας να δεχθεί 150.000 πρόσφυγες μόνο το 2015 συμπίπτει με την αύξηση των οικονομικών μεταναστών στη χώρα, πυροδοτώντας συγκρούσεις με φόντο την πολυπολιτισμικότητα. Αν και αυτοί οι φόβοι αντανακλούν τις οικονομικές ανησυχίες δεν μπορεί να αγνοηθούν.

Η αριστερά χρειάζεται να ακούσει και να μάθει από τους ψηφοφόρους που την εγκαταλείπουν και να έρθει με λύσεις για τις πολιτισμικές ανησυχίες των πολιτών και γρήγορα.

Ο εθνικοσοσιαλισμός δεν είναι η αναπόφευκτη απάντηση στα προβλήματα. Το ζήτημα της πολιτισμικής αλλαγής και κυρίως της ταχύτητας με την οποία συντελείται απαιτεί να απαντηθούν οι ερωτήσεις για τις κοινωνίες και την αίσθηση του να ανήκεις σε αυτές χωρίς να αφήνεις το χώρο αποκλειστικά στους ρατσιστές και τους ξενοφοβικούς. Ο σχεδιασμός αυτών των απαντήσεων είναι το δύσκολο κομμάτι, καταλήγει η εφημερίδα.

 

Επιμέλεια: Κυριάκος Αργυρόπουλος