Στα πλαίσια της πρόσφατης επικαιρότητας έγινε μια έρευνα σχετικά με τον ολοκληρωτισμό και τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Την έρευνα διεξήγαγε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με αφορμή τη πρόσφατη συζήτηση που έλαβε χώρα στην δημόσια σφαίρα σχετικά με το ναζισμό και τον κομμουνισμό, τις δυο αυτές ιδεολογίες που αναπτυχθήκαν και κυριάρχησαν στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Τα αποτελέσματα ήταν αναμενόμενα. Τρεις στους τέσσερεις Έλληνες  συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει δικαστική διερεύνηση των κομμουνιστικών εγκλημάτων που διαπράχθηκαν αμέσως μετά την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Βέβαια, εδώ η ερεύνα εξαιρεί την «λαμπρή» σταλινική περίοδο της τρομοκρατίας που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1936 με μια στημένη πολιτική δίκη στην Μόσχα που έδωσε ένα ψευτο-νομικό κάλυμμα για την δολοφονία των Λεβ Κάμενεφ, Γκριγκόρι Ζινόβιεφ, Ιβάν Σμιρνόφ και άλλων ηγετών της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ακολούθησε η περίοδος τρόμου του 1937 που είχε σαν στόχο την εξόντωση ουσιαστικά όλων όσων είχαν παίξει σημαντικό ρόλο στην Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Το αναφέρω ενδεικτικά χωρίς να επεκταθώ γιατί σύμφωνα με τις σύγχρονες έρευνες, ο αριθμός των θυμάτων που δολοφονήθηκαν από το σταλινικό καθεστώς το 1937-1938, αν και δεν έχει οριστικοποιηθεί, υπολογίζεται περίπου στο ένα εκατομμύριο.

Το εντυπωσιακό, λοιπόν, είναι ότι τα κομμουνιστικά εγκλήματα, αν και είναι εξίσου τερατώδη με τα αντίστοιχα ναζιστικά -αν τελικά ο τρόμος είναι συγκρίσιμο μέγεθος…- εξακολουθούν να προκαλούν στο δημόσιο αίσθημα σημαντικά μικρότερο συναισθηματικό αποτροπιασμό. Τελικά, η προπαγάνδα υπήρξε το αποτελεσματικότερο όπλο της κομμουνιστικής ιδεολογίας. Ένα ναζιστικό έγκλημα γίνεται ευκολότερα πιστευτό από ένα αντίστοιχο κομμουνιστικό. Αυτό είναι ένα παράπλευρο συμπέρασμα.

Η έρευνα, ωστόσο, είναι ελπιδοφόρα στην συναισθηματικά  κομμουνιστοκρατούμενη Ελλάδα, αλλά αναδεικνύει μια πολύ σημαντική ιδιομορφία: αν και η ελληνική κοινωνία δείχνει περίπου άσχετη με την σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία (ποσοστό που κορυφώνεται δραματικά  στους νέους ανθρώπου που αγνοούν στοιχειώδεις πτυχές της – παρά τα τρανταχτά βιογραφικά και τις φιλόδοξες σπουδές…), έχει την τάση να εκφέρει την γνώμη της! Θεωρεί κατεκτημένο το δικαίωμα να λέει την άποψή της για πράγματα για τα οποία έχει μαύρα μεσάνυχτα  – κι αυτό είναι ένα σοβαρό και δυσεπίλυτο πρόβλημα που μας αφορά σαν κοινωνία και αποτελεί και μιαν αιτία για μια σειρά κακοδαιμονιών που μας κατατρύχουν…