Η «νέα συμφωνία» με το Ιράν, την οποία πρότεινε χθες Τρίτη ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ, έχει στόχο να κάνει ένα βήμα πιο μακριά από την υπάρχουσα συμφωνία, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τις ανησυχίες των ΗΠΑ.

Ακολουθούν τα όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τις προτάσεις Μακρόν και τις δυσκολίες που ενδεχομένως αντιμετωπίσουν.

Μια νέα διευρυμένη συμφωνία

«Έχουμε διαφωνίες για τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», παραδέχθηκε ο Γάλλος πρόεδρος αναφερόμενος στη συμφωνία που υπεγράφη τον Ιούλιο του 2015 στη Βιένη μεταξύ του Ιράν και των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία) έπειτα από χρόνια διαπραγματεύσεων. Βάσει της συμφωνίας αυτής, η Τεχεράνη δέχθηκε να παγώσει το πυρηνικό της πρόγραμμα ως το 2025.

Όποια κι να είναι η απόφαση του Τραμπ, ο οποίος πρέπει να ανακοινώσει στις 12 Μαΐου αν θα αποσύρει τη χώρα του από τη συμφωνία, ο Μακρόν πρότεινε να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια νέα με βάση τέσσερα ζητήματα:

– Να διατηρηθεί η απαγόρευση εμπλουτισμού ουρανίου, το πρώτο στάδιο για την κατασκευή ατομικής βόμβας, όπως προβλέπεται στη συμφωνία του 2015. Αν οι ΗΠΑ παραμείνουν στη συμφωνία, το θέμα έχει διευθετηθεί. Αν ο Τραμπ αποφασίσει να την εγκαταλείψει, η ιδέα είναι να ξεκινήσουν συζητήσεις για το πώς θα μπορεί να ελέγχεται η πυρηνική δραστηριότητα του Ιράν.

– «Να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει πυρηνική δραστηριότητα από το Ιράν μακροπρόθεσμα» και άρα μετά το 2025, οπότε βάσει της τρέχουσας συμφωνίας προβλέπεται η σταδιακή άρση κάποιων τεχνικών περιορισμών στις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν, κάτι που θα επιτρέψει στην Τεχεράνη να ξεκινήσει και πάλι τον εμπλουτισμό ουρανίου.

– «Να τερματιστούν οι βαλλιστικές δραστηριότητες του Ιράν στην περιοχή», μια αναφορά στο βαλλιστικό πρόγραμμα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς που αναπτύσσει εδώ και χρόνια η Τεχεράνη.

– «Να δημιουργηθούν οι όροι για μια πολιτική λύση που θα περιορίσει τις δραστηριότητες του Ιράν στην περιοχή, την Υεμένη, τη Συρία, το Ιράκ και τον Λίβανο». Ο Μακρόν αναφερόταν στις ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Συρία που βρίσκονται σε αδιέξοδο κυρίως εξαιτίας της αντίθεση της Μόσχας και του Ιράν, αλλά και στον εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη, όπου η Τεχεράνη κατηγορείται ότι στηρίζει τους σιίτες αντάρτες Χούτι. Στον Λίβανο το Ιράν στηρίζει τη Χεζμπολάχ.

«Δεν σκίζουμε μια συμφωνία για μην πάμε πουθενά. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια πιο διευρυμένη συμφωνία για το Ιράν, ώστε να υπάρξει σταθερότητα στην περιοχή», τόνισε ο Γάλλος πρόεδρος.

Οι διαπραγματεύσεις

«Μια μικρή ομάδα» υπουργών έχει ήδη αρχίσει να εργάζεται για το θέμα, επεσήμανε ο Μακρόν, και θα συναντηθούν ξανά «σύντομα».

Η Γαλλία πρότεινε να συζητήσει αυτή τη νέα συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους της, αλλά και «φυσικά με τη Ρωσία και την Τουρκία».

Οι αβεβαιότητες

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει αποσαφηνίσει ποια θα είναι η απόφασή του για τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, την οποία προεκλογικά είχε απειλήσει «να σκίσει» για να επιβάλει νέες κυρώσεις εναντίον της Τεχεράνης. Όμως δεν φάνηκε να δέχεται την πρόταση Μακρόν.

«Κανείς δεν γνωρίζει τι θα κάνω στις 12 Μαΐου», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Πιστεύω ότι θα έχουμε μια σούπερ ευκαιρία να καταλήξουμε σε μια πιο μεγάλη συμφωνία, ίσως», πρόσθεσε.

«Αλλά θα δούμε. Θα δούμε αν θα κάνω αυτό που κάποιοι περιμένουν. Αν θα είναι ή όχι δυνατό να καταλήξουμε σε μια καλύτερη συμφωνία, με στέρεες βάσεις», επεσήμανε ο Τραμπ. «Διότι αυτή είναι μια συμφωνία με σαθρές βάσεις, είναι μια κακή συμφωνία, μια κακή δομή».

Ακόμη όμως και αν η Ουάσινγκτον αποσυρθεί από τη συμφωνία, οι άλλες δυτικές χώρες που την έχουν υπογράψει ήδη σκέφτονται πώς μπορούν να τη διατηρήσουν χωρίς τις ΗΠΑ, εξήγησε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον.

 

Αντιδρά το Ιράν και επιτίθεται στον Τράμπ   

Ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί αμφισβήτησε σήμερα τη νομιμότητας μιας ενδεχόμενης νέας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας του, απαντώντας στις σχετικές χθεσινές δηλώσεις του Γάλλου και του Αμερικανού ομολόγου του.

«Μαζί με τον ηγέτη μιας ευρωπαϊκής χώρας λένε: “θέλουμε να λάβουμε απόφαση για μια επταμερή συμφωνία”», επεσήμανε ο Ροχανί στη διάρκεια ομιλίας του που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση του Ιράν.

«Για ποιο λόγο; Με ποιο δικαίωμα;», διερωτήθηκε.

Μάλιστα ο Ιρανός πρόεδρος εμφανίστηκε ιδιαίτερα σκληρός απέναντι στον Αμερικανό ομόλογό του.

«Δεν έχετε κανένα υπόβαθρο στην πολιτική. Δεν έχετε κανένα υπόβαθρο στα νομικά. Δεν έχετε κανένα υπόβαθρο στις διεθνείς συνθήκες», σχολίασε ο Ροχανί. «Πώς μπορεί ένας έμπορος, ένας κατασκευαστής ακινήτων, ένας κατασκευαστής πύργων να κρίνει τις διεθνείς υποθέσεις;», αναρωτήθηκε.